Stotra

Uvasaggaharam Stotra with English and Hindi Meaning

‘उपसग्गहर स्तोत्र’ – अर्थ सहित ✿ Uvasaggaharam Stotra

Uvasaggaharam Stotra, composed by Acharya Bhadrabahu, is believed to eliminate obstacles, hardships, and miseries, if chanted with complete faith. This is the prayer to the 23rd Tirthankar Lord Parshwanath. This Stotra should be chanted while sitting in Padmasan facing either east or north direction. One can recite it everyday.

Uvasaggaharam Päsam, Päsam Vandämi Kamma-ghan-mukkam;
Visahar-vis– ninnäsam, Mangal Kallän Äväsam (1)

Translation: I bow to Lord Parshwanath, who is attended by the distress removing Parshwa deity, who is free from all types of Karma, who is the destroyer of the poisonous defilements and who is the abode of bliss and well being.

Visahar-fuling Manatam, Kanthe Dharei Jo Sayä Manuo;
Tassa Gah Rog Märi, Duttha-Jarä Janti Uvasämam. (2)

Translation: If one always holds in his neck the charm of Visaharfulling, his evil planetary effects, disease, epidemics and acute fever are calmed down. There is an 18 letter Visaharfulling Mantra associated with the name of Pärshwanäth, which is considered effective against all types of pain and affliction. The Mantra is: Namiuna Päsa Visahara Vasaha Jina Fullinga.

Chitthau Dure Manto, Tujza Panamo Vi Bahu-falo Hoi;
Naratiriesu Vi Jivä, Pävanti Na Dukkha-Dogachcham (3)

Translation: Let aside that charm, obeisance to you also would be highly fruitful; (thereby) humans and animals too would not get misery or evil state. The darkness disappears with the rise of the sun. But prior to sunrise there is the twilight of the morning, which removes the darkness of the night. Similarly, the above said Mantra would, no doubt, remove the pain and distress, but even the obeisance to the Lord can avert such affliction.

Tuha Sammatte Laddhe, Chintämani Kappa-Päyavabbhahie;
Pävanti Avigghenam, Jivä Ayaramaram Thänam. (4)

Translation: By gaining the right perception laid by you, which is superior to the desire yielding jewel and the desire yielding tree, souls easily attain the unaging, immortal state.

Ea Santhuo Mahäyas, Bhatti-bbhar-nibbharen Hiyaenam;
Tä Dev Dijza Bohim, Bhave Bhave Päs Jinachanda (5)

Translation: Oh. Highly esteemable Lord, I have thus prayed to you with the heart flowing with devotion; hence Omniscient Parshwa Lord, bestow the wisdom to me in every life.

उवसग्गहरं- पासं, पासं वंदामि कम्म-घण मुक्कं ।
विसहर विस निन्नासं, मंगल कल्लाण आवासं ।।१।।

अर्थ : प्रगाढ़ कर्म – समूह से सर्वथा मुक्त, विषधरो के विष को नाश करने वाले, मंगल और कल्याण के आवास तथा उपसर्गों को हरने वाले भगवन पार्शवनाथ के में वंदना करता हूँ !

विसहर फुलिंग मंतं, कंठे धारेइ जो सया मणुओ ।
तस्स गह रोग मारी, दुट्ठ जरा जंति उवसामं ।।२।।

अर्थ : विष को हरने वाले इस मन्त्ररुपी- स्फुलिंग को जो मनुष्य सदेव अपने कंठ में धारण करता है, उस व्यक्ति के दुश ग्रह, रोग बीमारी, दुष्ट, शत्रु एवं बुढापे के दुःख शांत हो जाते है !

चिट्ठउ दुरे मंतो, तुज्झ पणामो वि बहु फलो होइ ।
नरतिरिएसु- वि जीवा, पावंति न दुक्ख-दोगच- चं।।३।।

अर- थ : हे भगवान्! आपके इस विषहर मन्त्र की बात तो दूर रहे, मात्र आपको प्रणाम करना भी बहुत फल देने वाला होता है ! उससे मनुष्य और तिर्यंच गतियों में रहने वाले जीव भी दुःख और दुर्गति को प्राप्त नहीं करते है !

तुह सम्मत्ते लद्धे, चिंतामणि कप्पपाय वब्भहिए ।
पावंति अविग्घेणं, जीवा अयरामरं ठाणं ।।४।।

अर्थ : वे व्यक्ति आपको भलीभांति प्राप्त करने पर, मानो चिंतामणि और कल्पवृक्ष को पा लेते हैं, और वे जीव बिना किसी विघ्न के अजर, अमर पद मोक्ष को प्राप्त करते है!

इअ संथुओ महायस, भत्तिब्भर निब्भरेण हिअएण ।
ता देव दिज्ज बोहिं, भवे भवे पास जिणचंद ।।५।।

अर्थ : हे महान यशस्वी ! मैं इस लोक में भक्ति से भरे हुए हृदय से आपकी स्तुति करता हूँ! हे देव! जिन चन्द्र पार्शवनाथ ! आप मुझे प्रत्येक भाव में बोधि (रत्नत्रय) प्रदान करे!

uvasagharam stotra 27 gatha pdf download
uvasagharam protection mantra
uvasaggaharam stotra uvasagharam
uvasagharam stotra meaning in hindi
uvasagharam stotra 7 gatha
uvasagharam stotra 27 gatha gujarati

uvasagharam stotra 27 gatha pdf download
uvasagharam protection mantra
uvasaggaharam stotra uvasagharam
uvasagharam stotra meaning in hindi
uvasagharam stotra 7 gatha
uvasagharam stotra 27 gatha gujarati
27 gatha uvasaggaharam stotra lyrics

Uvasagharam Stotra Ke Fayde

उवसग्गहरं स्तोत्र का विस्तार से वर्णन

उवसग्गहरं स्तोत्र अलग अलग गाथा में प्रचलित है.
इस स्तोत्र की रचना प्राकृत भाषा के “गाहा” छंद में हुई है.

(जैन श्रुत ज्ञान में “गाहा” छंद का उपयोग खूब हुआ है).

१. ज्यादा प्रचलित : ५ गाथा वाला स्तोत्र
२. कम प्रचलित : ९, १३, १७ और २१ गाथा वाला स्तोत्र
३. अति प्रभावशाली पर कम प्रचलित : २७ गाथा वाला (बीजाक्षर सहित) स्तोत्र

इस स्तोत्र की महिमा शब्दों में बताना असंभव जैसा है.

कौनसा स्तोत्र गिनें :

वो इस बात पर निर्भर करता है कि हम स्तोत्र क्यों गिनना चाह रहे है.
यदि आप बाधाओं में घिरे हुए हैं- तो छोटा स्तोत्र गिने.
यदि आप विशिष्ट कार्य करना चाहते हैं – तो बड़ा स्तोत्र गिने.

चूँकि सभी लोग “बीजाक्षर” का उच्चारण शुद्ध नहीं कर पाते,
इसलिए किसी आचार्य ने ५ गाथा वाले “उवसग्गहरं” स्तोत्र को ही
२७ बार गिनने का विधान बनाया है.

२७ बार उवसग्गहरं स्तोत्र क्यों गिना जाता है,
वो मैंने
“उवसग्गहरं महाप्रभाविक स्तोत्र” वाली अन्य
पोस्ट में बताया है.

विशेष : उवसग्गहरं स्तोत्र गुणने की विधि
पार्श्वनाथ भगवान के मंदिर में

उवसग्गहरं स्तोत्र ३ बार पढ़ने

(होंठ हिलाते हुए बस इतना आवाज निकालें की सिर्फ स्वयं को सुनाई दे).
और
“नमिउण पास विसहर वसह जिण फुलिंग”
मंत्र की एक माला फेरने से
आपको वो मिलता है, जो आप चाहते है.
और वो भी मिलता है, जो आप अभी “सोच” भी नहीं सकते.

=====================

भगवान पार्श्वनाथ को प्रसन्न करने वाला उवसग्गहरं स्तोत्र >

उवसग्गहरं पासं, पासं वंदामि कम्म-घण मुक्कं ।
विसहर विस निन्नासं, मंगल कल्लाण आवासं ।।1।।

अर्थ : प्रगाढ़ कर्म- समूह से सर्वथा मुक्त, विषधरों के विष को नाश करने वाले, मंगल और कल्याण के आवास तथा उपसर्गों को हरने वाले भगवान पार्श्वनाथ को मैं वंदना करता हूं !

विसहर फुलिंग मंतं, कंठे धारेइ जो सया मणुओ ।
तस्स गह रोग मारी, दुट्ठ जरा जंति उवसामं ।।2।।

अर्थ : विष को हरने वाले इस मंत्ररूपी स्फुलिंग को जो मनुष्य सदैव अपने कंठ में धारण करता है, उस व्यक्ति के दुश ग्रह, रोग बीमारी, दुष्ट, शत्रु एवं बुढापे के दुःख शांत हो जाते है !

चिट्ठउ दुरे मंतो, तुज्झ पणामो वि बहु फलो होइ ।
नरतिरिएसु वि जीवा, पावंति न दुक्ख-दोगच्चं।।3।।
अर्थ :
हे भगवान ! आपके इस विषहर मंत्र की बात तो दूर रहे, मात्र आपको प्रणाम करना भी बहुत फल देने वाला होता है ! उससे मनुष्य और तिर्यंच गतियों में रहने वाले जीव भी दुःख और दुर्गति को प्राप्त नहीं करते है!

तुह सम्मत्ते लद्धे, चिंतामणि कप्पपाय वब्भहिए ।
पावंति अविग्घेणं, जीवा अयरामरं ठाणं ।।4।।
अर्थ :
वे व्यक्ति आपको भलीभांति प्राप्त करने पर, मानो चिंतामणि और कल्पवृक्ष को पा लेते हैं और वे जीव बिना किसी विघ्न के अजर, अमर पद मोक्ष को प्राप्त करते है!

इअ संथुओ महायस, भत्तिब्भर निब्भरेण हिअएण ।
ता देव दिज्ज बोहिं, भवे भवे पास जिणचंद ।।5।।
अर्थ :
हे महान यशस्वी ! मैं इस लोक में भक्ति से भरे हुए हृदय से आपकी स्तुति करता हूं! हे देव! जिन चंद्र पार्श्वनाथ ! आप मुझे प्रत्येक भाव में बोधि (रत्नत्रय) प्रदान करें !

उवसग्गहरं महाप्रभाविक स्तोत्र रहस्य

“उवसग्गहरं” स्तोत्र

कुछ लोग रोज इसे 27 बार गिनते हैं.

फिर भी “समस्याओं” का

वो समाधान नहीं मिलता जो मिलना चाहिए.

इसका मतलब “मूल” में ही कहीं “भूल” है.

1. रोज 27 उवसग्गहरं गिनने वाले (“गुणनेवाले” नहीँ )
ज्यादातर श्रावक मात्र “संख्या” पूरी करते हैं.

2. उच्चारण में अनेक अशुद्धियाँ भी एक बड़ा कारण है.

3. वर्षों से स्तोत्र पूरा पढ़ते हैं पर स्तोत्र पढ़ते समय
कभी पार्श्वनाथ भगवान की छवि चित्त में नहीं आती.

इसे ऐसा ही समझें कि “बच्चा रटकर”
परीक्षा में “मार्क्स” (संख्या पूरी करने जैसा) हर साल ला रहा है,
पर उसे पढ़ने में “मजा” कुछ नहीं आ रहा.

ज्यादा मार्क्स डर, शर्म और हीन भावना ना आये, इसलिए ला रहा है.

तो फिर “प्राप्त” क्या हुआ?

कुछ नहीं. बस एक “संतोष” है कि अच्छे “मार्क्स” मिल गए.

ज्यादातर मंत्र जप करनेवालों की भी यही स्थिति है.

अधिकतर उपसर्ग (दूसरे के कारण उत्पन्न बाधाये )

पूर्व जन्म के कर्म/बैर के कारण आते हैं.

उपसर्ग उदय में आते समय बड़ी “फ़ोर्स” से आता है.
उस समय बुद्धि काम नहीं करती.

कुछ महत्त्वपूर्ण बातें

जिससे निर्णय होगा कि वर्तमान परिस्थिति उपसर्ग है
या कुछ और:

१. अचानक से तबियत का बहुत ज्यादा बिगड़ना-उपसर्ग है.

(उम्र ज्यादा होने के कारण सामान्य रूप से मेडिकल टेस्ट करवाने गए
और रिपोर्ट में कैंसर आया तो वो उपसर्ग नहीं है-वो अशुभ कर्म का उदय है

-ज्यादा उम्र के कारण मृत्यु नज़दीक ही होती है).

२. अचानक से बहुत बड़ा नुक्सान होना, जिसकी कोई आशंका नहीं थी.

(ये उपसर्ग है)

३. सब कुछ अच्छा था, पर धीरे धीरे सब बिगड़ रहा हो.
(जैसे धंधे में उन्नति नहीं होकर, नफे का दिन-ब-दिन कम होना-

ये उपसर्ग नहीं है- ये “पुण्य क्षय” होने के लक्षण हैं).

“उवसग्गहरं” स्तोत्र 27 बार गिनने के पीछे क्या रहस्य है?

एक महीने में 27 नक्षत्र होते हैं.

पूरा महीना अच्छा जाए,
इसके लिए 27 उवसग्गहरं “गुणने” की परंपरा है.

(गुणना किसे कहते हैं, इसके लिए मेरी आने वाली पोस्ट पढ़ें)

क्या दिन में मात्र 3 बार गुणने से ज्यादा लाभ मिल सकता है?
उत्तर है : हाँ

सिर्फ 3 उवसग्गहरं ही रोज गिनें,
पर

1. बड़ी श्रद्धा के साथ,
2. शान्ति से,

3. पार्श्वनाथ भगवान के मंदिर में,

या

घर में पार्श्वनाथ भगवान की फोटो के सामने बड़ी प्रसन्नता से !

भगवान की श्रेष्ठ पूजा मंदिर में ही होती है –

क्योंकि वहां वातावरण शुद्ध होता है-

चन्दन, केसर, बराश (कपूर), दूध, घी, सुगन्धित अगरबत्ती, दीपक
इत्यादि के कारण अधिष्ठायक देव आकर्षित होते हैं.

(और शुभ भी – जरा प्रतिमाजी के पीछे मंदिर की दीवारों को गौर से देखें….

आपको सोने चांदी का काम किया हुआ मिलेगा).

जिस प्रकार व्यक्ति अपना धंधा स्वयं करता है,

उसी प्रकार पूजन अर्चन भी स्वयं करना चाहिए.

(पंडित से नहीं)
तभी विशेष लाभ मिलता है.

इस पोस्ट को ३-४ बार पढ़ें तो और अच्छी तरह समझ में आएगा कि
उवसग्गहरं महास्तोत्र का रहस्य क्या है.

uvasagharam stotra 27 gatha pdf download
uvasagharam protection mantra
uvasagharam stotra meaning in hindi
uvasaggaharam stotra uvasagharam
uvasagharam stotra 7 gatha
uvasagharam stotra 27 gatha gujarati
uvasagharam stotra 27 gatha pdf download
uvasagharam protection mantra
uvasagharam stotra meaning in hindi
uvasaggaharam stotra uvasagharam
uvasagharam stotra 7 gatha
uvasagharam stotra 27 gatha gujarati

चन्द्रचूडाला अष्टकम – Chandrachudala Ashtakam

चन्द्रचूडाला अष्टकम के फ़ायदे : chandrachudala ashtakam ke fayde in hindi : चन्द्रचूडाला अष्टकम, chandrachudala ashtakam in hindi, chandrachudalashtakam in hindi, shri chandrachudala ashtak in hindi, चन्द्रचूडालाष्टकम्, चन्द्रचूडाला अष्टक, चन्द्रचूडाला अष्टकम के फ़ायदे, chandrachudala ashtakam ke fayde in hindi, चन्द्रचूडाला अष्टकम के लाभ, chandrachudala ashtakam ke labh in hindi, chandrachudala ashtakam benefits in hindi, chandrachudala ashtakam in sanskrit, chandrachudala ashtakam mp3 download, chandrachudala ashtakam lyrics in hindi, chandrachudala ashtakam pdf in hindi,

Maha Kailasha Ashtottara Shata Namavali

shiva ashtottara
shiva shatanamavali pdf
bilva ashtottara shatanamavali mp3 free download
shiva ashtottara shatanamavali lyrics
shiva astottara satanam in bengali
shiva nama smaranam in telugu
shiva stuti stotram
shiva ashtottara
shiva shatanamavali pdf
shiva nama stotram
shiva ashtottara shatanamavali lyrics
shiva astottara satanam in bengali

Vishnu Sahasra Namavali In Gujarati Lyrics

શ્રી વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામ સ્તોત્ર-Vishnu-Sahastra-Naam-Stotra-Gujarati

શ્રી વિષ્ણુ ભગવાન નું ધ્યાન (શરૂઆતમાં ભગવાન વિષ્ણુ નું ધ્યાન કરવા માટે નો આ શ્લોક છે)

શાંતાકારમ ભુજગ શયનમ પદ્મ નાભમ સુરેશમ
વિશ્વાધારમ ગગન સદ્રશમ મેઘ વરણમ શુભાંગમ,
લક્ષ્મીકાન્તમ કમલ નયનમ યોગીર્ભિધ્યા નગમ્યમ
વંદે વિષ્ણુમ ભવભય હરમ સર્વલોકઈકનાથમ

શ્રી પરમાત્મને નમઃ
અથઃ શ્રી વિષ્ણુ સહસ્ત્ર નામમ

(નોંધ-આ આગળ ના ૧૫-શ્લોક એ -વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામ નો પૂર્વ-ભાગ છે.કે જેમાં ભીષ્મ અને યુધિષ્ઠિર સંવાદ છે)
શ્રી વિષ્ણુ ના સહસ્ત્રનામ ના શ્લોકો એ આ પંદર શ્લોક પછી ચાલુ થાય છે.
ઘણા લોકો ત્યાંથી પણ વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામ નો પાઠ – ૧૦૮-શ્લોક-ચાલુ કરે છે)

યસ્ય સ્મરણમાત્રેણ જન્મસંસારબંધનાત્‌.
વિમુચ્યતે નમસ્તસ્મૈ વિષ્ણવે પ્રભવિષ્ણવે—1

નમઃ સમસ્તભૂતાનામાદિભૂતાય ભૂભૃતે.
અનેકરૂપરૂપાય વિષ્ણવે પ્રભવિષ્ણવે——–2

વૈશમ્પાયન ઉવાચ

શ્રુત્વા ધર્માનશેષેણ પાવનાનિ ચ સર્વશઃ.
યુધિષ્ઠિરઃ શાંતનવં પુનરેવાભ્યભાષત—–3

યુધિષ્ઠિર ઉવાચ

કિમેકં દૈવતં લોકે કિં વાપ્યેકં પરાયણમ્‌.
સ્તુવન્તઃ કં કમર્ચન્તઃ પ્રાપ્રુયુર્માનવાઃ શુભમ્‌ –4

કો ધર્મઃ સર્વધર્માણાં ભવતઃ પરમો મતઃ.
કિં જપન્‌ મુચ્યતે જન્તુર્જન્મસંસારબન્ધનાત્‌ –5

ભીષ્મ ઉવાચ

જગત્પ્રભું દેવદેવમનન્તં પુરુષોત્તમમ્‌.
સ્તુવન્‌ નામસહસ્રેણ પુરુષઃ સતતોત્થિતઃ –6

તમેવ ચાર્ચયન્‌ નિત્યં ભક્ત્યા પુરુષમવ્યયમ્‌.
ધ્યાયન્‌ સ્તુવન્‌ ન મસ્યંશ્ચ યજમાનસ્તમેવ ચ –7

અનાદિનિધનં વિષ્ણું સર્વલોકમહેશ્વરમ્‌.
લોકાધ્યક્ષં સ્તુવન્‌ નિત્યં સર્વદુઃખાતિગો ભવેત્‌ –8

બ્રહ્મણ્યં સર્વધર્મજ્ઞં લોકાનાં કીર્તિવર્ધનમ્‌.
લોગનાથં મહદ્ભૂતં સર્વભૂતભવોદ્ભવમ્‌ ——9
એષ મે સર્વધર્માણાં ધર્મોઽધિકતમો મતઃ.
યદ્ભક્ત્યા પુણ્ડરીકાક્ષં સ્તવૈરર્ચેન્નરઃ સદા –10

પરમં યો મહત્તેજઃ પરમં યો મહત્તપઃ.
પરમં યો મહદ્બ્રહ્મ પરમં યઃ પરાયણમ્‌ —-11

પવિત્રાણાં પવિત્રં યો મંગલાનાં ચ મંગલમ્‌.
દૈવતં દેવતાનાં ચ ભૂતાનાં યોઽવ્યયઃ પિતા –12

યતઃ સર્વાણિ ભૂતાનિ ભવન્ત્યાદિયુગાગમે.
યસ્મિંશ્ચ પ્રલયં યાન્તિ પુનરેવ યુગક્ષયે —13

તસ્ય લોકપ્રધાનસ્ય જગન્નાત્રસ્ય ભૂપતે.
વિષ્ણોર્નામસહસ્રં મે શ્રૃૃણુ પાપભયાપહમ્‌ —14

યાનિ નામાનિ ગૌણાનિ વિખ્યાતાનિ મહાત્મનઃ.
ઋષિભિઃ પરિગીતાનિ તાનિ વક્ષ્યામિ ભૂતયે —15

(વિષ્ણુ ના “સહસ્ત્ર નામ” અહીંથી શરુ થાય છે-ઘણા પાઠ અહીંથી પણ ચાલુ કરે છે)

ૐ વિશ્વં વિષ્ણુર્વષટ્કારો ભૂતભવ્યભવત્પ્રભુઃ.
ભૂતકૃદ્ ભૂતભૃદ્ ભાવો ભૂતાત્મા ભૂતભાવનઃ ….૧

પૂતાત્મા પરમાત્મા ચ મુક્તાનાં પરમા ગતિઃ.
અવ્યયઃ પુરુષઃ સાક્ષી ક્ષેત્રજ્ઞોઽક્ષર એવ ચ ….૨

યોગો યોગવિદાં નેતા પ્રધાનપુરુષેશ્વરઃ.
નારસિંહવપુઃ શ્રીમાન્‌ કેશવઃ પુરુષોત્તમઃ….૩

સર્વઃ શર્વઃ શિવઃ સ્થાણુર્ભૂતાદિર્નિધિરવ્યયઃ.
સમ્ભવો ભાવનો ભર્તા પ્રભવઃ પ્રભુરીશ્વરઃ …૪

સ્વયમ્ભૂઃ શમ્ભુરાદિત્યઃ પુષ્કરાક્ષો મહાસ્વનઃ.
અનાદિનિધનો ધાતા વિધાવા ધાતુરુત્તમઃ ….૫

અપ્રમેયો હૃષીકેશઃ પદ્મનાભોઽમરપ્રભુઃ.
વિશ્વકર્મા મનુસ્ત્વષ્ટા સ્થવિષ્ઠઃ સ્થવિરો ધ્રુવઃ ….૬

અગ્રાહ્યઃ શાશ્વતઃ કૃષ્ણો લોહિતાક્ષઃ પ્રતર્દનઃ.
પ્રભૂતસ્ત્રિકકુબ્ધામ પવિત્રં મંગલં પરમ્‌ ……૭

ઈશાનઃ પ્રાણદઃ પ્રાણો જ્યેષ્ઠઃ શ્રેષ્ઠઃ પ્રજાપતિઃ.
હિરણ્યગર્ભો ભૂગર્ભો માધવો મધુસૂદનઃ ………૮

ઈશ્વરો વિક્રમી ધન્વી મેધાવી વિક્રમઃ ક્રમઃ.
અનુત્તમો દુરાધર્ષઃ કૃતજ્ઞઃ કૃતિરાત્મવાન્‌……૯

સુરેશઃ શરણં શર્મ વિશ્વરેતાઃ પ્રજાભવઃ.
અહઃ સંવત્સરો વ્યાલઃ પ્રત્યયઃ સર્વદર્શનઃ …..૧૦

અજઃ સર્વેશ્વરઃ સિદ્ધઃ સિદ્ધિઃ સર્વાદિરચ્યુતઃ.
વૃષાકપિરમેયાત્મા સર્વયોગવિનિઃસૃતઃ ….૧૧

વસુર્વસુમનાઃ સત્યઃ સમાત્મા સમ્મિતઃ સમઃ.
અમોઘઃ પુણ્ડરીકાક્ષો વૃષકર્મા વૃષાકૃતિઃ …..૧૨

રુદ્રો બહુશિરા બભ્રુર્વિશ્વયોનિઃ શુચિશ્રવાઃ.
અમૃતઃ શાશ્વતઃ સ્થાણુર્વરારોહો મહાતપાઃ ……૧૩

સર્વગઃ સર્વવિદ્ભાનુર્વિષ્વક્સેનો જનાર્દનઃ.
વેદો વેદવિદવ્યંગો વેદાંગો વેદવિત્‌ કવિઃ …..૧૪

લોકાધ્યક્ષઃ સુરાધ્યક્ષો ધર્માધ્યક્ષઃ કૃતાકૃતઃ.
ચતુરાત્મા ચતુર્વ્યૂહશ્ચતુર્દંષ્ટ્રશ્ચતુર્ભુજઃ ……….૧૫

ભ્રાજિષ્ણુર્ભોજનં ભોક્તા સહિષ્ણુર્જગદાદિજઃ.
અનગો વિજયો જેતા વિશ્વયોનિઃ પુનર્વસુઃ ……૧૬

ઉપેન્દ્રો વામનઃ પ્રાંશુરમોઘઃ શુચિરૂર્જિતઃ.
અતીન્દ્રઃ સંગ્રહઃ સર્ગો ધૃતાત્મા નિયમો યમઃ …..૧૭

વેદ્યો વૈદ્યઃ સદાયોગી વીરહા માધવો મધુઃ.
અતીન્દ્રિયો મહામાયો મહોત્સાહો મહાબલઃ……૧૮

મહાબુદ્ધિર્મહાવીર્યો મહાશક્તિર્મહાદ્યુતિઃ.
અનિર્દેશ્યવપુઃ શ્રીમાનમેયાત્મા મહાદ્રિધૃક્‌ ….૧૯

મહેષ્વાસો મહીભર્તા શ્રીનિવાસઃ સતાં ગતિઃ.
અનિરુદ્ધઃ સુરાનન્દો ગોવિન્દો ગોવિદાં પતિઃ …..૨૦

મરીચિર્દમનો હંસઃ સુપર્ણો ભુજગોત્તમઃ.
હિરણ્યનાભઃ સુતપાઃ પદ્મનાભઃ પ્રજાપતિઃ …..૨૧

અમૃત્યુઃ સર્વદૃક્‌ સિંહઃ સંધાતા સન્ધિમાન્‌ સ્થિરઃ.
અજો દુર્ભર્ષણઃ શાસ્તા વિશ્રુતાત્મા સુરારિહા ……૨૨

ગુરુર્ગુરુતમો ધામ સત્યઃ સત્યપરાક્રમઃ.
નિમિષોઽનિમિષઃ સ્રગ્વી વાચસ્પતિરુદારધીઃ …..૨૩

અગ્રણીર્ગ્રામણીઃ શ્રીમાન્‌ ન્યાયો નેતા સમીરણઃ.
સહસ્રમૂર્ધા વિશ્વાત્મા સહસ્રાક્ષઃ સહસ્રપાત્‌ ……..૨૪

આવર્તનો નિવૃત્તાત્મા સંવૃતઃ સમ્પ્રમર્દનઃ.
અહઃ સંવર્તકો વહ્નિરનિલો ધરણીધરઃ ……..૨૫

સુપ્રસાદઃ પ્રસન્નાત્મા વિશ્વધૃગ્‌ વિશ્વભુગ્‌ વિભુઃ.
સત્કર્તા સત્કૃતઃ સાધુર્જહ્નુર્નારાયણો નરઃ ……૨૬

અસંખ્યેયોઽપ્રમેયાત્મા વિશિષ્ટઃ શિષ્ટકૃચ્છુચિઃ.
સિદ્ધાર્થઃ સિદ્ધસંકલ્પઃ સિદ્ધિદઃ સિદ્ધિસાધનઃ ……૨૭

વૃષાહી વૃષભો વિષ્ણુર્વૃષપર્વા વૃષોદરઃ.
વર્ધનો વર્ધમાનશ્ચ વિવિક્તઃ શ્રુતિસાગરઃ …..૨૮

સુભુજો દુર્ધરો વાગ્મી મહેન્દ્રો વસુદો વસુઃ.
નૈકરૂપો બૃહદ્રૂપઃ શિપિવિષ્ટઃ પ્રકાશનઃ …….૨૯

ઓજસ્તેજોદ્યુતિધરઃ પ્રકાશાત્મા પ્રતાપનઃ.
ઋદ્ધઃ સ્પષ્ટાક્ષરો મન્ત્રશ્ચન્દ્રાંશુર્ભાસ્કરદ્યુતિઃ …..૩૦

અમૃતાંશૂદ્ભવો ભાનુઃ શશબિન્દુઃ સુરેશ્વરઃ.
ઔષધં જગતઃ સેતુઃ સત્યધર્મપરાક્રમઃ …..૩૧

ભૂતભવ્યભવન્નાથઃ પવનઃ પાવનોઽનલઃ.
કામહા કામકૃત્‌ કાન્તઃ કામઃ કામપ્રદઃ પ્રભુઃ ….૩૨

યુગાદિકૃદ્ યુગાવર્તો નૈકમાયો મહાશનઃ.
અદૃશ્યોઽવ્યક્તરૂપશ્ચ સહસ્રજિદનન્તજિત્‌ ….૩૩

ઇષ્ટોઽવિશિષ્ટઃ શિષ્ટેષ્ટઃ શિખણ્ડી નહુષો વૃષઃ.
ક્રોધહા ક્રોધકૃત્કર્તા વિશ્વબાહુર્મહીધરઃ ………..૩૪

અચ્યુતઃ પ્રથિતઃ પ્રાણઃ પ્રાણદો વાસવાનુજઃ.
અપાં નિધિરધિષ્ઠાનમપ્રમત્તઃ પ્રતિષ્ઠિતઃ …..૩૫

સ્કન્દઃ સ્કન્દધરો ધુર્યો વરદો વાયુવાહનઃ.
વાસુદેવો બૃહદ્ભાનુરાદિદેવઃ પુરન્દરઃ ……૩૬

અશોકસ્તારણસ્તારઃ શૂરઃ શૌરિર્જનેશ્વરઃ.
અનુકૂલઃ શતાવર્તઃ પદ્મી પદ્મનિભેક્ષણઃ ….૩૭

પદ્મનાભોઽરવિન્દાક્ષઃ પદ્મગર્ભઃ શરીરભૃત્‌.
મહર્દ્ધિર્ઋદ્ધો વૃદ્ધાત્મા મહાક્ષો ગરુડધ્વજઃ …..૩૮

અતુલઃ શરભો ભીમઃ સમયજ્ઞો હવિર્હરિઃ.
સર્વલક્ષણલક્ષણ્યો લક્ષ્મીવાન્‌ સમિતિઞ્જયઃ ….૩૯

વિક્ષરો રોહિતો માર્ગો હેતુર્દામોદરઃ સહઃ.
મહીધરો મહાભાગો વેગવાનમિતાશનઃ …..૪૦

ઉદ્ભવઃ ક્ષોભણો દેવઃ શ્રીગર્ભઃ પરમેશ્વરઃ.
કરણં કારણં કર્તા વિકર્તા ગહનો ગુહઃ …..૪૧

વ્યવસાયો વ્યવસ્થાનઃ સંસ્થાનઃ સ્થાનદો ધ્રુવઃ.
પરર્દ્ધિઃ પરમસ્પષ્ટસ્તુષ્ટઃ પુષ્ટઃ શુભેક્ષણઃ …..૪૨

રામો વિરામો વિરજો માર્ગો નેયો નયોઽનયઃ.
વીરઃ શક્તિમતાં શ્રેષ્ઠો ધર્મો ધર્મવિદુત્તમઃ …..૪૩

વૈકુણ્ઠઃ પુરુષઃ પ્રાણઃ પ્રાણદઃ પ્રણવઃ પૃથુઃ.
હિરણ્યગર્ભઃ શત્રુઘ્નો વ્યાપ્તો વાયુરધોક્ષજઃ ….૪૪

ઋતુઃ સુદર્શનઃ કાલઃ પરમેષ્ઠી પરિગ્રહઃ.
ઉગ્ર સંવત્સરો દક્ષો વિશ્રામો વિશ્વદક્ષિણઃ …..૪૫

વિસ્તારઃ સ્થાવરસ્થાણુઃ પ્રમાણં બીજમવ્યયમ્‌.
અર્થોઽનર્થો મહાકોશો મહાભોગો મહાધનઃ …..૪૬

અનિર્વિણ્ણઃ સ્થવિષ્ઠોઽભૂર્ધર્મયૂપો મહામખઃ.
નક્ષત્રનેમિર્નક્ષત્રી ક્ષમઃ ક્ષામઃ સમીહનઃ ……૪૭

યજ્ઞ ઇજ્યો મહેજ્યશ્ચ ક્રતુઃ સત્રં સતાં ગતિઃ.
સર્વદર્શી વિમુક્તાત્મા સર્વજ્ઞો જ્ઞાનમુત્તમમ્‌ ….૪૮

સુવ્રતઃ સુમુખઃ સૂક્ષ્મઃ સુઘોષઃ સુખદઃ સુહૃત્‌.
મનોહરો જિતક્રોધો વીરબાહુર્વિદારણઃ …..૪૯

સ્વાપનઃ સ્વવશો વ્યાપી નૈકાત્મા નૈકકર્મકૃત્‌.
વત્સરો વત્સલો વત્સી રત્નગર્ભો ધનેશ્વરઃ …..૫૦

ધર્મગુબ્‌ ધર્મકૃદ્ ધર્મી સદસત્ક્ષરમક્ષરમ્‌.
અવિજ્ઞાતા સહસ્રાંશુર્વિધાતા કૃતલક્ષણઃ ……૫૧

ગભસ્તિનેમિઃ સત્ત્વસ્થઃ સિંહો ભૂતમહેશ્વરઃ.
આદિદેવો મહાદેવો દેવેશો દેવભૃદ્ગુરુઃ …….૫૨

ઉત્તરો ગોપતિર્ગોપ્તા જ્ઞાનગમ્યઃ પુરાતન.
શરીરભૂતભૃદ્ ભોક્તા કપીન્દ્રો ભૂરિદક્ષિણઃ …..૫૩

સોમપોઽમૃતપઃ સોમઃ પુરુજિત્‌ પુરુસત્તમઃ.
વિનયો જયઃ સત્યસંધો દાશાર્હઃ સાત્વતાં પતિઃ ….૫૪

જીવો વિનયિતા સાક્ષી મુકુન્દોઽમિતવિક્રમઃ.
અમ્ભોનિધિરનન્તાત્મા મહોદધિશયોઽન્તકઃ ….૫૫

અજો મહાર્હઃ સ્વાભાવ્યો જિતામિત્રઃ પ્રમોદનઃ.
આનન્દો નન્દનો નન્દઃ સત્યધર્મા ત્રિવિક્રમઃ ….૫૬

મહર્ષિઃ કપિલાચાર્યઃ કૃતજ્ઞો મેદિનીપતિઃ.
ત્રિપદસ્ત્રિદશાધ્યક્ષો મહાશ્રૃંઙઃ કૃતાન્તકૃત્‌ ……૫૭

મહાવરાહો ગોવિન્દઃ સુષેણઃ કનકાઙદી.
ગુહ્યો ગભીરો ગહનો ગુપ્તશ્ચક્રગદાધરઃ ……૫૮

વેધાઃ સ્વાઙોઽજિતઃ કૃષ્ણો દૃઢઃ સંકર્ષણોઽચ્યુતઃ.
વરુણો વારુણો વૃક્ષઃ પુષ્કરાક્ષો મહામનાઃ ……૫૯

ભગવાન્‌ ભગહાનન્દી વનમાલી હલાયુધઃ.
આદિત્યો જ્યોતિરાદિત્યઃ સહિષ્ણુર્ગતિસત્તમઃ …..૬૦

સુધન્વા ખણ્ડપરશુર્દારુણો દ્રવિણપ્રદઃ.
દિવિસ્પૃક્‌ સર્વદૃગ્‌ વ્યાસો વાચસ્પતિરયોનિજઃ …..૬૧

ત્રિસામા સામગઃ સામ નિર્વાણં ભેષજં ભિષક્‌.
સંન્યાસકૃચ્છમઃ શાન્તો નિષ્ઠા શાંતિઃ પરાયણમ્‌ ….૬૨

શુભાઙઃ શાન્તિદઃ સ્રષ્ટા કુમુદઃ કુવલેશયઃ.
ગોહિતો ગોપતિર્ગોપ્તા વૃષભાક્ષો વૃષપ્રિયઃ …૬૩

અનિવર્તી નિવૃત્તાત્મા સંક્ષેપ્તા ક્ષેમકૃચ્છિવઃ.
શ્રીવત્સવક્ષાઃ શ્રીવાસઃ શ્રીપતિઃ શ્રીમતાં વરઃ …..૬૪

શ્રીદઃ શ્રીશઃ શ્રીનિવાસઃ શ્રીનિધિઃ શ્રીવિભાવનઃ.
શ્રીધરઃ શ્રીકરઃ શ્રેયઃ શ્રીમાઁલ્લોકત્રયાશ્રયઃ ……..૬૫

સ્વક્ષઃ સ્વઙ શતાનન્દો નન્દિર્જ્યોતિર્ગણેશ્વરઃ.
વિજિતાત્મા વિધેયાત્મા સત્કીર્તિશ્છિન્નસંશયઃ ….૬૬

ઉદીર્ણઃ સર્વતશ્ચક્ષુરનીશઃ શાશ્વતસ્થિરઃ.
ભૂશયો ભૂષણો ભૂતિર્વિશોકઃ શોકનાશનઃ ….૬૭

અર્ચિષ્માનર્ચિતઃ કુમ્ભો વિશુદ્ધાત્મા વિશોધનઃ.
અનિરુદ્ધોઽપ્રતિરથઃ પ્રદ્યુમ્નોઽમિતવિક્રમઃ ……૬૮

કાલનેમિનિહા વીરઃ શૌરિઃ શૂરજનેશ્વરઃ.
ત્રિલોકાત્મા ત્રિલોકેશઃ કેશવઃ કેશિહા હરિઃ …..૬૯

કામદેવઃ કામપાલઃ કામી કાન્તઃ કૃતાગમઃ.
અનિર્દેશ્યવપુર્વિષ્ણુર્વીરોઽનન્તો ધનંજયઃ ……૭૦

બ્રહ્મણ્યો બ્રહ્મકૃદ્ બ્રહ્મા બ્રહ્મ બ્રહ્મવિવર્ધનઃ.
બ્રહ્મવિદ્ બ્રાહ્મણો બ્રહ્મી બ્રહ્મજ્ઞો બ્રાહ્મણપ્રિયઃ …..૭૧

મહાક્રમો મહાકર્મા મહાતેજા મહોરગઃ.
મહાક્રતુર્મહાયજ્વા મહાયજ્ઞો મહાહવિઃ …..૭૨

સ્તવ્યઃ સ્તવપ્રિયઃ સ્તોત્રં સ્તુતિઃ સ્તોતા રણપ્રિયઃ.
પૂર્ણઃ પૂરયિતા પુણ્યઃ પુણ્યકીર્તિરનામયઃ …..૭૩

મનોજવસ્તીર્થકરો વસુરેતા વસુપ્રદઃ.
વસુપ્રદો વાસુદેવો વસુર્વસુમના હવિઃ …..૭૪

સદ્ગતિઃ સત્કૃતિઃ સત્તા સદ્ભૂતિઃ સત્પરાયણઃ.
શૂરસેનો યદુશ્રેષ્ઠઃ સન્નિવાસઃ સુયામુનઃ ……૭૫

ભૂતાવાસો વાસુદેવઃ સર્વાસુનિલયોઽનલઃ.
દર્પહા દર્પદો દૃપ્તો દુર્ધરોઽથાપરાજિતઃ ……૭૬

વિશ્વમૂર્તિર્મહામૂર્તિર્દીપ્તમૂર્તિરમૂર્તિમાન્‌.
અનેકમૂર્તિરવ્યક્તઃ શતમૂર્તિઃ શતાનનઃ ….૭૭

એકો નૈકઃ સવઃ કઃ કિં યત્‌ તત્‌ પદમનુત્તમમ્‌.
લોકબન્ધુર્લોકનાથો માધવો ભક્તવત્સલઃ ….૭૮

સુવર્ણવર્ણો હેમાઙો વરાઙશ્ચન્દનાઙદી.
વીરહા વિષમઃ શૂન્યો ઘૃતાશીરચલશ્ચલઃ …..૭૯

અમાની માનદો માન્યો લોકસ્વામી ત્રિલોકધૃક્‌.
સુમેધા મેધજો ધન્યઃ સત્યમેધા ધરાધરઃ …….૮૦

તેજોવૃષો દ્યુતિધરઃ સર્વશસ્ત્રભૃતાં વરઃ.
પ્રગ્રહો નિગ્રહો વ્યગ્રો નૈકશ્રૃઙો ગદાગ્રજઃ …૮૧

ચતુર્મૂર્તિશ્ચતુર્બાહુશ્ચતુર્વ્યૂહશ્ચતુર્ગતિઃ.
ચતુરાત્મા ચતુર્ભાવશ્ચર્વેદવિદેકપાત્‌ …..૮૨

સમાવર્તોઽનિવૃત્તાત્મા દુર્જયો દુરતિક્રમઃ.
દુર્લભો દુર્ગમો દુર્ગો દુરાવાસો દુરારિહા ……૮૩

શુભાઙો લોકસારઙઃ સુતન્તુસ્તન્તુવર્ધનઃ.
ઇન્દ્રકર્મા મહાકર્મા કૃતકર્મા કૃતાગમઃ …..૮૪

ઉદ્ભવઃ સુન્દરઃ સુન્દો રત્નનાભઃ સુલોચનઃ.
અર્કો વાજસનઃ શ્રૃઙી જયન્તઃ સર્વવિજ્જયી ….૮૫

સુવર્ણબિન્દુરક્ષોભ્યઃ સર્વવાગીશ્વરેશ્વરઃ.
મહાહ્રદો મહાગર્તો મહાભૂતો મહાનિધિઃ …..૮૬

કુમુદઃ કુન્દરઃ કુન્દઃ પર્જન્યઃ પાવનોઽનિલઃ.
અમૃતાશોઽમૃતવપુઃ સર્વજ્ઞઃ સર્વતોમુખઃ ….૮૭

સુલભઃ સુવ્રતઃ સિદ્ધઃ શત્રુજિચ્છત્રુતાપનઃ.
ન્યગ્રોધોદુમ્બરોઽશ્વત્થશ્ચાણૂરાન્ધ્રનિષૂદનઃ ….૮૮

સહસ્રાર્ચિઃ સપ્તજિહ્વઃ સપ્તૈધાઃ સપ્તવાહનઃ.
અમૂર્તિરનઘોઽચિન્ત્યો ભયકૃદ્ ભયનાશનઃ …..૮૯

અણુર્બૃહત્કૃશઃ સ્થૂલો ગુણભૃન્નિર્ગુણો મહાન્‌.
અધૃતઃ સ્વધૃતઃ સ્વાસ્યઃ પ્રાગ્વંશો વંશવર્ધનઃ ….૯૦

ભારભૃત્‌ કથિતો યોગી યોગીશઃ સર્વકામદઃ.
આશ્રમઃ શ્રમણઃ ક્ષામઃ સુપર્ણો વાયુવાહનઃ …..૯૧

ધનુર્ધરો ધનુર્વેદો દણ્ડો દમયિતા દમઃ.
અપરાજિતઃ સર્વસહો નિયન્તા નિયમો યમઃ ….૯૨

સત્ત્વવાન્‌ સાત્ત્િવકઃ સત્યઃ સત્યધર્મપરાયણઃ.
અભિપ્રાયઃ પ્રિયાર્હોઽર્હઃ પ્રિયકૃત્‌ પ્રીતિવર્ધનઃ …..૯૩

વિહાયસગતિર્જ્યોતિઃ સુરુચિર્હુતભુગ્‌ વિભુઃ.
રવિર્વિરોચનઃ સૂર્યઃ સવિતા રવિલોચનઃ …..૯૪

અનન્તો હુતભુગ્‌ ભોક્તા સુખદો નૈકજોઽગ્રજઃ.
અનિર્વિણ્ણઃ સદામર્ષી લોકાધિષ્ઠાનમદ્ભુતઃ …..૯૫

સનાત્‌ સનાતનતમઃ કપિલઃ કપિરપ્યયઃ સ્વસ્તિદઃ.
સ્વસ્તિકૃત્‌ સ્વસ્તિ સ્વસ્તિભુક્‌ સ્વસ્તિદક્ષિણઃ …..૯૬

અરૌદ્રઃ કુણ્ડલી ચક્રી વિક્રમ્યૂર્જિતશાસનઃ.
શબ્દાતિગઃ શબ્દસહઃ શિશિરઃ શર્વરીકરઃ …….૯૭

અક્રૂરઃ પેશલો દક્ષો દક્ષિણઃ ક્ષમિણાં વરઃ.
વિદ્વત્તમો વીતભયઃ પુણ્યશ્રવણકીર્તનઃ ……૯૮

ઉત્તરણો દુષ્કૃતિહા પુણ્યો દુઃસ્વપ્રનાશનઃ.
વીરહા રક્ષણઃ સન્તો જીવનઃ પર્યવસ્થિતઃ ….૯૯

અનન્તરૂપોઽનન્તશ્રીર્જિતમન્યુર્ભયાપહઃ.
ચતુરસ્રો ગભીરાત્મા વિદિશો વ્યાદિશો દિશઃ …૧૦૦

અનાદિર્ભૂર્ભુવો લક્ષ્મીઃ સુવીરો રુચિરાઙદઃ.
જનનો જનજન્માદિર્ભીમો ભીમપરાક્રમઃ …..૧૦૧

આધારનિલયોઽધાતા પુષ્પહાસઃ પ્રજાગરઃ.
ઊર્ધ્વગઃ સત્પથાચારઃ પ્રાણાદઃ પ્રણવઃ પણઃ …..૧૦૨

પ્રમાણં પ્રાણનિલયઃ પ્રાણભૃત્‌ પ્રાણીજીવનઃ.
તત્ત્વં તત્ત્વવિદેકાત્મા જન્મમૃત્યુજરાતિગઃ …..૧૦૩

ભૂર્ભુવઃસ્વસ્તરુસ્તારઃ સવિતા પ્રપિતામહઃ.
યજ્ઞો યજ્ઞપતિર્યજ્વા યજ્ઞાઙો યજ્ઞવાહનઃ ….૧૦૪

યજ્ઞભૃદ્ યજ્ઞકૃદ્ યજ્ઞી યજ્ઞભુગ્‌ યજ્ઞસાધનઃ.
યજ્ઞાન્તકૃદ્ યજ્ઞગુહ્યમન્નમન્નાદ એવ ચ ……૧૦૫

આત્મયોનિઃ સ્વયંજાતો વૈખાનઃ સામગાયનઃ.
દેવકીનંદનઃ સૃષ્ટા ક્ષિતીશઃ પાપનાશનઃ …..૧૦૬

શઙ્ખભૃન્નન્દકી ચક્રી શાર્ઙધન્વા ગદાધરઃ.
રથાઙપાણિરક્ષોભ્યઃ સર્વપ્રહરણાયુધઃ ….૧૦૭

સર્વપ્રહરણાયુધ ૐ નમ ઇતિ……૧૦૮

(અહીં વિષ્ણુ ના “સહસ્ત્રનામ” પુરા થાય છે)

ફળશ્રુતિ

ઇતીદં કીર્તનીયસ્ય કેશવસ્ય મહાત્મનઃ.
નામ્નાં સહસ્રં દિવ્યાનામશેષેણ પ્રકીર્તિતમ્‌ ….૧

ય ઇદં શ્રૃૃણુયાન્નિત્યં યશ્ચાપિ પરિકીર્તયેત્‌.
નાશુભં પ્રાપ્નુયાત્‌ કિંશ્ચિત્‌ સોઽમુત્રેહ ચ માનવઃ ….૨

વેદાંતગો બ્રાહ્મણઃ સ્યાત્‌ ક્ષત્રિયો વિજયી ભવેત્‌.
વૈશ્યો ધનસમૃદ્ધઃ સ્યાચ્છૂદ્રઃ સુખમવાપ્રુયાત્‌ …..૩

ધર્માર્થી પ્રાપ્નુયાદ્ ધર્મમર્થાર્થી ચાર્થમાપ્નુયાત્‌.
કામાનવાપ્નુયાત્‌ કામી પ્રજાર્થી પ્રાપ્નુયાત્‌ પ્રજામ્‌ ….૪

ભક્તિમાન્‌ યઃ સદોત્થાય શુચિસ્તદગ્તમાનસઃ.
સહસ્રં વાસુદેવસ્ય નામ્નામેતત્‌ પ્રકીર્તયેત્‌ …..૫

યશઃ પ્રાપ્નોતિ વિપુલં જ્ઞાતિપ્રાધાન્યમેવ ચ.
અચલાં શ્રિયમાપ્નોતિ શ્રેયઃ પ્રાપ્નોત્યનુત્તમમ્‌ ….૬

ન ભયં કચિદાપ્નોતિ વીર્યં તેજશ્ચ વિંદતિ.
ભવત્યરોગો દ્યુતિમાન્‌ બલરૂપગુણાન્વિતઃ …..૭

રોગાર્તો મુચ્યતે રોગાદ્ બદ્ધો મુચ્યેત બન્ધનાત્‌.
ભયાન્મુચ્યેત ભીતસ્તુ મુચ્યેતાપન્ન આપદઃ ……૮

દુર્ગાણ્યતિતરત્યાશુ પુરુષઃ પુરુષોત્તમમ્‌.
સ્તુવન્‌ નામસહસ્રેણ નિત્યં ભક્તિસમન્વિતઃ …..૯

વાસુદેવાશ્રયો મર્ત્યો વાસુદેવપરાયણઃ.
સર્વપાપવિશુદ્ધાત્મા યાતિ બ્રહ્મ સનાતનમ્‌ ….૧૦

ન વાસુદેવભક્તાનામશુભં વિદ્યતે ક્વચિત્‌.
જન્મમૃત્યુજરાવ્યાધિભયં નૈવોપજાયતે …..૧૧

ઇમં સ્તવમધીયાનઃ શ્રદ્ધાભક્તિસમન્વિતઃ.
યુજ્યેતાત્મસુખક્ષાન્તિશ્રીધૃતિસ્મૃતિકીર્તિભિઃ ….૧૨

ન ક્રોધો ન ચ માત્સર્યં ન લોભો નાશુભા મતિઃ.
ભવન્તિ કૃતપુણ્યાનાં ભક્તાનાં પુરુષોત્તમે ……૧૩

દ્યૌઃ સચન્દ્રાર્કનક્ષત્રા ખં દિશો ભૂર્મહોદધિઃ.
વાસુદેવસ્ય વીર્યેણ વિધૃતાનિ મહાત્મનઃ ……૧૪

સસુરાસુરગન્ધર્વં સયક્ષોરગરાક્ષસમ્‌.
જગદ્ વશે વર્તતેદં કૃષ્ણસ્ય સચરાચરમ્‌ …..૧૫

ઇન્દ્રિયાણિ મનો બુદ્ધિઃ સત્ત્વં તેજો બલં ધૃતિઃ.
વાસુદેવાત્મકાન્યાહુઃ ક્ષેત્રં ક્ષેત્રજ્ઞ એવ ચ ……૧૬

સર્વાગમાનામાચારઃ પ્રથમં પરિકલ્પતે.
આચારપ્રભવો ધર્મો ધર્મસ્ય પ્રભુરચ્યુતઃ …..૧૭

ઋષયઃ પિતરો દેવા મહાભૂતાનિ ધાતવઃ.
જઙમાજઙમં ચેદં જગન્નારાયણોદ્ભવમ્‌ …….૧૮

યોગો જ્ઞાનં તથા સાંખ્યં વિદ્યાઃ શિલ્પાદિ કર્મ ચ.
વેદાઃ શાસ્ત્રાણિ વિજ્ઞાનમેતત્‌ સર્વં જનાર્દનાત્‌ …..૧૯

એકો વિષ્ણુર્મહદ્ભૂતં પૃથગ્ભૂતાન્યનેકશઃ.
ર્ત્રીલ્લોકાન્‌ વ્યાપ્ય ભૂતાત્મા ભુઙ્ક્તે વિશ્વભુગવ્યયઃ …૨૦

ઇમં સ્તવં ભગવતો વિષ્ણોર્વ્યાસેન કીર્તિતમ્‌.
પઠેદ્ ય ઇચ્છેત્‌ પુરુષઃ શ્રેયઃ પ્રાપ્તું સુખાનિ ચ ….૨૧

વિશ્વેશ્વરમજં દેવં જગતઃ પ્રભવાપ્યયમ્‌.
ભજન્તિ યે પુષ્કરાક્ષં ન તે યાન્તિ પરાભવમ્‌ ……૨૨

(નોંધ-કોઈ જગ્યાએ બીજા ૧૫ શ્લોકો ઉમેરેલા છે-કે જેમાં અર્જુન-શ્રીકૃષ્ણ નો સંવાદ વ્યાસજી એ મહાભારત માં લખેલ છે-તે શ્લોકો છે -કે જે વિષ્ણુ સસ્ત્ર નામ ના ફળ નું વર્ણન કરે છે)

ઇતિ શ્રી વિષ્ણુ સહસ્રનામ સ્તોત્રમ્‌ સંપૂર્ણમ્

vishnu sahastra namavali in gujarati pdf download
vishnu sahastra 1008 naam in gujarati
shree vishnu sahastra path in gujarati pdf free download
vishnu sahastra namno path in gujarati pdf
shree vishnu sahastra path pdf
vishnu sahasranamam book in gujarati
vishnu sahasranamam pdf
vishnu sahasra namavali in gujarati lyrics
Keyword
vishnu sahastra 1008 naam in gujarati
shree vishnu sahastra path pdf
vishnu sahasranamam book in gujarati
vishnu sahasranamam pdf
vishnu sahastra namavali in gujarati pdf download
shree vishnu sahastra path in gujarati pdf free download

Bhaja Govindam Meaning In Gujarati

ભજગોવિંદમ-સ્તોત્ર-Bhaj Govindam Stotra-Gujarati

चर्पटपंजरिकास्तोत्रम

આદિ શંકરાચાર્ય જયારે કાશી ગયેલા ત્યારે એક દિવસ મણી કર્ણિકા ઘટ પર એક વયોવૃધ
પંડિત ને વ્યાકરણ નું -ડુકૃગ્કરણે -નું સુત્ર ઉચ્ચારતા જોયેલા ….
તેને જોઈ તેને ઉપદેશ આપતા આ ભજ ગોવિંદમ્-સ્તોત્ર નું નિર્માણ થયેલું…..

હે મૂઢ -સતત ગોવિંદ નું ભજન કર-કેમકે મૃત્યુ નજીક આવ્યા પછી –
ડુકૃગ્કરણે -સુત્ર નું રટણ તારી રક્ષા કરી શકશે નહી

દિવસ-રાત ,સવાર-સાંજ ,શિશિર-વસંત ઋતુઓ ફરીફરી આવે છે.
કાળ-લીલાઓ ચાલે જાય છે,આયુષ્ય વિતતું જાય છે,
પણ આશા રૂપી વાયુ તેને છોડતો નથી ……………………………………………..૧

દિવસે આગળ આગ અને પાછળ સૂર્ય વડે શરીર ને તપાવે છે,
રાત્રે ઘુટણમાં માથું નાખી ,ઝાડ નીચે સુઈ રહેછે,
હાથ માં ભિક્ષા માગીને ખાય છે
છતાં આશાનું જાળ તેને જકડે જ રાખે છે…………………………………………….૨

જ્યાં સુધી તુ ધન કમાવીને લાવી રહ્યો છું ત્યાં સુધી જ
પરિવાર તને પ્રેમ કરે છે.પણ જયારે દેહ જર્જર થશે ત્યારે
ઘરમાં તને કોઈ પૂછશે પણ નહી કે
તારી વાત પણ કોઈ કરશે નહી……………………………………………………….૩

જટાઓ રાખી,મુંડન કરાવી,કેશ ગુંચાવી,ગેરુઆ વસ્ત્રો પહેરી ,
એમ પેટ ભરવા માટે અનેક વેશ ધારણ કરતો માનવી ,
જોતા છતાં- જોતો નથી ,અને શોકમાં પડી રહે છે……………………………….૪

જેને ભગવતગીતા નું થોડુંક પણ સ્વાધ્યાય કરેલ છે,ગંગાજળ ની એક
બુંદ પણ પીધી છે ,એક વખત શ્રી કૃષ્ણનું અર્ચન કરી લીધેલ છે,
તેની ચર્ચા યમરાજ કેમ કરી શકે?………………………………………………….૫

અંગ શિથિલ થઇ ગયા,માથાના વાળ ધોળા થઇ ગયા,મોઢાના દાંતો એ
વિદાય લઇ લીધી,ઘરડો થઇ ગયો,લાકડી વગર ચાલી શકતો નથી ,
છતાંયે આશા નો પિંડ મુકતો નથી …………………………………………………૬

બાલ્યાવસ્થા રમવામાં રહી જાય છે ,યુવાનીમાં સ્ત્રી પ્રત્યે આશક્ત રહે છે,
અને વૃદ્ધ થયા પછી અનેક પ્રકારની ચિંતામાં મગ્ન રહે છે,
પણ પરબ્રહ્મના અનુસંધાન માં સંલગ્ન નથી……………………………………૭

આ સંસાર માં ફરી ફરી જન્મ ,ફરી ફરી મરણ અને ફરી ફરી
માતાના ગર્ભ માં રહેવું છે,એટલે હે મુરારિ,હું તમારી શરણ માં છું ,
આ દુસ્તર અને અપાર સંસાર થી કૃપા કરી પર કરજો ……………………….૮

રાત-દિવસ-પક્ષ-મહિનો-વર્ષ કેટકેટલીયે વખત આવતા અને જતા
હોય છે છતાં લોકો ઈર્ષા અને આશા ને છોડતા નથી…………………………..૯

વૃદ્ધાવસ્થા આવ્યા પછી કામવિકાર કેવો?
પાણી સુકાઈ ગયા પછી તળાવ કેવું?
ધન નષ્ટ થઇ ગયા પછી પરિવાર કેવો? એવી જ રીતે
તત્વ નું જ્ઞાન થઇ ગયા પછી સંસાર પણ રહી જતો નથી ………………….૧૦

સ્ત્રી ના સ્તનો અને નાભી નો નિવેશ -મિથ્યા માયા અને મોહનો આવેશ છે.
આ બંને માંસ અને મેદ ના વિકારો છે -એવું
મન માં વારંવાર વિચાર કર…………………………………………………………..૧૧

સ્વપ્ન ની જેમ મિથ્યા -સંસારની આસ્થા ને મૂકી દઈ ,તુ કોણ છે ,
હું કોણ છું ,મારા માતા પિતા કોણ છે –એમ બધી જ વસ્તુઓ ને સાર
વગરનું સમજવું જોઈએ…………………………………………………………………૧૨

ગીતા અને વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામ નું નિત્ય પઠન કરવું જોઈએ,
ભગવાન વિષ્ણુ ના સ્વરૂપ નું ચિંતન કરવું જોઈએ,
સત્પુરુષો ની સંગતિમાં પોતાનું ચિત્ત લગાડવું જોઈએ, અને
દીનજનો ને ધન આપવું જોઈએ……………………………………………………..૧૩

જ્યાં સુધી શરીર માં પ્રાણ છે,ત્યાં સુધી લોકો ઘરમાં ક્ષેમ કુશળ પૂછતાં
હોય છે,પણ જેવો શરીર માં થી પ્રાણ ગયો કર તરત પરણેલી સ્ત્રી
પણ એ શરીર થી ભય ખાય છે……………………………………………………..૧૪

પહેલાં તો સુખપૂર્વક સ્ત્રી નો સંભોગ કર્યો અને પછી વૃદ્ધ શરીર માં રોગો
થવા માંડ્યા –સંસારમાં મૃત્યુ નક્કી જ છે.છતાં લોકો પાપ નું
આચરણ કાર્ય જ કરે છે……………………………………………………………….૧૫

રસ્તા માં પડેલા ચીથરાં થી પાથરવાનું બિસ્તર બનાવી લે,
પુણ્ય અને પાપથી કોઈ નિરાલા માર્ગ નું અવલંબન કરી લે ,
હું નથી,તુ નથી,સંસાર નથી –(એવું જાણી લે)
છતાં શોક શા માટે કરતો હોય છે??………………………………………………૧૬

ગંગા સાગર તીર્થમાં જાય કે વ્રત અનુંષ્ઠાન અને દાન કરે,પણ
જ્ઞાન વગર આ બધાથી સો જન્મોમાં પણ મુક્તિ થવાની નથી……………..૧૭

ધન સંચય ની લાલસા ને પડતી મૂક ,બુદ્ધિ ને નિર્મળ બનાવ ,
માંથી તૃષ્ણા વગરનો થા અને પ્રારબ્ધનુસારજેટલું ધન મળી જાય
તેનાથી ચિત્ત ને પ્રસન્ન કર……………………………………………………………૧૮

અર્થ (ધન)ને તુ અનર્થ નું રૂપ જાણ,કેમકે ધન માં લેશ માત્ર સુખ નથી ,
અરે દરેક જગ્યા એ જોવામાં આવે છે કે ધનવાન -પોતાના
પુત્રથી પણ ભય પામે છે………………………………………………………………૧૯

તારી સ્ત્રી કોણ? તારો પુત્ર કોણ? આ સંસાર અતિ વિચિત્ર છે ,
સજ્જન લોકોની સંગતિ જ એવી વસ્તુ છે જે સંસારસાગર થી
પાર કરી શકે છે. ………………………………………………………………………૨૦

ધન,જન અને યૌવનનો ગર્વ ના કરજે ,કેમકે બળવાન -કાળ-પલક ઝપકતાં જ
આ બધું નષ્ટ કરી જશે.એટલે સંપૂર્ણ માયામય પ્રપંચને મૂકી દઈ
બ્રહ્મ સાક્ષાત્કાર કરવાનો પ્રયત્ન કર ……………………………………………………………૨૧

કામ, ક્રોધ,લોભ,મોહ નો ત્યાગ કરી પોતાના પ્રત્યે ‘હું કોણ છું?’ એવા વિચારમાં
પ્રવૃત થઇ જા,કેમકે આત્મજ્ઞાન વગરના લોકો નરક માં
જઈ સંતપ્ત રહે છે…………………………………………………………………………………..૨૨

દેવ મંદિર અથવા વૃક્ષ નીચેનું નિવાસ સ્થાન,પૃથ્વી ની શૈયા,મૃગચર્મ નું વસ્ત્ર ,
સર્વ પ્રકારના પરિગ્રહ,અને ભોગોના ત્યાગ રૂપ વૈરાગ્ય
કોને સુખ આપતું નથી?……………………………………………………………………………૨૩

શત્રુ-મિત્ર,પુત્ર-બંધુ -બાંધવો જોડે મળવાનો —કે—-દૂર થવાનો –પ્રયત્ન ના કર.
બધા જ જંતુ ઓ માં પોતાના આત્મા નો અનુભવ કર.અને— ભેદ રૂપી–અજ્ઞાન નો
પરિત્યાગ કર…………………………………………………………………………………………૨૪

તારા માં અને સર્વત્ર બધામાં એકજ વાસુદેવ રહેલા છે.એટલે કોઈની પર કોપ
કરવો વ્યર્થ છે.બધાને સહન કરવાની ક્ષમતા ઉત્પન્ન કર.જો તારામાં શીઘ્ર
વિષ્ણુના પદ પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છા હોય તો -સર્વત્ર સમભાવ રાખ……………………૨૫

પ્રાણાયામ,પ્રત્યાહાર અને નિત્ય-અનિત્ય વસ્તુઓનો વિવેકપૂર્વક વિચાર કર,
વિધિવિધાન થી ભગવાન ના નામ નું સ્મરણ કર અને
ધ્યાન કરવાનો નિશ્ચય કર………………………………………………………………………..૨૬

જેમ કમળના પાંદડા પાર રહેલી પાણી ની બુંદ સ્થિર રહેતી નથી તેમ
જીવન અતિશય ચંચળ છે.એને સારી રીતે સમજી લે.રોગો અને અભિમાનથી
ઓતપ્રોત આ સંસાર શોક નો સમુદ્ર છે…………………………………………………………૨૭

અરે ગાંડા માણસ, તુ અઢાર જગાની ચિંતા શા માટે કરે છે? શું તારો નિયત્રણ
કરનારો કોઈ નથી જે તારા બંને હાથ બાંધી દઈ તને જન્મ-મરણોના વિકારોથી
રહિત (વગરનો) આત્મત્વ નો સાક્ષાત્કાર કરાવી દે?………………………………………..૨૮

સદગુરુ ના ચરણ માં રહી (અહમ થી મુક્ત થઇ)સંસારથી મુક્ત થઇ જા .
આ રીતે ઇન્દ્રિયો અને મન નો સંયમ કરવાથી તુ વહેલી તકે તારી
સુંદર સ્થિતિ ને જોઈ શકીશ……………………………………………………………………….૨૯

યોગ માં રત હોય કે ભોગ માં ભૂલ્યો હોય —
લોકો માં ભળેલો હોય કે લોકસંગ્રહ થી દૂર એકાંત માં રહેતો હોય —
જેનું ચિત્ બ્રહ્મ ના અનુસંધાન માં લાગી ગયું છે —
તે સુખમાં છે–સુખમાં છે—સુખમાં છે…………………………………………………………….૩૦

સત્સંગ થી નિ:સંગતા—-
નિ:સંગતા થી મોહ નો નાશ —
મોહ ના નાશથી મન ની એકાગ્રતા —
જેનાથી
જીવનમુક્તિ મળે છે. …………………………………………………………………………..૩૧

bhaj govindam pdf in hindi
bhaj govindam stotra in hindi
bhaja govindam meaning in gujarati
bhaj govindam moodh mate meaning
bhaj govindam shankaracharya
bhaj govindam mp3

bhaj govindam pdf in hindi
bhaj govindam stotra in hindi
bhaja govindam meaning in gujarati
bhaj govindam moodh mate meaning
bhaj govindam mp3
bhaja govindam word to word meaning
bhaja govindam swami chinmayananda pdf

Shiv Mahimna Stotra With Meaning In Gujarati

શિવ-મહિમ્ન-સ્તોત્ર-ગુજરાતી-શબ્દાર્થ સાથે-Shiv Mahimna-Stotra-Gujarati-with translation

Shiv Mahimna Stotra With Meaning In Gujarati

પુષ્પદંત ઉવાચ ||
મહિમ્ન: પાર તે પરમ વિદુષો યદ્યયસદશો સ્તુતિ બ્રહ્માદિનામપિ તદવસન્નાસ્ત્વયિ ગિર: |
અથાડવાચ્યા: સર્વ: સ્વમતિ પરિમાવધિ ગૃણન્ મમાપ્યેવ સ્તોત્રે હર: નિરપવાદ: પરિકર: || 1 ||

હે ભગવાન ! આપના નિર્ગુણ સ્વરૂપના મહિમાનો પાર પુરુષો જાણતા નથી, કારણકે આપના નિર્ગુણ સ્વરૂપ મનવાણીથી પર છે, તેમજ આપને પુરુષોએ કરેલી સ્તુતિ પણ વર્ણવી શકતી નથી. બ્રહ્માદિનો સંસ્કૃતભાષાનો શબ્દભંડાર પણ આપનું નિર્ગુણ સ્વરૂપ વર્ણવી શકતો નથી. બ્રહ્માદિકની વાણી પણ હે હર ! તમને વર્ણવવા માટે સમર્થ નથી, પક્ષી જેમ પોતપોતાની શક્તિ પ્રમાણે ઊડે છે, તે જ પ્રમાણે સર્વ જન પોતપોતાની બુદ્ધિને અનુસરીને આપની સ્તુતિ કરે છે. તેથી સર્વે સ્તુતિ કરનારાઓ તેમનો દોષ હોય તો પણ નિર્દોષ છે, આ મહિમ્નસ્તોત્ર બાબત મારો પ્રયત્ન પણ તે જ દ્રષ્ટિનો નિર્દોષ છે.

અતીત: પંથાન તવ ચ મહિમા વાડમનસયો –રતદ્વયાવૃત્યા યં ચકિતમભિધત શ્રુતિરપિ
સંકરસ્ય સ્તોતવ્ય: કતિવિધગુણ: કસ્ય વિષય: પદે ત્વાર્ચાચીને પતિત ન મન: કસ્યા ન વચ: || 2 ||

હે ભગવાન ! આપનો મહિમા, મન તથા વાણી વડે જાણવામાં આવતો નથી અને આપના મહિમાનું શ્રુતિઓ પણ ગૌરવપૂર્વક એ જ રીતનું વર્ણન કરે છે. વાક્ય વડે ભેદ સગુણ સ્વરૂપનો નિષેધ કરવા છતાં બીજા અર્થ વડે સગુણ વસ્તુનું પ્રતિપાદન પણ કરે છે. આપનો એ રીતનો અપાર મહિમા વર્ણવવાને કોઈ પુરુષ શક્તિમાન નથી. તેમજ આપ કોઈપણ પુરુષને ઈન્દ્રિયગોચર પણ નથી. આમ તમારું નિર્ગુણ સ્વરૂપ બધાને અગમ્ય છે અને તમારા સગુણ સ્વરૂપને વર્ણવવા માટે સંસ્કૃતાદિ ભાષાઓમાં શક્તિ નથી, તે છતાં તમારા સગુણ સ્વરૂપની તો શંકર ! બધા જ સ્તુતિ કરે છે.

મધુસ્કીતા વાચ: પરમમૃતં નિર્મિતવત્ સ્તવ બ્રહ્મનિક વાગપિ સુરગુરોર્વિસ્મય પદમ્ |
મમ ત્વેતા વાણી ગુણકથનપુણ્યેન ભવત: પુનામીત્યર્થેડસ્મિનપુરમથન ! બુદ્ધિર્વ્યોચસિતા: || 3 ||

હે ભગવાન ! મારી સ્તુતિ તમને કોઈ પણ પ્રકારે યથાર્થ વર્ણવી શકતી નથી, કારણકે તમે વેદોની મધ જેવી મધુર વાણીનો રચાયિતા છો. હે ભગવાન ! વાણીના ભંડાર રૂપ બ્રહ્માદિની સ્તુતિ પણ ખુશ ન કરી શકે, તો મારી સ્તુતિ તમને ક્યાંથી સંતોષ આપી શકે ? હું આ બધું જાણું છું. છતાં તમારી સ્તુતિ કરું છું, કારણ એ છે કે, હું તમારા સ્તવનથી મારી વાણીને નિર્મળ કરું છું એમ જ હું માનું છું. મારી વાણીથી તમે આનંદ પામો એ મારી ધરણા જ નથી. આ જ કારણથી હું તમારી સ્તુતિ કરવા પ્રવૃત્ત થયો છું.

તવૈશ્વર્ય યત્તજયગદુદયરક્ષાપ્રલયકૃત ત્રયી વસ્તુ વ્યસતં તિસૂષુ ગુણભિન્નાસુ તનુષુ |
અભવ્યાનામસ્મિન્વરદ ! રમણોયામરમણી વિરંતુ વ્યક્તોશીં વિદધત ઈહૈકે જડધિય || 4 ||

હે ભગવાન ! આપનું ઐશ્વર્ય જુદે જુદે રૂપે જુદા જુદા ગુણોએ કરીને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ – એ ત્રણે વ્યક્તિમાં આરોપિત છે. અને તે બ્રહ્મા વિષ્ણુ તથા રુદ્ર, સત્વ, રજસ અને તમસ –એ ત્રણે ગુણો વડે જુદે જુદે રૂપે પ્રતિત થાય છે. વળી, એ ઐશ્વર્ય ત્રણે લોકથી ઉત્પત્તિ સ્થિતિ તથા ત્રણેનો પ્રલય કરવા છતાં બ્રહ્મા, વિષ્ણુ તથા રુદ્ર રૂપે રહે છે. હે ભગવાન ! તમારું રૂપ ન સમજી શકવાના કારણથી જડબુદ્ધિવાળાઓ આપના ઐશ્વર્યની નિન્દા કરે છે, અને નિંદા પાપી પુરુષોને લાગે છે, પરંતુ આપના સર્વજ્ઞાતિ ગુણયુક્ત ઐશ્વર્યની નિંદા શુદ્ધ મુમુક્ષુઓને અતિ અપ્રિય લાગે છે.

કિમીહ: કિકાર્ય સ ખલુ કિમુપાયસ્ત્રિભુવનં કિમાધારો ધાતા સૂજતિ વિમૂપાક્ષ ન ઈતિ ચ |
આતકયૈશ્વર્થે તવય્યનવ સરયુ:સ્યો હતવિય: કુતર્કોર્ય કાશ્રિન્સુખરયતિ મોહાય જગત: || 5 ||

હે ભગવાન ! પરમેશ્વર ત્રણ ભુવનની ઉત્પત્તિ કરે છે. પરંતુ જડબુદ્ધિવાળાઓ ‘જગતને ઉત્પન્ન કરવા બાબત શી ક્રિયા થતી હશે, તે ક્રિયા ક્યા પ્રકારની હશે, તેના અમલમાં ક્યા ક્યા પ્રકારો યોજાયા હશે, જગતનો આધાર તણા જગતને ઉત્પન્ન કરવામાં નિમિત્ત અને ઉપાદાન કારણ શું હશે ?’ આવો કુતર્ક કરે છે, પ્રભુ, એ કુતર્કનું તાત્પર્ય એ છે કે, જગતભરના આપણા ભક્તોના ચિત્તને ભ્રમણા પમાડવી. આપને વિષે આવા કુતર્ક એ જ અયોગ્ય છે, કારણકે આપ તો અચિંત્ય માહાત્મયથી યુક્ત છો.

અજન્માનો લોકા: કિમવ વંતોડપિ જગતા મધિષ્ઠાતરં કિં ભવવિધિરનાદત્ય ભવતિ |
અનીશો વા કુર્યાદભુવનજનને ક: પરિકરો વ તો મદાસત્વા પ્રત્યમરવર ! સંશેરક ઈમેં || 6 ||

હે ભગવાન ! આપ સર્વદેવોમાં શ્રેષ્ઠ છો, છતાં ‘આ દ્રશ્યમાન સપ્તલોક સાકાર છે. આમ જગત સાકાર હોવા છતાં અજન્મા હશે એ સંભવિત નથી, કારણકે જે સાકાર વસ્તુ છે તેનો જન્મ પણ હોય છે જ. જેમ ઘડો સાકાર છે, તેથી તે ઉત્પત્તિમાન છે, તેમ આ જગત અધિષ્ઠાન પરમેશ્વરની અપેક્ષા વગર ઉત્પન્ન કેવી રીતે થયું હશે, ઈશ્વર સિવાય બીજો કોઈ જગતકર્તા હશે !’ બ્રહ્માંડને ઉત્પન્ન કરવામાં આપ વિષે અનેક પ્રકારના સંદેહ મૂઢજનોમાં થાય છે. પરંતુ આપને વિષે સંશય કરવો યોગ્ય નથી. તેમજ આપ કરતાં બીજો કોઈ સમર્થ પણ નથી.

ત્રયી સાંખ્યયોગ: પશુપતિમતં વૈષ્ણનમિતિ પ્રભિન્ને પ્રસ્થાને પરમિદમદ: પથ્યમિતિ ચ |
રુચિનાં વૈચિત્ર્યાદ્દજકુટિલનાનાપથનુષાં નૃણાંમેકો ગમ્યસ્ત્વસિ પયસામર્ણવ ઈત્ર || 7 ||

ત્રણ વાક્યો વડે ત્રણ વેદ તમારી પ્રાપ્તિનો માર્ગ બતાવે છે. સાંખ્ય વડે કપિલ, યોગશાસ્ત્રદ્વારા પતંજલિમુનિ તથા ન્યાય વૈશેષિક શાસ્ત્રદ્વારા ગૌતમ કણાદમુનિ પશુપતિ વડે શૈવો, તથા નારદ-જેઓ ‘નારદપંચરાત્ર’ ના રચનાર છે તેઓ વૈષ્ણવ મત દ્વારા તમારી પ્રાપ્તિના ભિન્ન ભિન્ન માર્ગ બતાવે છે. આ મુખ્ય પાંચ ભેદ છે. અને સકલ મતવાદીઓ અહંકાર વડે પોતપોતાના સિદ્ધાંતને જુદા માને છે, પરંતુ જેમ સર્વ નદીઓના જળ પૃથક્ પૃથક્ માર્ગો વડે એક સમુદ્રમાં મળી જાય છે તેમ અધિકારી ભેદ વડે આપ એક પ્રભુ સઘળા જ મુમુક્ષુઓને પ્રાપ્ત થાઓ છો.

મહોક્ષ: ખટવાંગં પરશુરજિનં ભસ્મ ફણિન: કપાલં ચતીયતવ વરદ ! તંત્રીપકરણમ્ |
સુરાસ્તાં તામૃદ્ધિ દધતિ તુ ભવદભ્રૂપ્રણિહિતાં નહિ સ્વાત્મારામ વિષયમૃગતૃષ્ણા ભ્રમયતિ || 8 ||

હે વરદાન આપનાર : નંદી ખટવાંગ ફરશી, વ્યાધચર્મ, ભસ્મ, સર્પ, કપાળ વગેરે તારા જીવનનિર્વાહનાં સાધનો છે. છતાં તેં આપેલી સંપત્તિને રાજાઓ પણ ભોગવે છે. અભયના દાતા ! વિષયો ઝાંઝવાના જળ જેવા છે. તે આત્માથી જ પ્રસન્ન એવા યોગીને બ્રહ્મનિષ્ઠાથી ચલાયમાન કરી શકતા નથી.

ધૃવં કશ્ચિત્સર્વં સફલમપરસ્ત્વદધૃવમિદં પરો ધ્રૌવ્યાધ્રૌવ્યે જગતિ ગદતિ વ્યસ્તવિષયે |
સમસ્તેષ્યેતસ્મિન્પુરમથન ! તેવિ સ્મિત ઈવ સ્તુવન્જિહોમ ત્વાં ન ખલુ નનુ ધૃષ્ટા મુખરતા || 9 ||

હે પુરમથન ! કેટલાક સાંખ્ય અને પાતંજલ મતવાળા મિમાંસકો સર્વ જગતને નિત્ય અનિત્ય માને છે, બીજા મતવાળા નાસ્તિકો આ જગતને નિત્યાનિત્ય માને છે. એ રીતે ભિન્ન ભિન્ન મતવાદી લોકો આ જગતને ભિન્ન ભિન્ન પ્રકૃતિ માને છે. આ ભિન્ન ભિન્ન મતોવાળા તમારા સ્વરૂપને જાણતાં નથી. તેમજ હું પણ સ્વરૂપને જાણતો નથી. તો હું મારી હાંસી થવાનો ભય તજીને તમારી જ પ્રાર્થના મારા શબ્દોથી કરું છું.

તવૈશ્વર્ય યત્નાધદુપર વિરંચિહરિરધ: પરિચ્છેતુંયાતાવતલમનલસ્કંધવપુષ: |
તતો ભક્તિશ્રદ્ધા ભરગુરૂગણદભ્યાં ગિરિશ ! યત્ સ્વયંતસ્થેતાભ્યાંતવકિથમુવૃતિન ફલતિ || 10 ||

આપના ઐશ્વર્યનો અંત લેવા સારુ બ્રહ્મદેવ આકાશ તરફ અને વિષ્ણુ પાતાળમાં ગયા હતા. પરંતુ ઉભયમાંના કોઈને પણ આપની લીલાનો અંત પ્રાપ્ત થયો નહિ, કારણકે આપ પ્રભુ તો વાયુ અને અગ્નિ છો, તેમાં વાયુગત્વગયંત લિંગનું મૂળ છે. બ્રહ્મદેવ માત્ર બ્રહ્માંડના અને વિષ્ણુ માત્ર જળ તત્વના નિવાસ છે. માટે આપનું ઐશ્વર્ય જાણવાને કોઈ સમર્થ થતા નથી. અને એ બ્રહ્મા વિષ્ણુના અંતરમાં આપ સ્વત: પ્રાકટ્ય માનો છો. તેથી જ બ્રહ્મા અને વિષ્ણુ શ્રદ્ધા અને ભક્તિ વડે આપની સ્તુતિ કરે છે. હે ભગવાન ! આપની સેવા ફળની પ્રાપ્તિ કરતી નહિ હોય, એમ માનવું એ કેવળ મૂર્ખતા છે. આપ ઈશ્વરની ભક્તિ તો સાક્ષાત્ પરંપરાગત ફળને આપનારી છે.

અત્યનાપાદાપાદ્ય ત્રિભુવનમવૈરતધ્યતિકરં દશાસ્યો દયબાહૂનમૃત રણકુંડપરવશાન |
શિર: પદ્મશ્રણી રચિતચરણામ્ભોરુંહબલે સ્થિરાયાસ્ત્વબદભક્તસ્ત્રિપૂરંહર ! વિસ્ફૂર્જિતમિદમ્ || 11 ||

હે ત્રિપુરવિનાશક ! યુદ્ધની ઈચ્છાને લીધે સદા ઉન્મત થઈ રહેલા વીસ હજાર ભુજાઓ યુક્ત રાવણને યંત્રહિતપણે નિ:શત્રુયુક્ત ત્રિભુવનનું રાજ્ય પરાક્રમ માત્ર આપની સ્થિર ભક્તિને જ આભારી છે. એ ભક્તિ એવી છે કે, રાવણે પોતાનાં દશ મસ્તક પોતાની હાથે જ છેદી, તેની પંક્તિ કરી કમળની પેઠે આપ પ્રભુને ચરણે બલિદાન આપ્યાં હતાં. વિશેષ કરીને આપનું પૂજન સકળ વસ્તુની અધિકતાથી પ્રાપ્ત થવાના હેતુ રૂપે છે.

અમુષ્ય ત્વસેવાસમધિગતસાર ભુજવનં બલાત્કેલાસેડપિ ત્વદધિવસંતૌ વિક્રમયત: |
અલભ્યા પાતાલેડપ્યલસચલિતાંગુષ્ઠશિરસિ પ્રતિષ્ઠા ત્વય્યાસીદધ્રુવમુપચિતો મુહયતિ ખલ: || 12 ||

હે ભગવાન ! રાવણ આપની સમીપ કૈલાસમાં વસતો હતો, ત્યારે પણ તે પોતાની વીસ ભુજાઓનું પરાક્રમ દેખાડતો હતો. આપના બળને લીધે એ પાતાળમાં ટકી શક્યો નહિ. આપની સેવાભક્તિને લીધે રાવણને બળ પ્રાપ્ત થયું. રાવણના મસ્તક પર અનાયાસે અંગૂઠાનો ભાર રાવણથી સહન ના થવાથી પાતાળમાં રહેવાયું નહિ. વિશેષ કરીને પારકા ઐશ્વર્યને પામેલા જે દુષ્ટ જન મોત પામે, તેમને મહાપુરુષની કૃપા ફલદાતા થતી નથી.

યદ દ્વિં સુત્રામણો વરદ ! પરમોચ્ચેરપિ સતી મધશ્ચકે બાણ: પરિજનવિધેયત્રિભુવન: |
ન તિચ્ચિત્રં તસ્મિન્વરિવસિતરિ ત્વચ્વરણયોનં કસ્યાં ઉન્નત્મૈ ભવતિ શિરસ્ત્વન્યવનતિ || 13 ||

હે વરદાતા પ્રભુ ! ઈન્દ્રથી પણ અતિ ઉત્કૃષ્ટ સમૃદ્ધિથી ભરેલા આ ત્રણે ભુવનોને દાસત્વપણે વરતાવનારો બાણાસુર પાતાળમાં લઈ ગયો હતો એમાં કોઈ આશ્ચર્ય નથી. કારણ કે તે આપણાં ચરણની પૂજા કરનારો હતો, જે જનો આપને વંદે છે, તેઓને ફળની પ્રાપ્તિ થાય છે એ પ્રત્યક્ષ છે.

અકાંડ બ્રહ્માંડ ક્ષયચકિતદેવાસુરકૃપા -વિધેયયસ્યાસીધસ્ત્રિમયન વિષં સંહૃસવત: |
સ કલ્માષ: કંઠે તવ ન કુરુતે ન શ્રિયમહો વિકારોડપિશ્લાધ્યો ભુવનમયભગડ યસનિન: || 14 ||

હે ત્રિનયન ! આપે કૃષ્ણ પડુંર વર્ણના વિષનું પાન કર્યું છતાં એ વિષ આપના કંઠમાં જ સ્થિર રહ્યું હોવાથી તે આપને અતિશય શોભા આપે છે. કાળ સમયે આવેલા બ્રહ્માંડ નાશને દેખીને દેવો તથા અસુરો ભય પામવા લાગ્યા. તેમજ દેવ તથા અસુરોના કલેશના સારું આપે કૃપા કરીને વિષનું પાન કર્યું તો પ્રભુ ! સંસારીજનોનાં દુ:ખ દૂર કરવાનું આપને વ્યસન જ છે.

અસિદ્ધાર્થા નૈવ કચિદપિ સદેવાસુરનરે નિવર્તન્તે નિત્યં જગતિ જયિનો યસ્ય વિશિખા:
સ પશ્યન્નીશ ! ત્વામિતરસુધારણમભૂત સ્મર: સ્મર્તવ્યાત્માન હિ વિશિષુ પથ્ય: પરિભવ: || 15 ||

હે ઈશ ! કામદેવનું બાણ ભાલા રહિત છે. તેનું બાણ આ જગતમાં દેવ અસુર તથા નરલોકને જીતવાને નિષ્ફળ ન થતાં સર્વને વશ કરે છે. આપની સાથે પણ કામદેવ બીજા ઈન્દ્રાદિદેવોની પેઠે વર્તવા લાગ્યો છે, તેથી તેનું આપે દહન કર્યું અને સ્મરણ માત્રનું જ કામદેવનું શરીર બાકી રાખ્યું. એ કનિષ્ટ થયો એનું કારણ માત્ર જિતેન્દ્રિય પુરુષોને ભય પમાડવાનું છે. એ સુખનો હેતુ નથી, કારણકે ઈશ્વરનો અનાદર એ વિનાશકારક છે.

મહી પાદાતાદ વ્રજતિ સહસા સંશયપદં પદં વિષ્ણોર્ભ્રામ્યદ ભુજપરિઘરૂગ્ણગ્રહણમ્ |
મુહુધૌ દૌસ્થ્યં યાત્યનિભૃતિજટાનાડિતતટા જગદ્રક્ષાયૈત્વં નટસિ નનું વામય વિભુતા || 16 ||

હે ભગવાન ! આપે જગતનાં રક્ષણ તથા દુષ્ટોના નાશને અર્થે, પૃથ્વી ઊંચી નીચી થવા લાગી હતી એવું તમે નૃત્ય કર્યું. તાંડવ નૃત્ય વખતે હાવભાવ માટે આપે ભુજાઓ હલાવી તેના આઘાતથી વિષ્ણુલોક, તારા, નક્ષત્રો આદિનો નાશ થવાની શંકા થવા લાગી અને ઉભયસ્વર્ગદ્વાર વ્યથા પામ્યાં. તેમજ તમારા નૃત્યથી સ્વર્ગનું એક પાસુ તાડિત થયું. આપનું એ ઐશ્વર્ય દેખીતી રીતે વિપરીત છે, તો પણ તે જગતની રક્ષા માટે જ છે.

વિયદવ્યાપી તારાગણ ગુણિત તેનાન્દ્રરૂચિ: પ્રવાહો વારાં ય: પૃષતલઘુડદ્રષ્ટ શિરસિ તે |
જગદદ્વીપાકારં જલધિવલયં તેન કૃતમિ ત્વનેનંનોન્નેર્યું ધૃતમહિમ ! દિવ્યં તવ વપુ: || 17 ||

હે જગદાધાર ! આપના શરીર પર ગંગાનો મહાન પ્રવાહ ઝીણી ફરફરની પેઠે વરસતો દેખાય છે. તેથી તમારા વિરાટ સ્વરૂપનું ભાન થાય છે. આ જળ પ્રવાહના આકાશવત્ વ્યાપક અને તારા તથા નક્ષત્રોના સમૂહમાં ફીણ સમાન છતાં તેનો ભાસ થાય છે. જેમ નગરની પાછળ ચોતરફ ખાઈ હોય છે તેમ જ ગંગાના એ પ્રવાહે પૃથ્વીની ચોતરફ સર્વ જગતને આવરણ કર્યું છે, એથી આપના વિરાટ શરીરને અનુમાનથી જાણી શકાય છે કે, આપનું શરીર દિવ્ય પ્રભાયુક્ત છે.

રથ ક્ષોણિ યંતા શતધતિરંગેંદ્રો ધનુરથો રથાંગે ચંદ્રાર્કૌ રથચરણપાણિ: શિર ઈતિ |
દિઘક્ષોસ્તે કોડ્યં ત્રિપુરતૃણમાંડબર વિધિ વિધેયૌ: ક્રોડન્ત્યો ન ખલુ પર તંત્રા: પ્રભુધિય: || 18 ||

હે દેવ ! જે સમયે ત્રિપુરને દહન કરવાની આપની ઈચ્છા થઈ તે સમયે પૃથ્વીરૂપી રથ, બ્રહ્મરૂપી સારથી, હિમાચળ પર્વતરૂપી ધનુષ, સૂર્ય તથા ચંદ્રરૂપી રથનાં પૈંડાં, જળરૂપી રથચરણ એટલે રથની પિંજણીઓ તથા વિષ્ણુરૂપી બાણ યોજીને તમે ત્રિપુરને હણ્યો. હે પ્રભુ ! બળ, વીર્ય શક્તિ તથા બુદ્ધિ થકી યુક્ત પુરુષો નિશ્ચય કરીને પરાધીનપણે ક્રીડા ન કરતાં, તમારી જ શક્તિથી યશ આનંદ મેળવે છે.

હરિસ્તે સહસ્ત્રં કમલબલિમા ધાય પદયો ર્યદેકોનં તસ્મિન્નિજમુદહરન્નેત્રકમલમ્ |
ગતો ભક્ત્યુદ્રેક: પારિણતિમસૌ ચક્રવપુષા ત્રયાણાં રક્ષાયૈ ત્રિપુરહર ! જાગર્તિ જગતામ્ || 19 ||

હે ત્રિપુરહર ! આપની ચરણની પૂજા વિષ્ણુ સહસ્ત્ર કમળ વડે કરવા લાગ્યા ! તેમાં એક કમળ ઓછું હોય તો પોતાના નેત્ર કમળની તુલ્ય સંકલ્પ કરીને અથવા પોતાના શરીરના કોઈપણ બીજા અવયવ આપને અર્પણ કરતા હતા. આવી દઢ ભક્તિને લીધે ચક્રરૂપ ધારણ કરીને સ્વર્ગ કરીને મૃત્યુ તથા પાતાળ – એ ત્રણે લોકનું રક્ષણ આપ જ કરો છો. એ રીતે સુદર્શનચક્રની શક્તિ વિષ્ણુને આપે જ આપેલી છે.

ક્રતૌ સુપ્તે જાગ્રત્વમસિ ફલયોગે ઋતુમત્તાં કવ કર્મ પ્રધ્વસ્તં ફલતિં પુરુષારાધનમૃતે |
અતસ્ત્વાં સંપ્રેક્ષ્ય ઋતુષુ ફલદાનપ્રતિભૂવં શ્રુતૌ શ્રદ્ધાંબદ્ધાંકૃતપરિકર: કર્મ સુજન: || 20 ||

હે ત્રિલોકના સ્વામી ! યજ્ઞાદિ ક્રિયાઓ પૂરી થઈ ગયા પછી, ઘણે વખતે અને જે દેશમાં યજ્ઞ કર્યો હોય તેનાથી બીજે જ સ્થળે તથા આ જન્મમાં કરેલા યજ્ઞાદિ ક્રિયાઓનું ફળ બીજા જન્મમાં પણ અર્પવાને તું હંમેશાં જાગ્રત રહે છે. ચેતનરૂપ ઈશ્વરની આરાધનાથી અને તેને પ્રસન્ના કર્યાથી યજ્ઞનાં બધાં ફળો મળે છે. હે પ્રભો ! તું સર્વવ્યાપી છે. તારી ઈચ્છા વગર તૃણ પણ હાલી શકતું નથી. આથી યજ્ઞાદિ કર્યોનાં ફળ આપવામાં તેમને આધારભૂત માનીને લોકો શ્રુતિ વગેરે શાસ્ત્રમાં શ્રદ્ધા રાખી કાર્યનો આરંભ કરે છે.

ક્રિયા દક્ષો દક્ષ: ક્રતુપતિરધીશસ્તનુભૃતાં ઋષીણામાર્ત્વિજય શરણદ ! સદસ્યા સુરગણા: |
ઋતુભ્રંષસ્ત્વત્ત: ઋતુફલવિધનવ્યસનિને ધ્રૂવં કર્તુ: શ્રદ્ધા વિધુરમભિચારાય હિ મખા: || 21 ||

હે શરણે આવનારને શરણ આપનારા યજ્ઞાદિ તત્કર્મો કરવામાં કુશળ, દશનામે પ્રજાપતિ પોતે જ યજ્ઞ કરવા બેઠા હતા. ત્રિકાળદર્શી ભૃગુ વગેરે ઋષિઓ યજ્ઞ કરાવનાર હતા અને બ્રહ્માદિ દેવસભામાં પ્રેક્ષકો તરીકે બેઠા હતા. આટલા ઉત્તમ સામગ્રી અને સાધન હોવા છતાં પણ યજ્ઞકર્તા દક્ષે ફળની ઈચ્છા કરી હોવાથી, તમે એ યજ્ઞને ફળરહિત કરી દીધો હતો, એ યોગ્ય જ હતું. યજ્ઞાદિ ક્રિયાઓ નિષ્કામપણે ન કરતા તથા તમારા ઉપર શ્રદ્ધા રાખ્યા વિના યજ્ઞ કરીએ, તો એ યજ્ઞકર્તા માટે વિનાશરૂપ ન નિવડે.

પ્રજાનાથં નાથ ! પ્રસભભિમકં સ્વાં દુહિતરં ગતં રોહિદભૂતાં રિરમયિષુમૃષ્યસ્ય વપુષા |
ઘનુષ્પ્રાણેયતિં દિવમપિ સપત્રાકૃતમમું ત્રસતં તેડધાપિ ત્યકાત ન મૃગવ્યાધાદાભસ: || 22 ||

પ્રજાનાથ ઈશ્વર ! પોતાના દુહિતા સરસ્વતીનું લાવણ્ય જોઈ, કામવશ થવાથી બ્રહ્મા તેની પાછળ દોડ્યા એટલે સરસ્વતીએ મૃગલીનું રૂપ લીધું. ત્યારે બ્રહ્માએ મૃગશીર્ષ નક્ષત્ર કહેવાય છે તે મૃગનું રૂપ લઈને તેની સાથે ક્રીડા કરવા હઠ લીધી, એવામાં આપે જોયું કે, આ અધર્મ થાય છે, માટે તેને ખચીત દંડ દેવો જોઈએ. તેથી આપે વ્યાઘ નામક આર્દ્રાનક્ષત્ર રૂપી શરને તેની પાછળ મૂક્યું હતું. આજ સુધી પણ તે બાણરૂપી નક્ષત્ર કામી પ્રજાપતિની પૂંઠ મૂકતું નથી.

સ્વલાવણ્યાજ્ઞસાધ્ર તદ્યંનુષમહાય તૃણવત્ પુર: પ્લુષ્ઠં દષ્ટવા પુરમથન ! પુષ્પાયુધમપિ |
યદિ સ્ત્રૈણ દેવી યમનિરત ! દેહાર્ઘઘટના દવૈતિ ત્વામદ્ધા બત વરદ ! મુગ્ધા યુકતય: || 23 ||

ત્રિપુરારિ ! દક્ષ કન્યા સતીએ પોતાના પિતાને ત્યાં પોતાનું અને પતિનું અપમાન થવાથી યજ્ઞમાં ઝંપલાવી યજ્ઞ ભ્રષ્ટ કર્યો હતો ત્યાર પછી તે જ પતિને વરવાને બીજે જન્મે પર્વતની પુત્રી પાર્વતી થઈ. તેણે ભિલડીનો વેશ ધારણ કર્યો અને મહાદેવજી તપ કરતા હતા, ત્યાં તેમને મોહ પમાડવાના અનેક પ્રયત્નો કર્યા, પણ તે વ્યર્થ નિવડ્યા. દેવોએ ધાર્યું કે, યજ્ઞ વેળા થયેલા અપમાનથી ક્રોધાયમાન થયેલા મહાદેવજીનો ઉગ્રતાપ હવે આપણાથી સહન થઈ શકશે નહિ. તેથી તે તાપને દૂર કરવાને પાર્વતી સાથે મહાદેવ કામવશ થઈ પરણે, એવા હેતુથી દેવોએ કામદેવને મોકલી આપ્યો હતો. કામદેવના પ્રભાવથી એકેએક બ્રહ્મજ્ઞાની બ્રહ્મમય જગતને નારીમય જોવા લાગ્યા, પરંતુ મહાદેવે તરત ત્રીજું નેત્ર ખોલી પાર્વતીની સાથે કામદેવને ભસ્મ કરી દીધો. આમ છતાં પણ પાર્વતીને માત્ર વિરહ દુ:ખથી ઉગારવાને માટે તમે અર્ઘાંગના પદ આપ્યું હતું. આ તમારું કાર્ય જેઓ મૂઢ છે, તેઓ જ સ્ત્રી આસક્તિવાળું ગણે છે.

સ્મશોષ્વા ક્રીડા સ્મરહર પિશાચા: સહચરા શ્ચિતાભસ્માલેપ: સ્ત્રગપિ નૂકરોટીપરિકર: |
અમંગલ્ય શિલં તવ ભવતુ ન મૈવમખિલં તથાડપિ સ્મર્તૃણાં વરદ ! પરમં મંગલમસિ || 24 ||

હે કામ વિનાશન, સ્મશાન ભૂમિમાં ચારે દિશાઓમાં ક્રીડા કરવી, ભૂત-પ્રેતોની સાથે નાચવું, કૂદવું અને ફરવું, ચિતાની રાખોડી શરીરે ચોળવી અને મનુષ્યની ખોપરીઓની માળા પહેરવી, આવા પ્રકારનું તમારું ચરિત્ર કેવળ મંગલશૂન્ય છે. છતાં તમારું વારંવાર જે સ્મરણ કરે છે, તેને તમારું નામ મંગળમય હોઈ તેને માટે તમારી ભક્તિ મંગળકારી છે.

મન: પ્રત્યક્ ચિત્તે સવિધમવધાય: ત્તમરુત: પ્રહૃષ્યેદ્રોણમાણ: પ્રમદસલિલોત્સં ગિતદશ: |
યદાલોક્યાહલાદં હૃદઈવ નિમજ્જયામૃતમયે દધત્વં તરતત્વં કિમપિ યમિનસ્તત્કિલ ભવાન્ || 25 ||

હે દાતા ! સત્ય-બ્રહ્માને શોધવા માટે અંતમૂઢ થયેલા જે યોગીઓ છે, તેઓ મનને, હૃદયને રોકીને, યોગ-શાસ્ત્રમાં બતાવેલા, યમ, નિયમ, આસન વડે પ્રાણાયામ કરે છે અને બ્રહ્માનંદનો અનુભવ મેળવે છે. એ અનુભવથી તેમના રોમાંચ ઊભા થઈ આનંદથી આંખોમાં હર્ષનાં આંસુ આવી જાય છે. આવા દુર્લભ સ્થળને પ્રાપ્ત થયેલા યોગીઓ, વળી ઈન્દ્રિયોને અગમ્ય, માત્ર અનુભવીએ જાણી શકનારા અવર્ણનીય એવાં તારા તત્વને, અનુભવીને જાણે અમૃતથી ભરેલા સરોવરમાં સ્નાન કરતાં હોય એવો આનંદ મેળવે છે.

ત્વમર્કત્સ્વ સોમત્સ્વમપિ પવનસ્ત્વં હુતવહ સ્ત્વમાપસ્ત્વ વ્યોમ ત્વમુ ધરણિરાત્મા ત્વમિતિચ |
પરિચિછન્નામેવં ત્વયિ પરિજતા બિભ્રતુ ગિરં ન વિદ્મસ્તત્તત્વં વયમહિ તુ યત્વં ન ભવસિ || 26 ||

હે વિશ્વંભર ! તું સૂર્ય છે, તું ચંદ્ર છે, તું પવન છે, તું અગ્નિ છે, તું જ જલ તથા આકાશ રૂપે છે. તું પૃથ્વી છે અને આત્મા પણ તું જ છે. એમ જુદાં જુદાં સ્વરૂપમાં અનુભવી પુરુષો તને ઓળખે છે. પરંતુ હે પ્રભો ! તે બધાંનાં રહસ્યો રૂપે તું આખા બ્રહ્માંડમાં સર્વવ્યાપી સર્વનો કર્તા, ભોક્તા અને નાશકર્તા બની રહેલો છે.

ત્રયી તિસ્ત્રો વૃત્તિસ્ત્રીભુવમથો ત્રીનપિ સુરા નકરાર્વધણૈ સ્ત્રીભિરભિદધત્તીર્ણ વિકૃત્તિ |
તુરીયં તે ધામ ધ્વનિભિરવરુંધાનમયૂભિ: સમસ્ત વ્યક્તં ત્વાં શરણદ ! ગૃણાત્યોમિતિ પદમ || 27 ||

હે અશરણશરણ ! ત્રણ વેદો, ત્રણ અવસ્થાઓ, ત્રિલોક અને અકારાદિ ત્રણ અક્ષરોના ને ભલા ૐકાર પદ એ બધા તમારું જ વર્ણન કરે છે અને તમને અકારથી સ્થૂળ પ્રપંચરૂપી ઉપકારથી સૂક્ષ્મ પ્રપંચરૂપી અને મકારથી સ્થૂલસૂક્ષ્મ પ્રપંચયુક્ત માયારૂપ જણાવે છે. વળી, યોગની ચોથી અવસ્થા વખતે ઉપજતો સૂક્ષ્મતર ધ્વનિ તમને સ્થૂળ અને સૂક્ષ્મ પ્રપંચો તેમજ માયાદિ સર્વ ઉપાધિઓથી રહિત
અખંડ ચૈતન્ય સ્વરૂપાત્મા ૐકાર રૂપ સિદ્ધ કરે છે.

ભવ: શર્વો રુદ્ર: પશુપતિરથોગ્ર: સહ મહાં સ્તથાં ભીમેશાનાવિતિ યદભિનાષ્ટકમિદમ |
અમુષ્મિનપ્રત્યેકં પ્રવિચરતિ દેવો શ્રુતિરપિ પ્રિયા યાસ્મૈ ધામ્ને પ્રણિહિતનમ સ્યોસ્મિ ભવતે || 28 ||

હે દેવ ! તું જગતકર્તા ભક્તો માટે જન્મ લેનાર, સર્વ પશુઓના પાલક રૂપે પશુપતિ, પાપીઓના પાપ વિનાશન રૂપ રુદ્ર, અધર્મીઓને દંડ દેનારો ઉગ્ર, સર્વના સ્વત્વરૂપે સહમહાન વિષપાન, રાવણને દંડ, ત્રિપુરનાશ અને કામદહન જેવાં ભયંકર કર્મોથી ભીમ અને જગતને યથેચ્છ અને યથાર્થ નિયમમાં રાખનાર ‘ઈશાન’ છે. આવી રીતે જેમ શ્રુતિ ‘પ્રણવ’ નો બોધ કરાવે છે. તેમ આ તમારા આઠ નામોનો પણ શ્રુતિ બોધ કરાવે છે. હે દેવ ! પોતાના પ્રકાશકના ચૈતન્યપણાને લીધે સર્વદા અદશ્ય, સર્વને આધારરૂપ કેવળ ચિત્ત વડે જાણી શકાય એવા આપને બીજી કોઈ યથાર્થ રીતે નહિ જાણતો હોવાથી, હું માત્ર વાણી, મન અને શરીર વડે આપને જ નમસ્કાર કરું છું.

નમો નેદિષ્ઠય પ્રિયદવ દવિષ્ઠાય ચ નમો નમ: ક્ષોદિષ્ઠાય સ્મરહર ! મહિષ્ઠાય ચ નમો |
નમોવષિષ્ઠાય ત્રિનયન યવિત્ઠાય ચ નમો: નમ: સર્વસ્મૈ તે તદિદમિતી સર્વાંય ચ નમ: || 29 ||

નિર્જન વન વિહારની સ્પૃહા રાખનાર ભક્તોની ખૂબ સમીપ તેમજ અધર્મીઓથી દૂર વસેલા ! હું તમને વંદન કરું છું. હે કામનો નાશ કરનાર અણુથી પણ અણુ તેમજ સર્વથી મહાન તમને હું નમું છું. હે ત્રિનેત્રોને ધારણ કરનાર ! વૃદ્ધ અને યુવાન રૂપે પ્રકટતા તમને મારા નમસ્કાર હો. એક બીજાની અતિ વિરુદ્ધ સ્થિતિમાં રહેનાર હે સર્વરૂપ ભગવન્ તમને હું નમું છું અને તેથી આ તમારું દ્રશ્યરૂપ છે ને પેલું અદશ્યરૂપ છે, એવો ભેદ ન પાડી શકવાથી અભેદરૂપ એક સ્વારૂપાત્મક એવા તમને હું વંદું છું. કારણ કે આખું જગત તમારામય છે.

બહલરજસે વિશ્વોત્પતૌ ભવાય નમોનમ: પ્રબલતમસે તત્સંહારે હરાય નમોનમ: |
જનસુખકૃતે સત્વોદ્વિકતૌ મુંડાય નમોનમ: પ્રમહસિ પદે નિસ્ત્રૈગુણ્યે શિવાય નમોનમ: || 30 ||

હે દીનાનાથ ! બ્રહ્માંડને રચવા માટે તમસ તથા સત્વથી વધારે રજસવૃત્તિને રાખનાર ભવ ! તમને હું નમું છું. આ વિશ્વનો વિનાશ કરવાને સત્વ તથા રજસથી અધિક તમસવૃત્તિને ધારણ કરનાર હું તમને નમું છું. જનોના સુખ માટે તેઓનું પાલન કરવાને રજસ તથા તમસથી અધિક સાત્વિક વૃત્તિને ધરનાર મુંડ તમને નમું છું. આપ ત્રિગુણાત્મક છો અને જ્યોતિરૂપ છો તેથી સત્વ, રજસ અને તમસ – એ ત્રણે ગુણોથી રહિત પ્રકાશમય એવા તારા પદને પામવા માટે એક સ્વરૂપાત્મક શિવ ! એવા તમને હું વારંવાર વંદન કરું છું.

કૃતપરિણતિચેત: કલેશવશ્ય કવ ચેદં કવ ચ તવ ગુણસીમાલ્લંઘિમી શશ્વદદ્ધિ: |
ઈતિ ચકિતમમંદીકૃત્ય માં ભક્તિરોધા દ્વરદ ચરણયોસ્તે વાક્યપુષ્પોપહારમ || 31 ||

હે કલ્પતરુની જેમ કામનાઓને પૂર્ણ કરનાર ! અમારા અલ્પવિષયક, અજ્ઞાન રાગદ્વેષાદિ દોષોથી મલિન ચિત્ત ક્યાં આ અને આપનું ત્રિગુણ રહિત યથાર્થ ગુણગાન પણ ન થઈ શકે એવું શાશ્વત ઐશ્વર્ય ક્યાં ? આ બેની અત્યંત અયોગ્ય તુલના કરતાં હું આશ્ચર્ય પામું છું. મને તમે દયા કરીને તમારી ભક્તિ કરવા પ્રેર્યો છે અને તેથી તમારાં ચરણકમળોમાં અમારી વાક્યો રૂપી પુષ્પોની ભેટ આપવાને હું શક્તિમાન થયો છું.

અસિતગિરિ સમસ્યાત્કજ્જલં સિંધુપાત્રે સુરતરુવરશાખા લેખનીં પત્રમુર્વી |
લિખતિ યદિ ગૃહીત્વા શારદા સર્વકાલં તદપિ તવ ગુણાનામીશ ! પારં ન યાતિ || 32 ||

હે સ્થાવર અને જંગમને નિયમમાં રાખનારા ! સમુદ્રરૂપી પાત્રમાં કાળા પમાક્સમી શાહીથી, કલ્પવૃક્ષની ડાળીને કલમ રૂપે લઈને તથા આખી પૃથ્વીને પત્ર બનાવી, આવા, સર્વોત્તમ સાધન વડે, અનંતવિદ્યાનો પાર પામેલી સરસ્વતી પોતે જો તમારા ગુણોનું વર્ણન જરા પણ થોભ્યા વગર હરહંમેશ લખ્યા કરે,
તો પણ તે તેનો અંત પામે તેમ નથી.

અસુરસુરમુનીન્દ્રે રચિતસ્યેન્દુમૌલે ગ્રંથિતગુણમહિમ્નો નિર્ગુણસ્યેશ્વરસ્ય |
સકલગુણવરિષ્ઠ: પુષ્પદંતાભિધાનો રુચિરમલઘુવૃત્તે સ્તોત્રમેતરચ્ચરકા || 33 ||

હે ઈશ્વર ! દેવો, દાનવો અને મોટા મોટા મુનિઓથી પૂજિત, ચન્દ્રને કપાળમાં ધરનાર જેના ગુણોનો મહિમા અહીં વર્ણવ્યો તે તથા સત્વ, રજસ અને તમ, એવા ત્રિગુણોથી રહિત તમારું આ સ્તોત્ર બધા ગુણોથી યુક્ત એવા આચાર્ય શ્રેષ્ઠ પુષ્પદંત નામે એક યક્ષે રચ્યું છે.

અહરહરનવધં ધૂર્જટે ! સ્તોત્રમેત ત્વઠતિ પરમભકત્યા શુદ્ધચિતા પુમાન્યં |
સ ભવતિ શિવલોકે રુદ્રતુલ્યસ્તથાડત્ર પ્રચુરતરધનાયુ પુત્રવાન કીર્તિમાંશ્ય || 34 ||

હે જટાધારી ! નિર્મળ મનવાળો જે કોઈ મનુષ્ય દરરોજ પરમ ભક્તિથી આ ઉત્તમ સ્તોત્રોનો પાઠ કરે છે, તે શિવ સ્તુતિના પુણ્ય મેળવે છે. અંતે શિવલોકમાં રુદ્રના પદને પામે છે. તથા આ મહીલોકમાં મોટો ધનાઢ્ય, દીર્ધ આયુષ્યવાળો, પુત્રવાળો અને કીર્તિને વરનારો થાય છે.

મહેશાન્નાપરો દેવો મહિમ્નો નાપરા સ્તુતિ: |
અઘોરાન્નાપરો મંત્રો નાસ્તિ તત્વં ગૂરો: પરમ || 35 ||

ખરેખર ! મહેશના જેવા બીજા કોઈ શ્રેષ્ઠ દેવ નથી. આ ‘મહિમ્નસ્તોત્ર’ જેવી બીજી કોઈ સ્તુતિ નથી, ‘અઘોર’ નામના મંત્રથી બીજો કોઈ મહાન મંત્ર નથી અને ગુરુ પરંપરા વિનાનું અન્ય કાંઈ શ્રેષ્ઠ નથી. આથી ગુરુ પરંપરા હે ઈશ્વર ! તને હું સ્તોત્ર દ્વારા નમસ્કાર કરું છું.

દીક્ષા દાનં તપસ્તીર્થ જ્ઞાનં યાગાદિકા: ક્રિયા: |
મહિમ્નસ્તવ પાઠસ્ય કલાંનાર્હન્તિ ષોડશીમ્ || 36 ||

દીક્ષા, દાન, તપ, તીર્થ, જ્ઞાન અને યજ્ઞાદિ ક્રિયાઓ જે લોકો સકામપણે કરે તેના કરતાં પણ તમારા મહિમાના આ પાઠથી જે સોળમી કળા, તે વધી જાય છે. માટે તમારી આ સ્તોત્રથી ભક્તિ કરવી એ જ ઉત્તમ છે.

કુસુમદશનનામા સર્વગંધર્વરાજ: શિશુશશિધરા મૌલેદેવેદસ્ય દાસ |
સ ખલુ ર્નિજમહિમ્નો ભ્રષ્ટ એવાસ્ય રોષા ત્સ્તવનામિદકાર્ષી દિવ્ય દિવ્યં મહિમ્ન: || 37 ||

કોઈ રાજાના બગીચામાંથી પુષ્પદંત વિમાનમાંથી અદશ્ય રહી પુષ્પ ચોરતા હતા, તેથી રાજાએ બિલ્વપત્ર કે તુલસીદલ તેમના માર્ગમાં વેર્યાં. એમ કરવાનો ઉદ્દેશ એ હતો કે શિવ કે, વિષ્ણુનો ભક્ત નિર્માલ્ય ઓળંગી જઈ શકશે નહિ. ગંધર્વરાજ પુષ્પદંતે એ નિર્માલ્ય ઓળંગવાથી મહાદેવ કોપાયમાન થયા અને પુષ્પદંતની અદશ્ય રહેવાની શક્તિ નાશ પામી. આથી શિવજીને પ્રસન્ન કરવાને સર્વ ગંધવો રાજા અને બાલેન્દુને કપાળ વિષે ધરાવનાર શંકરના દાસ કુસુમદર્શને પુષ્પદંતે આ અતિ દિવ્ય સ્તોત્ર રચ્યું છે.

સુરવરમુનિપૂજ્યં સ્વર્ગમોક્ષેક હેતુ પઠતિ યદિ મનુષ્ય: પ્રાંજર્લિર્નાંન્યચેતા:
વજતિ શિવસમીપં કિન્નરે: સ્તુયમાન: સ્તવનમિદમતીઘં પુષ્પદંત પ્રણીતમ્ || 38 ||

આ શ્લોકમાં આ સ્તોત્રનો મહિમા વર્ણવ્યો છે. ઈન્દ્ર અને મુનિઓથી પૂજાયેલું સ્વર્ગ મોક્ષપ્રાપ્તિના એક જ સાધન સમું, હંમેશ ફલદાયક અને શ્રીપુષ્પદંતે રચેલું આ સ્તોત્ર જે કોઈ મનુષ્ય બે હાથ જોડી નમ્રભાવે તથા એકાત્મ થઈને ભક્તિથી સ્તવે છે, તે કિન્નરોથી સ્તુતિ પામતો શિવની પાસે જાય છે.

આસમાપ્તિમિદં સ્તોત્ર પુણ્યં ગંધર્વભાષિતમ |
અનૌપમ્યં મનોહારિ શિવમીશ્વરર્ણન || 39 ||

આ સમાપ્તિ સુધીનું સ્તોત્ર ઉપમા આપી શકાય નહિ તેવું છે. તે (સુગંધિત વાયુની જેમ મનને પ્રફુલ્લિત કરે છે તેમ આત્માને પ્રફુલ્લિત કરે છે.) મનોહર, મંગલમય ઈશ્વરના વર્ણનરૂપ હોઈ, તે પુષ્પદંત નામે યક્ષે રચ્યું છે.

ઈત્યેષા વાંડમયી પૂજા શ્રીમચ્છંકરપાદયો: |
અર્પિતા તેન દેવેશ: પ્રીયતાં મે સદાશિવ: || 40 ||

હે દેવના દેવ ! મારી વાણી રૂપી આ પૂજા તમારાં ચરણકમળમાં અર્પણ કરી છે, તો આપ સર્વદા પ્રસન્ન થજો.

તવ તત્વં ન જાનામિ કોદ્દ્શોડસિ મહેશ્વર: |
યાદશોડશિ મહાદેવ ! તાદશાય નમોનમ: || 41 ||

હે મહેશ્વર ! હે મહાદેવ ! હું તો અજ્ઞાની છું. આપનું તત્વ કયું અને આપ કેવા હોઈ શકો તેની મને ખબર નથી. પણ જેવી રીતે પોતાની કર્તવ્ય પરાયણતાને ન સમજનાર માનવ સ્નેહવશ થઈને વડિલને નમે છે, તેવા ભાવથી હું આપને પુન: પુન: નમું છું.

એકકાલં દ્વિકાલં વા ત્રિકાલં ય પઠેન્નર: |
સર્વપાપવિનિર્મુક્ત શિવલોકે મહીયતે || 42 ||

જે મનુષ્ય દિવસમાં એકવાર, બેવાર, કે ત્રણવાર આ સ્તોત્રનો પાઠ કરે છે, તે બધાં ય પાપોથી છુટીને શિવલોક વિષે પૂજાને પાત્ર થાય છે.

શ્રી પુષ્પદંત મુખ પંકજનિર્ગતેન સ્તોત્રેણ કિલ્વિષહરેણ હરિપ્રિયેણ |
કંઠસ્થિતેન પઠિતેન સ્માનહિતેન સપ્રીણિતા ભવતિ ભૂતગતિર્મહેશ || 43 ||

જે કોઈ શ્રી પુષ્પદંતના મુખકમળમાંથી નીકળેલું સર્વપાપોને નાશ કરનારું, શિવજીને અતિપ્રિય એવું આ સ્તોત્ર મોઢે કરે છે અને તેનો ધ્યાનપૂર્વક પાઠ કરે છે તેના પર અખિલ બ્રહ્માંડના પાલકપિતા શ્રી મહેશ પ્રસન્ન થાય છે.

ઈતિ શ્રી શિવ મહિમ્ન સ્તોત્ર સમાપ્ત.

shiv mahimna stotra with gujarati meaning
shiv mahimna stotra with meaning in gujarati mp3 free download

Vishvambhari Akhil Vishwa Tani Janeta Lyrics In Gujarati

Vishvambhari Vishv-tani Janeta-Bhagvati- Stuti-Gujarati

વિશ્વંભરી અખિલ વિશ્વતણી જનેતા,
વિદ્યાધારી વદનમાં વસજો વિધાતા,
દુરબુદ્ધિને દુર કરી સદબુદ્ધિ આપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૧

ભૂલો પડી ભવરણે ભટકું ભવાની,
સૂઝે નહીં લગીર કોઇ દિશા જવાની,
ભાસે ભયંકર વળી મનમાં ઉતાપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૨

આ રંકને ઉગરવા નથી કોઇ આરો,
જન્માંધ છું જનની હું ગ્રહું બાંહ તારો,
ના શું સુણો ભગવતી શિશુના વિલાપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૩

મા કર્મ જન્મ કથની કરતાં વિચારું
આ સૃષ્ટિમાં તુજ વિના નથી કોઇ મારું,
કોને કહું કઠણ યોગ તણો બળાપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૪

હું કામ ક્રોધ મદ મોહ થકી છકેલો,
આડંબરે અતિ ઘણો મદથી બકેલો,
દોષો થકી દુષિતના કરી માફ આપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૫

ના શાસ્ત્રના શ્રવણનું પયપાન પીધું,
ના મંત્ર કે સ્તુતિ કથા નથી કાંઇ કીધું,
શ્રધ્ધા થકી નથી કર્યા તવ નામ જાપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૬

રે રે ભવાની બહુ ભુલ થઇ છે મારી,
આ જિંદગી થઇ મને અતિસે અકારી,
દોષો પ્રજાળી સઘળા તવ નામ છાપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૭

ખાલી ન કોઇ સ્થળ છે વિણ આપ ધારો,
બ્રહ્માંડમાં અણુ અણુ મહીં વાસ તારો,
શક્તિ ન માપ ગણવા અગણિત માપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૮

પાપે પ્રપંચ કરવા બધી વાતે પૂરો,
ખોટો ખરો ભગવતી પણ હું છું તમારો,
જાડયાંધકાર દૂર કરી સદ્ બુદ્ધિ આપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૯

શીખે સુણે રસીક છંદ જ એકચિત્તે,
તેના થકી ત્રિવિધ તાપ ટળે ખચિતે,
વાઘે વિશેષ વળી અંબા તણા પ્રતાપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૧૦

શ્રી સદ્ગુરૂ શરણમાં રહીને ભજુ છું,
રાત્રી દિને ભગવતી તુજને જપું છું,
સદ્ ભક્ત સેવક તણા પરિતાપ કાપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૧૧

અંતર વિષે અધિક ઉર્મિ થતાં ભવાની,
ગાઉં સ્તુતિ તવ બળે નમીને મૃડાણી,
સંસારનાં સકળ રોગ સમુળ કાપો,
મામ્-પાહિ ૐ ભગવતી ભવ દુઃખ કાપો … ૧૨

તારા સિવાય જગમાં નથી કોઇ મારું,
સાચા સગા ભગવતી મે બહુ વિચાર્યું,
ભુલ કદાચ ભવ પાસ તણા પ્રસંગે,
માગું ક્ષમા ભગવતી આ પ્રસંગે … ૧૩

vishvambhari akhil vishwa mp3 download
vishwambhari stuti gujarati
vishwambhari stuti gujarati image
bhavani stuti lyrics in gujarati
vishvambhari akhil lyrics in gujarati
vishvambhari akhil vishwa tani janeta lyrics in gujarati

Shat Chakra Stotra

Ṣaṭ Cakra Nirūpaṇa
षत् चक्रनिरूपणम्

Preliminary verse
अथ तन्त्रानुसारेण षट् चक्रादि क्रमोद्वतः।
उच्यते परमानन्दनिर्वाहप्रथमाङ्कुरः ।०॥
atha tantrānusāreṇa ṣaṭ cakrādi kramodvataḥ /
ucyate paramānandanirvāhaprathamāṅkuraḥ / 0 //
Now I speak of the first bud (of the yogic plant) of the complete realization of Brahman, which is to be achieved, according to the Tantras, by means of the six cakras and so on proper order.

Description of the nāḍīs Idá, pingalā and suṣumnā.
1.
मेरोर्बाह्यप्रदेशे शशि मिहिरसिरे सव्यदक्षे निषण्णे
मध्ये नादि सुषुंनात्रितयगुणमयि चन्द्रसूर्यग्निरूपा
धत्तूरस्मेरपुष्पग्रथिततमवपुः कन्दमद्यच्छिरह्स्ता
वज्राख्या मेढ्रदेशा च्छिरसि परिगता मद्यमेऽस्या ज्वलन्ति ॥१॥
merorbāhyapradeśe SASI mihirasire savyadakṣe niṣaṇṇe
madhye NADI suṣunnātritaya guṇa – mayī candrasūryagnirūpā
dhattūrasmerapuṣpagrathitatamavapuḥ kandamadyacchirahstā
vajrākhyā meḍhradeśā cchirasi PARIGATA madyame’syājvalanti // 1 //
In the outer region of Meru are the two streams (2) of the moon (3) and the sun (4), located respectively on the left and right. In the middle is the suṣumnā nāḍī , formed by the threeguṇas (5), of lunar, solar and igneous nature (6). Its body is formed by a succession of nodules, as if it were a generous inflorescence of Dhūstūra (7), which extends from the center of the bulb (8) to the head. In the middle is the nāḍī called vajrā , which spreads flamingly from the sex to the head.
Notes:
1. Meru , mountain range, represents the backbone.
2. sirā , rivers, streams, streams, drains, narrow channels. Veins, arteries: the nāḍīs .
3. The moon, female, or Śaktirūpa , the nāḍī Idá, on the left.
4. The Sun, or male nāḍī pingalá , on the right.
5. The three guṇas , Sattva, Rajas and Tamas; presented are as “fibers” assembled inside each other: the nadi Shushumna with vajra nāḍī within it, and nāḍī citrini within Finally this.
6. That is, as citrini , I vajrini and suṣumnā .
7. fastuos dhattura.
8. kanda The root of all Nāḍīs Kanda = Bulb
9. Medhra , the penis

2.
तन्मध्ये चित्रिणी सा प्रणवविलासिता योगिनाम् योगगम्या।
लूतातन्तूपमेया सकलसरसिजान् मेरुमध्यान्तरस्थान्।
भित्त्व देदिप्यते तद्ग्रथनरचनया शुद्धबोधस्वरूपा।
तनमध्ये ब्रह्मनाडी हरकुखकुहरदादिदेवान्तरात्मा ॥२॥
tanmadhye citriṇī sā praṇavavilāsitā yoginām yogagamyā /
lūtātantūpameyā sakalasarasijān merumadhyāntarasthān /
bhittva dedipyate tadgrathanaracanayā śuddhabodhasvarūpā /
tanakuāḍāntarhye bradukmanāvāmā 2
Within it (1) is Citriní, which is brilliant with the luster of Pranava (2) and available in Yoga by Yogis. She (Citrirú) is subtle as a cobweb, and crosses all the Lotuses located within the spine, and is pure intelligence. (3) She (Citriní) is beautiful because of these (Lotuses) threaded in her. Within it (Citriní) is the Brahmanāḍī, (4) which extends from the orifice of Hara’s mouth (5) to the place beyond, where Adideva is. (6)
Notes:
1. That is, within the Vajrá, which is, in turn, within the Susumna.
2. The Mantra “Om”.
3. Suddhabodhasvarūpa. From her derive the Jñána those who are pure (Samkara).
4. The Brahmanāḍī is not a Nāḍī separate from Citriní, but the channel in the latter.
5. Siva here the SvayambhúLínga.
6. The ParaBindu ; v. ib. The Brahmanāḍī up to the proximity of the Adideva but not up to it.

3.
विद्यन्मालाविलासा मनिमनसिलसत्तन्तुरूप सुसूक्ष्मा
शुद्धज्ङनप्रभोधा सकलसुखमयी शुद्धबोधस्वभावा
ब्रह्मद्वारं तदास्ये प्रविलसति सुधाधारगम्यप्रदेशं
ग्रन्थिस्थानं तदेतत् वदनमिति सुषुंनाख्यनद्या लपन्ति ॥३॥
vidyanmālāvilāsā manimanasilasattanturūpa susūkṣmā /
śuddhajṅanaprabhodhā sakalasukhamayī śuddhabodhasvabhāvā /
brahmadvāraṃ tadāsye pravilasati sudhādhāragamyapradeśaṃ /
granthisthānaṃ tadetat vadanamiti suṣuṃnākhyanadyā lapanti // 3 //
3. She (1) is beautiful like a sparkling chain and fine like a (lotus) fiber, and she shines in the minds of the sages. She is extremely subtle, the awakener of pure knowledge; the embodiment of all Bliss, whose true nature is pure Consciousness (2). Brahmadvāra (3) shines in his mouth. This place is at the entrance to the ambrosia-sprinkled region, and is called the knot (4), as is the mouth of suṣuṃnā .
Notes:
1. That is, Citriní, whose interior is called the Bráhmanāḍī.
2. śuddhabodhasvabhāvā , pure consciousness
3. brahmadvāra , the door of Brahman .
4. granthi, knot, joint, joint, joint, knot of a bamboo stick.

Description of the mūlādhāra cakra

4.
अथाधारपद्मं सुषुंनाख्यलग्नं
ध्वजाधो गुदोर्ध्वं चतुःशोणपत्रं।
अधोवक्त्रमुद्यत्सुवर्णाभव्र्णैह्
वकरादिसान्तैर् युतं वेदवर्णैह् ॥४॥
athādhārapadmaṃ suṣuṃnākhyalagnaṃ
dhvajādho gudordhvaṃ catuhśoṇapatraṃ /
adhovaktramudyatsuvarṇābhavrṇaih
vakarādisāntair yutaṃ vedavarṇaih // 4 //
Now we come to ādhārapadma . (1) It is attached to the mouth of the suṣuṃnā , and is located below the genitals and above the anus. It has four petals of crimson hue. Its head (mouth) hangs down. On its petals are the four letters from va to sa (2), the brilliant color of gold.
Notes:
1. That is, Mūlādhāra Cakra, so named because it is at the root of the six Cakras; see therefore verse 11, post.
2. The four letters are: वं VAM , शं śam , षं sam , सं sam .

5.
अमुष्मिन् धरायश्चतुष्कोणचक्रं
समुद्भासि शूलाष्टकैरावृतं तत्।
लसत् पीतावर्णं तदित्कोमलान्गं
तदन्ते समास्ते धरायाः स्वबीजं ॥५॥
amuṣmin dharāyaś catuṣkoṇacakraṃ
samudbhāsi śūlāṣṭakairāvṛtaṃ tat /
lasat pītāvarṇaṃ taditkomalāngaṃ
tadante samāste dharāyāḥ svabījaṃ || 5 ||
In this (Lotus) is the square region (Cakra) of Prithiví (1) surrounded by echo bright spears. (2) That is to say, bright yellow (3) and beautiful like lightning, and it is also the bīja of the dharā (4) that is inside
Notes:
1. Earth element, which is that of this cakra . The shape of this tattvasquare.
2. The śūlāṣṭa are directed towards the eight points of the compass.
3. The color of the Earth element that presides over this Cakra. Each manifests the shape, color, and action of its particular vibration.

6.
चतुर्बाहुभूषं गजेन्द्राधिरूढं
तदङ्के नवीनार्कतुल्यप्रकाशः।
शिशुः सृष्ट्कारी लसद्वेदबाहुः
मुखांभोजलक्ष्मिश्चतुर्भागभेदः ॥६॥
caturbāhubhūṣaṃ gajendrādhirūḍhaṃ
tadaṅke navīnārkatulyaprakāśaḥ |
śiśuḥ sṛṣṭkārī lasadvedabāhuḥ
mukhāṃbhojalakṣmiścaturbhāgabhedaḥ || 6 |
Ornate with four arms (1) and mounted on the King of Elephants, (2) He carries on His lap (3) the child Creator, resplendent like the young Sun, who has four effulgent arms, and whose rich face lotus is quadruple. (4)
Notes:
1. These two adjectival phrases qualify DháraBíja.
2. Airávata.
3. That is, the Bindu del Bija (Dhára) or “Lara”.
4. Brahma is represented with four heads.

7.
वसेदत्र देवी च डाकिन्यभिख्या
लसदेव बाहूज्ज्वला रक्तनेत्रा।
समानोदितानेकसूर्यप्रकाशा
प्रकाशं वहन्ती सदाशुद्धबुद्धेः ॥७॥
vasedatra devī ca ḍākinyabhikhyā
lasadeva bāhūjjvalā raktanetrā |
samānoditānekasūryaprakāśā
prakāśaṃ vahantī sadā śuddhabuddheḥ || 7 ||
Here dwells the so-called deví Dākiní ; (1) her four arms shine beautifully, and her eyes are bright red. She shines like the radiance of many Suns that arise at the same time. (2) She is the carrier of the revelation of Intelligence (3) always pure.
Notes:
1. Dákiní and other Saktis of this class are called in some Tantras the Queens of the Cakras, and in others, their porters.
2. That is, according to Vivanátha, she is very red.
3. Suddhabuddhi, ie, TattvaJñána.

8.
वज्राख्या विअक्त्रदेशे व्लसति सततं कर्णिकामध्यसंस्ठं
कोणं तत् त्रैपुराख्यं तडिदिव विलसत्कोमलं कामरूपम्।
कन्दर्पो नाम वयुर् निवसति सततं तस्य मध्ये समन्तात्
जीवेशो बन्धुजीवप्रकरमभिहसन् कोटिसूर्यप्रकाशः ॥८॥
vajrākhyā viaktradeśe vlasati satataṃ karṇikāmadhyasaṃsṭhaṃ
koṇaṃ tat traipurākhyaṃ taḍidiva vilasatkomalaṃ kāmarūpam |
kandarpo nāma vayur nivasati satataṃ tasya madhye samantāt
jīveśo bandhujīvaprakaramabh ί hasan koṭisūryaprakāśaḥ || 8 ||
Near the mouth of the nāḍī called vajrā , shines constantly, located in the middle of the pericarp, that triangle called traipurā(1), similar to lightning, bright and soft, the very form of desire (2)
There is always and everywhere the Váyu called Kandarpa (3), prince of life, happy and flourishing like a bunch of bandhujīva flowers (4) creating a glow like millions of suns.
Notes:
1. This traipurā triangle says Visvanátha, quoted in Gautamíya-Tantra, is Icchá-Jñána-Kriyátmaka, that is, the powers of Will, Knowledge and Action.
2. kāmarūpa, the form of desire.
3. Form of Apána-Váyu. Kandarpa is a name for Káma, the Deva of Love.
4. Pentapetes Phoenicea, a plant whose red flowers open at noon and fade the next day.

9.
तन्मध्ये लिन्गरूपी द्रुतकनककलाकोमलः पश्चिमास्यह्
ज्ञान ध्यानप्रकासः प्रथमकिसलयाकाररूपः स्वयम्भुः।
विद्युपू्र्णेन्दुबिम्बप्रकरकरचयस्निग्धसंतानहासी
कासीवासी विलासी विलसति सरिदावर्तरूपप्रकारः ॥९॥
tanmadhye lingarūpī drutakanakakalākomalaḥ paścimāsyah
jñāna dhyānaprakāsaḥ prathamakisalayākārarūpaḥ svayaṃbhuḥ |
vidyupūrṇendubimba prakarakaracayasnigdhasaṃtānahāsī
kāsīvāsī vilāsī vilasati saridāvartarūpaprakāraḥ || 9 ||
Within it (the triangle) is svayaṃbhuḥ (1) in its linga shape (2) with a first bud appearance, tender as a piece of melting gold, with the face to the west, revealed by knowledge (3) and meditation (4).
Like lightning or like the orb of the full moon, spread like a smile the continuous and smooth flow of abundant beneficial rays. An inhabitant of Kās ī (5), he amuses himself and enjoys himself, assuming the form of a river whirlpool.
Notes:
1. S vayṃbhuḥ , the Śiva-linga whose name means “that which is self-originated”, “that which is by itself” ..
2. Like the human phallus.
3. Jñána.
4. Dhyána
5. Old name of Benares.

10, 11.
तस्योर्ध्वे बिसतन्तु सोदरलसत् सूक्ष्मा जगन्मोहिनी
ब्रह्मवारमुखं मुखेन मधुरं संछदयन्ति स्वयं।
शकावर्त निभा नवीन चपलामाला विलासास्पदा
सुप्तासर्पसम श्वोपरि लसात् सार्धत्रिवृत्ताकृतिः ॥१०॥
कूजन्ती कुलकुण्दली च मधुरं मत्तलिमालास्फुटं
वाचां कोमलकाव्यबन्दरचना भ्दातिभेदक्रमैः।
श्वासोच्छ्वासविभञ्जनेन जगतां जीवो यया धार्यते
सा मूलाम्बुज गह्वरे विलसति प्रोद्दामदीप्तावलिः ॥११॥
tasyordhve bisatantu sodaralasat sūkṣmā jaganmohinī
brahmavāramukhaṃ mukhena madhuraṃ saṃchadayanti svayaṃ |
śakāvarta nibhā navīna capalāmālā vilāsāspadā
suptā sarpasamā śvopari lasāt sārdhatrivṛttākṛtiḥ || 10 ||
kūjantī kulakuṇdalī ca madhuraṃ mattalimālāsphuṭaṃ
vācāṃ komalakāvyabandaracanā bhdātibhedakramaiḥ
śvāsocchvāsavibhañjanena jagatāṃ jīvo yayā dhāryate
sā mūlāmbuja gahvare vilasati proddāmadīptāvaliḥ || 11 ||
Above it, bright and fine like the fiber of a lotus stem, is the one that captivates the worlds. Gently covering the opening of the Brahman Gate (1) with her head, like the convolutions of a conch shell, she is perched with the brilliance of a garland of youthful rays.
It is asleep, like a coiled serpent, on Śiva, forming three graceful laps and a half. Whispering softly and without varying like a swarm of drunken bees, kulakuṇdalīmurmurs the Word with arrangements (of letters and words) forming different types (of verbal expression), such as melodious poetry, pictorial poem, literary composition, etc. and others that do not correspond to any known type.
And this by means of the division into inspiration and expiration, maintains the life of the worlds, emerging from the depths of the Lotus of the base ( mūlā ) as a prodigious inflamed line.
Notes:
1. brahmavāra
2. mūlāmbuja

12
तन्मध्ये परमा कलातिकुशला सूक्ष्मातिसूक्ष्मा परा
नित्यानद परंपरातिविगलत् पीयूषधाराधरा।
ब्रह्माण्डादीकताहमेव सकलं यद्भासया भासते
सेयं श्री परमेश्वरी विजयते नित्यप्रभोधोदया ॥१२॥
tanmadhye paramā kalātikuśalā sūkṣmātisūkṣmā parā
nityānada paraṃparātivigalat pīyūṣadhārādharā |
brahmāṇḍādīkatāhameva sakalaṃ yadbhāsayā bhāsate
seyaṃ śrī parameśvarī vijayate nityaprabhodhodayā || 12 ||
Within him (1) the dominant Pará reigns, (2) the Śrī Parameśvarī, the Awakener of eternal knowledge. She is the Omnipotent Kalá (3) who is wonderfully skilled in creating, and is more subtle than the subtle. She is the receptacle of that continuous stream of ambrosia that flows from Eternal Bliss. By its radiance the whole of this Universe and this Cauldron are illuminated. (4)
Notes:
1. The Svayambhu-Linga, around which Kuṇḍalī coils.
2. According to Samkara, Pará is in Kuṇḍalinī. Brahmin calls her Visvanátha, who quotes the Svacehanda-sarngraha. In Kuṇḍalinī there is the Pará state of Sabda.
3. Video post.
4. Katátha, that is, the lower self of the Brahmánda, and as such, in the form of a Cauldron.

13.
ध्यात्वैतन्मूलचक्रान्तरविवरलसत्कोटिसूर्यप्रकाशां
वाचामीशो नरेन्द्रह् स भवति सहसा सर्वविद्याविनोदी।
आरोग्यं तस्य नित्यं निरवधि च महानन्दैत्तान्तरात्मा
वाक्यैः काव्यप्रबन्धैः सकलसुरगुरून् सेवते शुद्धशिलः. ॥१३॥
dhyātvaitanmūlacakrāntaravivaralasatkoṭisūryaprakāśāṃ
vācāmīśo narendrah sa bhavati sahasā sarvavidyāvinodī
ārogyaṃ tasya nityaṃ niravadhi ca
mahānandaittāntarātmā vākyaurabandḥ || sevaśhai vākyaurabandḥ || śudūśhai vākyaurabandḥ ||
By meditating in this way on her that shines like ten million Suns in the inner cavity of the base cakra, man becomes a master of the word, a prince among men, skillfully capable of deepening all branches of knowledge. Good health is continually enjoyed, and the inner essence of the mind is immersed in great bliss, without limitations. Henceforth, pure in conduct, one serves, by his language and compositions in verse, all the guru among the gods.

Description of the svādhiṣṭhāna cakra

14.
सिन्दूरपूररुचिरारुणपद्ममन्यत्
सौषुम्णमध्यघटितं ध्वजमूलदेशे।
अङ्गच्छदैः परिवृतं तडिदाभवर्णैर्बाद्यैः
सबिन्दुलसितैश्च पुरंदरान्तैः ॥१४॥
sindūrapūrarucirāruṇapadmamanyat
sauṣuṃṇamadhyaghaṭitaṃ dhvajamūladeśe |
aṅgacchadaiḥ parivṛtaṃ taḍidābhavarṇairbādyaiḥ
sabindulasitaiśca puraṃdarāntaiḥ || 14 ||
There is another Lotus enclosed within His ṣ umn ā , in the region at the base of the insignia (1); shining in a captivating way as if filled with cinnabar, it is surrounded by its six limbs in which the letters coming out of Ba a pura adarā (2) shine to light , shining with its bindu.
Notes:
1. Figurative name given to the male sexual organ.
1. That is, the Svádhisthána-Cakra. See Introduction.
2. puraṃdarā Literally means “the destroyer of citadels”, one of the epithets of Indra, equivalent to the letter La. In the unscript alphabet, the six consonant letters from Ba to La are: ब ba, भ bha, म ma, य ya, र ra, and ल la
3. The Anúsvara.

15.
तस्यान्त्रे प्रविलसद्विशदप्रकाश न्त्रे
मम्भोजम ṇ दलमथो वरुणस्य तस्य
अर्धेन्दुरूपलसितं सरदिन्दुशुभ्रं
वंकारबिजममलं मकराधिरूढं ॥१५॥
t asyāntre pravilasadviśadaprakāśa
mambhojamaṇdalamatho varuṇasya tasya
ardhendurūpalasitaṃ saradinduśubhraṃ
vaṃkārabijamamalaṃ makarādhirūḍhaṃ || 15 ||
Inside, radiant, shedding pure clarity, Varuna’s water lily, magnified in the shape of a crescent (1), and radiant like the autumnal moon, as well as the b ī ja of this god, Va ṃ (2), immaculate and mounted on the makara (3)
Notes
1. Water is the element of this cakra, which is represented by the crescent.
2. The mantra-bīja of water is the syllable vaṃ
3. makara , sea monster, chimera of dolphin and crocodile, which serves as a mount for the god Varuna.

16.
तस्यान्कदेशकलितो हरिरेव पायात्
नीलप्राकसरुचिरश्रियादधानः
पीताम्बरः प्रथमयौवनगर्वधारी
श्रीवत्सकौस्तुभधरो धृतवेदबाहुः. ॥१६॥
tasyānkadeśakalito harireva pāyāt
nīlaprākasaruciraśriyādadhānaḥ
pītāmbaraḥ prathamayauvanagarvadhārī
śrīvatsakaustubhadharo dhṛtavedabāhuḥ. || 16 ||
Pueda Hari, seen in the region within (from the b ī ja), protect us. He who has the enchanting beauty of a blue radiance, whose back is girded with a yellow veil, who breathes the pride of his early youth, who wears the śrīvatsa and the kaustubha , and who spreads his four arms.
Note:
1. Hari is one of the epithets of the god Vishnu and it means “the one who is dressed in yellow”. Viṣnu is depicted with bright blue skin ( pītāmbara ), dressed in yellow ( garvadhārī ), and with four arms bearing a scepter, a conch shell, a disk, and a lotus.
3. śrīvatsa , “the one appreciated by śrī”Old intertwining symbol reputed to be auspicious and appreciated by Viṣnu. It appears frequently in representations as a bowl hanging from the god’s necklace.
4. kaustubha , “the support of the world,” a jewel worn by the god Viṣnu and protecting him from the onslaught of the sea of ​​milk.

17.
अत्रैव भाति सततं खलु राकिणी सा
नीलांबुजोदर्सहोदरकान्तिशोभा।
नानायुधोद्यतकरैर्लसिताङ्गलक्ष्मीः
दिव्यांबराभरणभूषितअत्तचित्ता ॥१७॥
atraiva bhāti satataṃ khalu rākiṇī sā
nīlāṃbujodarsahodarakāntiśobhā |
nānāyudhodyatakarairlasitāṅgalakṣmīḥ
divyāṃbarābharaṇabhūṣitamattacittā || 17 ||
It is also where the R ākiṇī perpetually radiates, whose shimmering charm is similar to that of the blue lotus chalice (2). The sumptuousness of her body is accentuated by the varied weapons that her hands hold. She is dressed in celestial ornaments and finery, and her spirit is exalted by intoxication.
Notes:
1. Rākinī
2. nīlāṃbujablue lotus
3. lakṣmī , beauty, brilliance, splendor, prosperity, wealth, success, fortune, etc. On the other hand, kānti (“the splendid one”) is an epithet for Laksmī , wife of Viṣṇu
4. aṅga limb, body part
5. matta , drunk, exalted, passionate, furious, excited. Mattacittā , drunk mind

18.
स्वाधिष्ठानाख्यमेतत् सरसिजममलं
चिन्तयेद्यो मनुस्य स्तस्याहंकारदोषादिक्सकलरेपुः क्षीयते तत्क्षणेन।
योगीशःसोऽपिं ओहाद्भुततिमिरचयेभानुतुल्यप्रकाशो
गद्यैह् पद्यैः परभन्धैर्विरचयति सुधावाक्यसन्दोह लक्ष्मिः ॥१८॥
svādhiṣṭhānākhyametat sarasijamamalaṃ tapeyedyo manusya
stasyāhaṃkāradoṣādiksakalarepuḥ kṣīyate tatkṣaṇena |
yogīśaḥso’piṃ ohādbhutatimiracayebhānutulyaprakāśo
gadyaih padyaiḥ parabhandhairviracayati sudhāvākyasandoha lakṣmiḥ || 18 ||
Whoever meditates on this spotless Lotus, which is called Svādhiṣṭhānā , immediately becomes free from all his enemies, such as the defect of ahaṃkāra.and else. He becomes a Lord among the Yogis, and is like the Sun that illuminates the dense darkness of ignorance. The richness of his words, similar to nectar, flows into prose and verse in well-reasoned speech.

Description of the maṇipūra-cakra

19.
तस्योर्ध्वे नाभिमूले दशदललसिते पूर्णमेघप्रकाशे
नीलाम्भोजप्रकाशैर्रुपहितजठरे डादिफान्तैः सचन्द्रैः।
धायेद्वैस्वानरौणमिहिरसमं मण्डलम् तत् त्रिकोणं
तद्बाह्ये स्वस्तिकाव्यैस्त्रिभिरभिलसितं तत्र वह्नेः स्वबीजम्. ॥१ ९॥
tasyordhve nābhimūle daśadalalasite pūrṇameghaprakāśe
nīlāmbhojaprakāśairrupahitajaṭhare ḍādiphāntaiḥ sacandraiḥ
dhāyedvaisvānarauṇamihirasamaṃ maṇḍatribālamad
trikohamyayeasthīva tatbībāhābīvātībāhīvāhābāhābātīvaisvānarauṇamihirasamaṃ maṇḍatribadīvāhābīvādī tābīvāhābādīvātībāhābītābātāva || 19 ||
Above, at the root of the navel, which radiates from its ten petals, rises the Lotus color of rain-laden clouds. On its belly are the letters ḍa to pha (1), the color of a blue water lily,candra (2) on them. It is on this cakra that one should meditate on the Vaisvānara mandala similar to the orange sunrise sun, that saddle – ridden triangle on the outside with three marks ( svastikās ) (3). There is the b ī ja vahni (6).
Notes:
1. In the Sanskrit alphabet these ten letters are: डँ ḍa , ढँ ḍha , णँ ṇa , तँ ta , थँ tha , दँ da , धँ dha , नँ na , पँ pa , फँ pha
2. sacandraiḥ , letter with the diacritical candra (ँ). The ten letters carry an overwritten candra that indicates the ether or sound space ( ākāśa), represented by the crescent of the Moon (candra), and the lengthening of the vibration, given by the point (bindu)
3. svastika , pack, mark, decor.
4. vahni , the fire. It is also an epithet for the Vedic god Agni and the mystic name for the letter ra , indicating that raṃ is the bīja-mantra of fire to vibrate in the maṇipūra cakra .

20
द्यायेन्मेषाधिरूढं नवतपननिभं वेदबाहूज्वलाङ्गं
तत्क्रोडे रुद्रमूर्त्तिर्निवसति सततं शुद्धसिन्दूररागः।
भस्मालिप्ताङ्गभूषाभरणसितवपुर्बद्धरूपी त्रिनेत्रो
लोकानामिष्टदाताभयलसितकरः सृष्टिसंहारकरी ॥२०॥
dyāyenmeṣādhirūḍhaṃ navatapananibhaṃ vedabāhūjvalāṅgaṃ
tatkroḍe rudramūrttirnivasati satataṃ śuddhasindūrarāgaḥ
bhasmāliptāṅgabhūṣābharaṇasitavapurbaddharūṣadī trinetroṭṣitaṣitakīadī
trinetroṭṭ |
Meditate on him (Fire) seated on a rag, with four arms, radiant as the rising Sun. Rudra always dwells on His lap, shown with a pure vermilion hue. He (Rudra) is white with the ashes that smear him; old in appearance and with three eyes, His hands are placed in an attitude of granting favors and dispelling fear, He is the destroyer of creation.

21.
अत्रास्ते लाकिनी सा सकलशुभकरी वेदबाहूज्ज्वलाङ्गी
श्यामा पीताम्बराद्यैर्विविधविरचनालङ्कृत मत्तचित्ता।
ध्यात्वैतन्नाभिपद्मं परभवति नितरां संहृतौ पालने वा
वाणी तस्याननाब्जे निवसति सततं ज्ञानसंदोहलक्ष्मिः ॥२१॥
atrāste Lakini sā sak] alaśubhakarī vedabāhūjjvalāṅgī
śyāma pītāmbarādyairvividhaviracanālaṅkṛta mattacittā
dhyātvaitannābhipadmaṃ parabhavati nitarāṃ saṃhṛtau Palane vā
vāṇī tasyānanābje nivasati satatam jñānasandohalakṣmiḥ || 21 || L ākinī
dwells here, the benefactor of all. She has four arms, a radiant body, is (of complexion) dark, (1) is dressed in a yellow garment and adorned with various ornaments, and exalted by the ingestion of ambrosia. (2) The power to destroy and create (the world) is acquired through meditation on this (3) umbilical lotus. (4) Vání , (5) with all the wealth of knowledge, always dwells in the lotus of His face.
Notes:
1. Syáma, vide ante, verse 11.
2. Matta-cittá; vide ante verse no. 17.
3. Etat; a variant reading is evam, “in this way”.
4. nābhipadma , navel lotus ( nābhi ).
5. vāṇī, the “word”, is an epithet of   Sarasvatí , whose melodious word is in agreement with a generous reality.

Description of the anāhata-cakra

22.
तस्योर्ध्वे हृदि पङ्कजं सुललितं बन्धूककन्त्युज्ज्वलं
काद्यैर्द्वादशवर्णकैरुपहितं सिन्दूररागन्वितैः।
नांनाणाहतसम्ज्ञकं सुरतरुं वाच्छातिरिक्तप्रदं
वायोर्मण्दलमत्र धूमसदृशं षत्कोणशोभान्वितं ॥२२॥
tasyordhve hṛdi paṅkajaṃ sulalitaṃ bandhūkakantyujjvalaṃ
kādyairdvādaśavarṇakairupahitaṃ sindūrarāganvitaiḥ
nāṃnāṇāhatasamjñakaṃ surataruṃ vācchātiriktapradaṃ
vāyṛaṇdaśavarṇakairupahitaṃ |
Higher up in the heart is a lovely, brightly colored lotus of a bandhūka flower with the twelve vermilion syllables beginning ka (3) located there. He is known by his name of anāhata, and that grants more than one wishes, (4). The vāy u region has the appearance of smoke (5) and has three beautiful interlocking angles (6).
Notes:
1. The lotus of the heart, the seat of the air element, has a maṇḍala hexagonal shaped like a six – pointed star.
2. The bandhūka ( pentapetes phoenicea ) is a plant with red or pink flowers; its flowers open during the day and lose their petals at night.
3. These syllables are: कं kam, खं kham, गं gam, घं gham, ङं ṇam, चं cam, छंcham, जं jam, झं jham, ञं yum, टं ṭam, ठं ṭham .
4. surataruṃ vācchātiriktapradaṃ , the tree ( taru ) of God ( sura ) grants more than is asked since it leads to liberation ( moksa )
5. dhūmasadṛśa appearance of smoke
6. ṣatkoṇa , six angles, that is, two interlocking triangles.

23.
तन्मध्ये पवनाक्षरं च मधुरं धूमावलीधूसरं
ध्ययेत्पाणिचतुष्तयेन लसितं कृष्नाधिरूढं परं।
तन्मध्ये करुणानिद्नममलं हंसाभमिशभिधं
पाणिभ्यामभयं वरं च विदधल्लोकत्रयाणामपि ॥२३॥
tanmadhye pavanākṣaraṃ ca madhuraṃ dhūmāvalīdhūsaraṃ
dhyayetpāṇicatuṣtayena lasitaṃ kṛṣnādhirūḍhaṃ paraṃ |
tanmadhye karuṇānidnamamalaṃ haṃsābhamiśabhidhaṃ
pāṇibhyāmabhayaṃ varaṃ ca vidadhallokatrayāṇāmapi || 23 ||
Within him, meditate in the pavanaBíja (1) sweet and excellent, gray as a mass of smoke, (2) with four arms, and sitting on an antelope. And within him (he meditates) also on the Abode of Mercy, (3) the Immaculate Lord who is effulgent like the Sun (4) and whose two hands perform the gestures that bestow gifts and dispel the fears of the three worlds.
Notes:
1.   Vāyu , whose Bíja is “Yaṃ”.
2. This smoke, says Saṃkara, emanates from the Jívátmá which is shaped like a flame.
3. Saṃkara reads “ocean of mercy” (Karunáváridhi).
4. Haṃsa , the Sun, also the name of the Supreme.

24.
अत्रास्ते खलु काकिनी नवतडित्पीता त्रिणेत्रा शुभा
सर्वालंकरणान्विता हीतकरि संयग्ज्नानां मुदा।
हस्तैः पाशकपालशोभनवरान् संबिभ्रति चाभ्यं
मत्ता पूर्णसुधारसार्द्रहृदया कङ्कालमालाधरा ॥२४॥
atrāste khalu kākinī navataḍitpītā triṇetrā śubhā
sarvālaṃkaraṇānvitā hītakari saṃyagjnānāṃ mudā
hastaiḥ pāśakapālaśobhanavarān saṃbibhrati cābhyaṃ
mattālārṇashāras 24 || harālārasudhāras
Here dwells Kākinī, who is yellow in color like the first lightnings, (1) beautiful and auspicious; it has three eyes, and lavishes good and justice on all beings. He wears all kinds of ornaments. In his hands he carries the noose and the skull, and performs the sign of blessing and the sign of fearlessness. His heart is sweet and drunk, soaked in nectar, he wears a garland of bones.
Notes:
1. navataḍitpītā , where there is more thunder than rain, when the lightning manifests itself most vividly.
2. Kākinī is bright yellow in color.

25.
एतन्नीरजकर्णिकान्तरलसच्छक्तिस्त्रिकोणाभिध
विद्युत्कोतिसमानकोमलवपुः सास्ते तदन्तर्गतः।
बणाख्यः शिवलिन्ङ्गकोऽपि कनकाकाराङ्गरागोज्ज्वलो
मौलौ सूक्षमविभेदयुङ् मणिरिव प्रोल्लासलक्ष्म्यालयः ॥२५॥
etannīrajakarṇikāntaralasacchaktistrikoṇābhidha
vidyutkotisamānakomalavapuḥ sāste tadantargataḥ
baṇākhyaḥ śivalinṅgako’pi kanakākārāṅgarāgojjvalo
maulau sūkṣmavibhedayuṅ maṇiriva prollāsalakṣmyālayaḥ || 25 ||
Bright within the pericardium of this child of the waters, the Śakti is known as the “Triangle” ( trikoṇa), whose tender body is like ten million rays. And there is also, hidden inside, Śiva’s liṅga called Bāṇa, shining like bright gold. Marked at the top with a subtle piercing, like a jewel, it is the place of the richness of a dazzling effervescence.

26.
ध्ययेद्यो हृदि पङ्कजं सुरतरुं शर्वस्य पीथालयं
देवस्यानिलहीनदीपकलिकाहंसेन संशोभितं।
भानोर्मण्दलमण्दितान्तरलसत् किञ्जल्कशोभाधरं
वाचामीश्वर ईश्वरोऽपि जगतां रक्षविनाशे क्षमः ॥२६॥
dhyayedyo hṛdi paṅkajaṃ surataruṃ śarvasya pīthālayaṃ
devasyānilahīnadīpakalikāhaṃsena
saṃśobhitaṃ bhānormaṇdalamaṇditāntaralasat
kiñjalkaśobhādharaṃ vācāmīśvara jī|śvarośagṣagśpivara || śvarośagṣagpivara
He who meditates in his heart on this flower that springs from the mud, on this heavenly tree (1), on this throne where the god Śarva sits (2), [in this Lotus] that radiates from the presence of Haṃsa (3) , which is like the flame of a lamp in a windless place, [in this Lotus] dressed in the splendor created by these filaments that shine within, magnified by the mandala of the sun, [that one becomes] ruler of the Word, Lord, able to protect or destroy the worlds.
Notes:
1. Sura-taru , the divine tree
2.   Mahá-deva , Śiva.
3.   Here , the Jívátmá.

27.
योगीशो भवति प्रियात् प्रियतमः कान्ताकुलस्यानिशं
ज्ञानीशोऽपि कृति जितेन्द्रियगणो ध्यानावधानक्षअमः।
गद्यैः पद्यपदादिभिश्च सततं कव्याम्भुधारावहो
लक्ष्मिरङ्गणदैवतः परपुरे शक्तः प्रवेष्तुं क्षअणात् ॥२७॥
and Ogiso bhavati priyāt priyatamaḥ kāntākulasyāniśaṃ
jñānīśo’pi krti jitendriyagaṇo dhyānāvadhānakṣamaḥ
gadyaiḥ padyapadādibhiśca satatam kavyāmbhudhārāvaho
lakṣmiraṅgaṇadaivataḥ parapure śaktaḥ praveṣtuṃ kṣaṇāt || 27 ||
The respected yogi (1) is always the most beloved of all the dearest lovers. (2) He is preeminently wise ( jnānin ) and full of noble actions. Your senses are completely under your control and your mind is able to stay fixed ondhyāna (3). His inspired word flows like a stream of (clear) water. He is like the divinity loved by Lakṣmi and is able to immediately enter the body of another.
Notes:
1. bhavati , sir, respectful treatment
2. kāntākulasyā , the set of well-loved and lovers.
3. dhyāna , meditation, contemplation, the seventh stage of rāja-yoga.

Description of the viśuddha-cakra

28. 29.
विशुद्धाख्यं कण्ठे सरसिजममलं धूमधूम्रावभासं
स्वरैः सर्वैः शोणैर्दलपरिलसितैर्दीपितं दीप्तबुद्धेः।
समास्ते पूर्नेनेदुप्रथिततमनभोमण्डलं वृत्तरूपं
हिमच्छयनागोपरि लसिततनोह् सुक्लवर्नम्बरस्य ॥२८॥
भुजैः पाशाभीत्यङ्कुशवरलसितैः शोभिताङ्गस्य तस्य
मनोरङ्के नित्यं निवसति गिरिजाभिन्नदेहो हिमाभः।
त्रिणेत्रः पञ्चास्यो ललितदशभुजो व्याघ्रचरमाम्बरढ्यः
सदापूर्वो देवः सिव इति च समाख्यानसिद्धः प्रसिद्धः ॥२ ९॥
viśuddhākhyaṃ kaṇṭhe sarasijamamalaṃ dhūmadhūmrāvabhāsaṃ
svaraiḥ sarvaiḥ śoṇairdalaparilasitairdīpitaṃ dīptabuddheḥ |
samāste pūrneneduprathitatamanabhomaṇḍalaṃ vṛttarūpaṃ
himacchayanāgopari lasitatanoh suklavarnambarasya || 28 ||
bhujaiḥ pāśābhītyaṅkuśavaralasitaiḥ śobhitāṅgasya tasya
manoraṅke nityaṃ nivasati girijābhinnadeho himābhaḥ |
triṇetraḥ pañcāsyo lalitadaśabhujo vyāghracaramāmbaraḍhyaḥ
sadāpūrvo devaḥ siva iti ca samākhyānasiddhaḥ prasiddhaḥ || 29 ||
In the throat is the immaculate lotus called viśuddha , of a smoky gray hue, which for the enlightened spirit is illuminated by all the scarlet vowels (1) that shine on its petals. There is the circular maṇḍala of the sky (2), which shines gloriously like the full moon. The bījaspace is white, its shiny body is mounted on an elephant with snowy reflections, whose (four) trunks (3) carry the rope, the stinger, and make the gesture of granting blessings and dispelling fear, exalting its beauty.
Within this mantra there constantly resides the one whose body of snowy splendor is none other than the body of Girijā (4), the god with three eyes, five faces and ten graceful arms, richly dressed in tiger skin. He is (called) the “Always Beneficial” (5), reputed as the god whose name has been proven true.
Notes:
1. the 16 Sanskrit vowels are: अ a, आ ā, इ i, ई ī, उ u, ऊ ū, ऋ ri, ऋृ   rī, लृ lrī, ए e, ऎ ai, ओ o, औau, अं am, अः ah 
2. Nabhomaṇḍala. Nabhas , the sky, the celestial vault, the atmosphere, the mist, the clouds,… (lat. Nebula , cloud) whose maṇḍala , that is, the   bīja of ether or ākāśa , is the mantra हं Ham
3. bhuja , trunk elephant.
4. Girijā , epithet for Pārvatī, “daughter of the mountain,” wife of Śiva. Girija also designates the androgynous form of Śiva.
5. Sadāśiva , sadā, always; Śiva, Benefactor. The “always beneficial.”

30.
सुधासिन्धोः सुद्ध निवसति कमले साकिनी पीतवस्त्रा
शरम् चापं पाशं सृणिमपि दधती हस्तपद्मैश्चतु्र्भिः।
सुध्।म्शोः संपूर्णं शशपरिरहितं मण्दलं कर्णिकायां
महामोक्षद्वारं श्रियम्भिमतशीलस्य शुद्धेन्द्रियस्य ॥३०॥
sudhāsindhoḥ śuddha nivasati kamale sākinī pītavastrā
śaram cāpaṃ pāśaṃ sṛṇimapi dadhat ī hastapadmaīścaturbhíḥ |
sudh | mśoḥ saṃpūrṇaṃ śaśaparirahitaṃ maṇdalaṃ karṇikāyāṃ
mahāmokṣadvāraṃ śriyambhimataśīlasya śuddhendriyasya. || 30 || Purer
than the Ocean of Nectar is the śakti Sākinīthat dwells in this Lotus. His garment is yellow, and in His four lotus hands He carries the bow, the arrow, the loop, and the hook. The entire region of the Moon without the mark of the hare (1) is in the pericarp of this Lotus. This (region) is the portal of the Great Liberation for one who desires the richness of Yoga whose senses are pure and controlled.
Note:
1. The shadows of the lunar reliefs look like a hare …

31.
इह स्थाने चित्तम् निरवधि विनिधायात्मसम्पूर्णयोगः
कविर्वागमी ज्ञानी स भवति नितरां सादकः शान्तचेताः
त्रिकालानां दर्शी सकलहितकरो रोगशोकप्रमुक्तश्
चिरम्जीवी जीवी निरवधिविपदां ध्वंसहंसप्रकाशः ॥३१॥
iha sthāne cittam niravadhi vinidhāyātmasampūrṇayogaḥ
kavirvāgamī jñānī sa bhavati nitarāṃ sādakaḥ śāntacetāḥ |
tríkālānāṃ darśī
sakalahitakaro rogaśokapramuktaś ciramjīvī jīvī niravadhivipadāṃ dhvaṃsahaṃsaprakāśaḥ || 31 ||
The sādhaka who continuously keeps his mind ( citta ) in this place ( ātma) gains full control himself. He becomes an enlightened poet (1), a master of the word, a man of knowledge, with a pacified mind. His vision extends to the three times (2), his beneficence encompasses all beings. Free from disease and pain, and endowed with longevity, it is the light of haṃsa , which destroys infinite misfortunes.
Notes:
1. Kavi
2. śāntacetā , mind appeased.
2.   tríkālā, Past, present and future ..

31 A.
इह स्थ्ने चित्तं निरवधि निधायात्तपवनो
यदि क्रुद्धो योगी चलयति समस्तं त्रिभुवनं
न च ब्रह्मा विष्णुर् न च हरिहरो नैव खमणी
स्तदीयं सामर्थ्यं शमयतुमलं नापि गणपः ॥३१ अ॥
iha sthne cittaṃ niravadhi nidhāyāttapavano
yadi kruddho yogī calayati samastaṃ tribhuvanaṃ
na ca brahmā viṣṇur na ca hariharo naiva khamaṇī
stadīyaṃ sāmarthyaṃ śamayatumalaṃ nāpi gaAṇapaḥ ||
The yogi , with his mind constantly fixed on this Lotus, with his breathing controlled by the Kumbhaka, (1) in his anger (2) is able to move the totality of the three worlds. Neither Brahmá nor Visnú, nor Hari-Hara, (3) nor Sūrya (4) nor Ganapa (5) are able to control his power (to resist him).
Notes:
1. [This verse has not been taken into account by either Kālīcharaṇa or Śaṅkara . It is given by Bala-deva in his text, and his comments are also given here. It is in Tripurāsāra-samuchchaya Ch. V 26] (Arthur Avalon, The serpent power, p. 394, note 1)
2. āttapavana , the retention of breath,
3. khamaṇī , Sūrya, the Sun
4. gaṇapa, the elephant Gaṇeśa

Description of the ājñā-cakra

32.
आज्ञनामाम्बुजं तद्धिमकरसदृशम् ध्यानधामप्रकाशं
हक्षाभ्यां वै कलाभ्यां परिलसितवपुर्नेत्रपत्रं सुशुभ्रं
तन्मध्ये हाकिनी सा शशिसमधवला वक्त्रषट्कं दधाना
विद्यां मुद्रां कपालं डमरुजपवटीं बिभ्र्ती शुद्धचित्ता ॥३२॥
ājñanāmāmbujaṃ taddhimakarasadṛśam dhyānadhāmaprakāśaṃ
hakṣābhyāṃ vai kalābhyāṃ parilasitavapurnetrapatraṃ suśubhraṃ
tanmadhye Hakini sā śaśisamadhavalā vaktraṣaṭkaṃ dadhānā
vidyām mudrāṃ kapālaṃ ḍamarujapavaṭīṃ bibhrtī śuddhacittā || 32 ||
The so-called ājña , is the flower that emerges from the waters, similar to a refreshing star, that shines with the glory of meditation (1). Its body has two perfectly white petals, pulled by the clarity of the kalāह Ha and क्ष Kṣa . (2) In the middle stands śakti hākinī , with six white moon-colored faces, imparting knowledge with a mudrā (3), and holding a skull, rosary, and hourglass drum. She has her pure spirit (4).
Notes:
1. dhyāna , the meditation that makes the ājña cakra “bloom” in consciousness.
2. ह Ha and क्ष Kṣa are the bīja mantra of the kalās that divide the reality of the objective world into a binary world, but still remain pure.
3. The mudrā ofvidyā or pustaka mudrā , and those of dispelling fear and giving thanks.
4. śuddhacittā , purified spirit or mind.

33.
एतत्पद्मान्तराले निवसति च मनः सूक्षमरूपं प्रसिद्धं
योनौ तत्करणिकायामितशिवपदं लिङ्गचिह्णप्रकाशं।
विद्युन्मालाविलासं परमकुलपदं ब्रह्मसूत्रप्रभोदं
वेदानामादिबीजं स्थिरतरहृदयश्चिन्तयेत्तत्क्रमेण ॥३३॥
etatpadmāntarāle nivasati ca manaḥ sūkṣmarūpaṃ prasiddhaṃ
yonau tatkaraṇikāyāmitaśivapadaṃ liṅgacihṇaprakāśaṃ |
vidyunmālāvilāsaṃ paramakulapadaṃ brahmasūtraprabhodaṃ
vedānāmādibījaṃ sthiratarahṛdayaścintayettatkrameṇa || 33 ||
Within this Lotus resides the mental principle ( manas ), whose nature is subtle but evident.
In the womb ( yoni) found in the pericarp is the abode of infinite Śiva (1) who appears with the emblem of liṅga , shining like a chain of rays; then the stay of the supreme of Kula (2), the revelation of the Brahman thread (3), the original seed of the Vedas. One should meditate one after another (4) with a very firm heart.
Notes:
1. kāyāmita infinite body, inordinate, without limits
2. paramakulapada , refers to the supreme bīja that gathers all the mantra-bīja , the praṇava ॐ OM
3. brahmasūtra , the Brahman thread , the citriṇī – nāḍi.
4. This means that one should meditate on the cakras and the bīja of each of them, one after the other, according to the order given.

34.
ध्यानात्मा साधकेन्द्रो भवति प्रपुरे शिघ्रगामी मुनिन्द्रः
सर्वज्ञह् सर्वदर्शी सकलहितकरह् सर्वशास्त्रर्थवेत्ता।
अद्वैताचारवादी विलसति परमापूर्वसिद्धिप्रशिद्धो
दीर्घायुः सोऽपि कर्ता त्रिभुवनभवने संहृतौ पालने च ॥३४॥
dhyānātmā sādhakendro bhavati prapure śighragāmī munindraḥ
sarvajñah sarvadarśī sakalahitakarah sarvaśāstrarthavettā |
advaitācāravādī vilasati paramāpūrvasiddhipraśiddho
dīrghāyuḥ so’pi kartā tribhuvanabhavane saṃhṛtau pālane ca || 34 ||
The noble sādhaka (1) whose ātma(2) he dedicates himself only to this meditation (3) he becomes a prince among the sages (4), capable of instantly entering the body of others (5). Omniscient, aware of all points of view, spreading its benefits in everything, is versed in all traditional sciences (6). He becomes a practitioner of non-duality (8) and gloriously manifests the glory of supernormal powers (7). He is the best and most original. He prolongs his life, and it is he who achieves the creation, preservation and destruction of the three worlds.
Notes:
1. sādhaka
2. ātma
3. dhyāna
4. muni , sage, ascetic, hermitage who made the vow of silence.
5 . pra-pūra, it can also mean someone else’s house.
6. śāstras
7. advaitācāravādī
8. paramāpūrvasiddhi extraordinary and unknown powers

35.
तदन्तश्चक्रेऽस्मिन्निवसति सततं शुद्धबुद्ध्यन्तरात्मा
प्रदीपाभज्योतिः प्रणवविरचनारूपवर्नप्राकशः।
तदूर्द्वे चन्द्रार्धस्तदुपरि विलसद्बिन्दुरूपी मकार
स्तदूर्ध्वे नादोऽसौ बलधवलसुधाधारसंतनहासी ॥३५॥
tadantaścakre’sminnivasati satataṃ śuddhabuddhyantarātmā
pradīpābhajyotiḥ praṇavaviracanārūpavarnaprākaśaḥ |
tadūrdve candrārdhastadupari vilasadbindurūpī makāra
stadūrdhve nādo’sau baladhavalasudhādhārasaṃtanahāsī  || 35 ||
Within the ājñā-cakra perpetually, like the glow of a lamp, the inner principle of pure Intellect (1), manifested by the letters whose combination forms the praṇava (2). Above it is the crescent moon (3), above it the letter shinesMa in the form of bindu (4), and still above is the nāda (5), who with his white smile like Baladeva (6) spreads the rays of the Moon like a nectar.
Notes:
1. śuddha-buddhi-antarātman
2. That is, a and u, which by sandhi become O, with m anusvāra (m) form the paraṇava , or mantra Om.
3. tadūrdve candrārdha , above him rises the crescent (crescent)
4.  makāra , the letter M anusvara in the form of Candra-bindu.
5.  nāda
6. Baladeva orBalarāma ( rāma ) In mythology it is the eighth avatāra of Viṣṇu . Name of the older brother of Kṛṣṇa – (said to have been produced from a white hair of Viṣṇu -, and regarded as a nāga -)

36.
इह स्थाने लीने सुसुखसाधने चेतसि पुरं
निरालम्बां बध्वा परमगुरुसेवासुविदिताम्।
तदभ्यासाद्योगी पवनसुहृदां पश्यति कणान्
ततस्तन्मध्यान्तः प्रविलसितरूपानपि सदा ॥३६॥
iha sthāne līne susukhasādhane cetasi puraṃ
nirālambām badhvā paramagurusevāsuviditām |
tadabhyāsādyogī pavanasuhṛdāṃ paśyati kaṇā n
tatastanmadhyāntaḥ pravilasitarūpānapi sadā || 36 ||
When the mind remains (1) in that place (2), which is the seat of true happiness, the yogi has closed (3) his abode (3) and has left it without support, thanks to the knowledge received from the supreme guru . After purifying the mind (5) carefully (6) by repeating this practice (7), (the yogi) sees sparks (8) emerge from the interior of the place, which is still glowing incandescent.
Notes:
1. line , hold tight , glued or pressed tightly, joined, dedicated, fused.
2. iha , in this (lower) world
3. referring to the bandhas of practice
3. sthāna , indicates a position, a state, a place, a residence or a ( pure ) fortress
4. susukha – sādhana practice or ejericio ( sādhana ) to happiness ( susukha )
5. cetas , mind, thoughts, consciousness.
6. pavanasuhṛda , purify with devotion, carefully
7. abhyāsa , repetition, exercise, recitation, study, regular religious or spiritual practice.
8. kaṇa , grain, drop, fluff, atom, spark.

37.
ज्वलद्दिपाकारं तदनु च नवीनार्कबहुलप्रकाशं
ज्योतिर्वा गगनधरणीमध्यमिलितं।
इह स्थाने साक्षद् भवति भगवान् पूर्णविभवो
अव्ययः साक्षी वःनेः शशिमिहिरयोर्मण्दल इव ॥३७॥
jvaladdipākāraṃ tadanu ca navīnārkabahulaprakāśaṃ
jyotirvā gaganadharaṇīmadhyamilitaṃ |
iha sthāne sākṣad bhavati bhagavā n pūrṇavibhavo
a vyayaḥ sākṣī vaḥneḥ śaśimihirayormaṇdala iva || 37 ||
Then he also sees light (1) in the form of the flame of a lamp (1), which shines with the radiance of the rising sun (3) between heaven and earth (4). This is where the bhagavā n actually manifests(5) with all the fullness of his power. Imperishable and omniscient, he is in the mandala of fire, of the Moon and of the Sun. (6)
Notes:
1. jyotis is the spiritual light that expresses the divine as a synthesis of harmony, wisdom and will.
3. navīnārkabahula , radiance of the rising sun.
4. gaganadharaṇīmadhyamilita , in the middle, where heaven meets earth.
5. bhagavān , the presence of God as almighty
6. vaḥneḥ śaśimihirayormaṇdala , the mandala of the fire, the Moon and the Sun, referring to the mukta-triveni, the triple knot of dispersion, where the three nadīs suṣumṇā, idā and piṇgalā separate.

38.
इह स्थाने विष्णोरतुलपरमामोदमधुरे
समारोप्य प्राणं प्रमुदितमनाः प्राणनिधने।
परं नित्यं देवं पुरुषमजमाद्यं त्रिजगतां
पुराणं योगीन्द्रः प्रविशति च वेदान्तविदितं ॥३८॥
iha sthāne viṣṇoratulaparamāmodamadhure
samāropya prāṇaṃ pramuditamanāḥ prāṇanidhane
paraṃ nityaṃ devaṃ puruṣamajamādyaṃ trijagatāṃ 
purāṇaṃ yogīndraḥ praviśati ca vedāntaviditaṃ || 38 ||
This is the incomparable and delicious abode of Viṣṇu . The excellent yogi , at the time of death, joyfully places his vital breath here (1) and enters (after death) into the “lord who destroys” (2), eternal, innate and divine, in the puruṣa, which existed before the three worlds (3), and which is known through the Vedánta.
Note:
1. prāṇa , vital breath
2. prāṇanidhane , the annihilation ( nidhane ) or death of the prāṇa , which corresponds to the “lord who destroys”, Rudra , the aspect of Śiva that destroys the soul by suppressing the cause of the effect of saṃsara .
3. trijagat , that is, the terrestrial, atmospheric and celestial world.

39.
लयस्थानं वायोस्तदुपरि च महानादरूपम् शिवार्धं
सिराकारं शान्तं वरदमभयं शुद्धबुद्धिप्रकाशं।
यदा योगी पश्येद् गुरुचरणयुगाम्भोजसेवासुशीलस्तदा
वाचां सिद्धिः करकमलतले तस्य भूयात् सदैव ॥३ ९॥
layasthānaṃ vāyostadupari ca mahānādarūpam śivārdhaṃ
sirākāraṃ śāntaṃ varadamabhayaṃ śuddhabuddhiprakāśaṃ
yadā yogī paśyed gurucaraṇayugāmbhōjasevāsuśīlastadā
vācāḥhāleḥ |
Above (of the ājñ ā – cakra ) is the place of dissolution of the vayu (1), the form of the mahānāda(2); Half of Śiva (3), representing a plow (4). When the yogi serenely executes his desires, dispels his fears and respects the proper discipline by serving the double lotus of the guru’s feet, then the splendor of pure intelligence is manifested (5) and the supernatural power of the Word (6) is always there at your entire disposal.
Notes:
1. layasthānaṃ vāyoh , the place of dissolution of vayu
2.   mahānāda – rūpa , the form of the great noise, the vibration of dīrgha-pranava.
3. śivārdha , half of Śiva . that is, Śiva is hakāra, the letter ह sound ha; and if the upper part of ह Ha is removed, the remaining portion of the letter is shaped like a Hindu plow, (according to Arthur Avalon’s translation)
4. sirākāra , plow. The plow that makes a furrow. Referring to the supernatural power of the word
5. śuddhabuddhiprakāśa
6. vācāṃ siddhi , the supernatural power of the word.

Description of the Sahasrāra-cakra

40.
तदूर्ध्वे शङ्खिन्या निवसति शिखरे सून्यदेशे प्रकाशं
विसर्गाधः पद्मं दशशतदलं पूर्णचन्द्रातिशुभ्रं।
अध् ō वक्त्रं कान्तम् तरुणरविकलाकान्तिकिञ्जल्कपुञ्जं
लकाराद्यैर्वर्णैः प्रविलसितवपुः केवलानन्दरूपं ॥४०॥
tadūrdhve śaṅkhinyā nivasati śikhare sūnyadeśe prakāśaṃ
visargādhaḥ padmaṃ daśaśatadalaṃ pūrṇacandrātiśubhraṃ |
adhōvaktraṃ kāntam taruṇaravikalākāntikiñjalkapuñjaṃ
lakārādyairvarṇaiḥ pravilasitavapuḥ kevalānandarūpaṃ. || 40 ||
On top of all these, in the empty space (1) where śaṅkhina isNāḍī, and below the Visarga, is the thousand-petalled lotus (2). This Lotus, bright and whiter than the full Moon, has its corolla turned downward. This lotus is lovely. Its clustered filaments are tinged with the color of the young sun. His body lights up with the letters that start with A and it is the absolute blessing (3).
Notes:
1. sūnyadeśe prakāśa This place is called the Supreme Ether (Pasma-vyoma) in the Svacchanda-samgraba, quoted by Visvanátha. Parama-vyoma is the given name, in the Pancaratra to the Supreme Heaven or Vaikuntha. See Ahirbhudhnya, 49.
2. padmaṃ daśaśatadala The Sahasrára is called Akula, according to the Svacchanda-samgraba, quoted by Visvanátha.
3. Kevalananda-rupam, ie, the Bliss of Brahman.

41.
समास्ते तस्यान्तः शशपरिरहितः शुद्धसंपूर्न्चन्द्रः
स्फुरज्ज्योत्स्नाजलः परमरसचयस्निग्धसंतानहासी।
त्रिकोणं तस्यान्तह् स्फुरति च सततं विद्युदाकाररूपम्
तदन्तहूअन्यं तत्सकलसुरगणैह् सेवितं चातिगुप्तं ॥४१॥
samāste tasyāntaḥ śaśaparirahitaḥ śuddhasaṃpūrncandraḥ
sphurajjyotsnājalaḥ paramarasacayasnigdhasaṃtānahāsī |
trikoṇaṃ tasyāntah sphurati ca satataṃ vidyudākārarūpam
tadantahūanyaṃ tatsakalasuragaṇaih sevitaṃ cātiguptaṃ || 41 ||
Within this Lotus resides, free from the marks of the hare (1), the Moon, completely pure and full. Its clarity radiates, and its flash of fire is a continuous emission moistened (2) by the accumulation of the nectar of supreme immortality. Inside (of the candra-maṇḍala ), the Triangle, which looks like lightning, shines perpetually, and within the Triangle is that void that a multitude of gods (3) serve in the greatest secret.
Notes:
1. The image of a face that could be seen on the Moon.
2. snigdha .
3. suragaṇa crowd, troop of suras

42.
सुगुप्तं तद्यत्नादतिशयपरम्मोदसंतानराशेः
परं कन्दं सूक्ष्मं सकलाशशिकलसुद्धरूपप्रकाशं।
इह स्थाने देवः परमशिवसमाख्यानसिद्धः प्रसिद्धः
स्वरूपी सर्वात्मा रसविरसनुतोऽइञानमोहान्धहंसः ॥४२॥
suguptaṃ tadyatnādatiśayaparammoda-saṃtānarāśeḥ
paraṃ kandaṃ sūkṣmaṃ sakalāśaśikalasuddharūpaprakāśaṃ |
iha sthāne devaḥ paramaśivasamākhyānasiddhaḥ prasiddhaḥ
svarūpī sarvātmā rasavirasanuto ‘ iñānamohāndhahaṃsaḥ || 42 ||
Well Hidden, and only attainable by great effort, is that subtle Bindu (Súnya) that is the main root of Liberation and that manifests the pure Nirvána-Kala with the Amá-Kalá (1). Here is the Deva that everyone knows as Parama-Siva. He is the Brahman and the Atma of all beings. Rasa and Virasa are united in Him (2), and He is the Sun that destroys the darkness of folly (3) and deception (4).
Notes:
1. There are seventeen Kalas (digits) of the Moon, but only the nectar poured by Amá and Nirvána-kalá are revealed at this stage. The other Kalás are mentioned in the Skánda-Purána Prabhása-Khanda.
2. The Bliss of liberation and that which arises from the union of Siva and Sakti; vide post.
3 Ajñána.
4. Moha. This verse appears in the Tripurá-sara-samuceaya, Cap. V, 40.

43.
सुधाधारासारं निरवधि विमुञ्चन्नतितरां
यतेः स्वात्मज्ञानं दिशति भगवान् निर्मलमतेः।
समस्ते सर्वेशः सकलसुखसंतानलहरी
परिवाको हंसः परम इति निआम्ना परिचितः ॥४३॥
sudhādhārāsāraṃ niravadhi vimuñcannatitarām
yachtḥ svātmajñānaṃ diśati bhagavān nirmalamateḥ |
samaste sarveśaḥ sakalasukhasaṃtānalaharī
parivāko haṃsaḥ parama iti niāmnā paricitaḥ. || 43 ||
Pouring out a constant and profuse stream of essence (1) similar to nectar, the Bhagavan (2) instructs the pure-minded Yati (3) in the knowledge by which he realizes the unity of Jívátmá and Paramátmá. He permeates all things like his Lord, who is current, who is always flowing and spreading, with all kinds of bliss known by the name of Hamsah Parama (Paramhamsah).
Notes
1. As emerges from the Post Comment , this can be translated variously, as
follows: “Spilling a constant and profuse stream of nectar that resembles the silver ray
of the Moon”, or “By constant and nectar-like words, united to destruction of
the darkness of delusion, “or” By constantly repeating the word similar to nectar in
its mercy and containing the essence of the Brahma-mantra. ”
2. That is, the Lord as the owner of the six forms of Aisvarya.
3. Self-controlled, whose mind is unified with the object of worship.

44.
शिवस्थानम् शैवाः परमपुरुषं वैष्णवगणा
लपन्तीति प्रायो हरिहरपदम् केचिदपरे।
पबं देव्या देविचरणयुगलांभोजरसिका
मुनीन्द्रा अप्यन्ये प्रकृतिपुरुषस्थानममलं ॥४४॥
Śivasthānam śaivāḥ paramapuruṣaṃ
vaiṣṇavagaṇā lapantīti prāyo hariharapadam kecidapare |
Pabaṃ devyā devicaraṇayugalāṃbhojarasikā
munīndrā apyanye prakṛtipuruṣasthānamamalaṃ. || 44 ||
The Saivas call it the abode of Siva (1); the Vaisnavas call it Parama Purusa; others, in turn, call it the place of Hari-Hara (2). Those who are full of passion towards the feet of the Lotus, of the Deví (3) call it the excellent abode of the Deví; and other great sages (Munis) call it the pure place of Prakriti-Purusa (4).
Notes:
1. Siva-sthánam.
2. Ie, the place of Parama-Purusa-Visnu.
3. Visnu and Siva.
4. Sakti, or the Goddess .

45.
इदं स्थानं ज्ञात्व नियतनिजचित्तो नरवरो
न भूयात् संसारे पुनरपि न बद्धस्त्रिभुवने।
समग्रा सक्तिः स्यान्निय ममनसस्तस्य क्र्तिनः
सदा कर्तुं हर्तुं खगतिरपि वाणइ सुविमला ॥४५॥
idam sthānam jñātva niyatanijacitto naravaro
na bhūyāt saṃsāre punarapi na baddhastribhuvane.
samagrā saktiḥ syānniya mamanasastasya krtinaḥ
sadā kartuṃ hartuṃ khagatirapi vāṇi suvimalā || 45 ||
That most excellent of men who has controlled his mind (1) and known this place, is never born again in transmigration, (2) because in the three worlds there is nothing to bind him. His mind being controlled and his aspiration achieved, he possesses complete power to do whatever he wishes, and to prevent what is contrary to his will. It always moves towards Brahma (3). His word, whether in prose or verse, is always pure and sweet.
Notes:
1. Citta.
2. Saṃsāra, the world of birth and rebirth to which men are driven by their Karma.
3. The interpretation of Visvanátha is the one here adopted, according to which Kha = Brahman. Since the term also means “air” or “ether”, the text can be translated as “He is able to roam the sky.”

46.
अत्रास्ते शिशूसुर्यसोदरकला चन्द्रस्य सा सोदशी
शुद्धा निरजसूक्षमतन्तुशतधाभागैकररूपा परा।
विद्य्युत्कोतिसमानकोमलतनूर्विद्योतिताधोमुखी
नित्यानन्दपरर्ंपरातिविगलत्पीयू ṣ अधाराधरा ॥४६॥
atrāste śiśūsuryasodarakalā candrasya sā sodaśī
śuddhā nirajasūkṣmatantuśatadhābhāgaikararūpā parā |
vidyyutkotisamānakomalatanūrvidyotitādhomukhī
nityānandapararṃparātivigalat-pīyūṣadhārādharā || 46 ||
Here is the excellent (supreme) Kalá sixteenth of the Moon. She is pure, and resembles (in color) the young Sun. She is as thin as one hundredth of a fiber from a lotus stem. She is shiny (1) and smooth as ten million flashes of lightning, and she is turned upside down. From Her, whose source is Brahman, the continuous stream of ‘nectar (2) flows copiously (or: She is the receptacle of the stream of excellent nectar that comes from the blissful union of Para and Para) (3).
Notes:
1. Vide post.
2. Kálícarana reads “Vidyotitá”, but Samkara reads “Nityoditá”, “which shines constantly”.
3. Alternative version of the Commentator: “Nityánanda-paramparátivigalat-piyúsa-dhárádhará”.
Parampará can mean “in a continuous course”, or Parara can mean Siva and Para-Sakti. This difference in meaning is due to the various ways these words are read.

47.
निर्वाणाख्यकला परा परत्परा सास्ते तदन्तर्गता
केशाग्रस्य सहस्रधा विभजितस्यैकाम्शरूपा सती।
भुतानामधिदैवतं भगवति नित्यप्रबोधोदया
चन्द्रार्धान्गसमानभण्गुरवती सर्वार्कतुल्यप्रभा ॥४७॥
nirvāṇākhyakalā parā paratparā sāste tadantargatā
keśāgrasya sahasradhā vibhajitasyaikāmśarūpā satī.
bhutānāmadhidaivataṃ bhagavati nityaprabodhodayā
candrārdhāngasamānabhaṇguravatī sarvārkatulyaprabhā || 47 ||
Within it (of the Amá-kalá) is Nirvána-kalá, more excellent than the excellent. She is as subtle as a thousandth of the tip of a hair, and shaped like a half moon. She is the everlasting Bhagavatí, who is the Devatá that permeates all beings. She grants divine knowledge, and is as bright as the light of all the suns that shine at the same time.

48.
एतस्या मध्यदेशे विलसति परमापूर्वनिर्वाणशक्तिः
कोत्यादित्यप्रकाशा त्रिभुवनजननी कोटिभागैकरूपा।
केशाग्रस्यातिसूक्ष्मा निरवधि विगलप्रेमधाराधरा सा
सर्वेषां जीवभूता मुनिमनसि मुदा तत्त्वभोधं वहन्ति ॥४८॥
etasyā madhyadeśe vilasati paramāpūrvanirvāṇaśaktiḥ
kotyādityaprakāśā tribhuvanajananī koṭibhāgaikarūpā |
keśāgrasyātisūkṣmā niravadhi vigalapremadhārādharā sā
sarveṣam jīvabhūtā munimanasi mudā tattvabhodhaṃ vahanti || 48 ||
Within its middle space (Ie, in the middle of the Nirvána-kalá) the Supreme and Primordial Nirvána-Sakti (1) shines; She is shining like ten million suns, and she is the Mother of the three worlds. She is extremely subtle, and similar to one ten millionth of the tip of a hair. She contains within herself the constantly flowing stream of contentment, (2) and is the life of all beings. She graciously brings the knowledge of Truth (Tattva) (3) to the minds of the sages.
Notes:
1. This is, according to Visvanátha, Samanápada or Samaní Sakti. This state is not free from the multitude of ties (Pásajála).
2. Prema. See notes, post.
3. This word “Tattva” according to Visvanátha is Sivábhedtjñánam, ie, the non-distinction between Siva and Sivé.

49.
तस्या मध्यातराले शिवपदममलं शाश्वतं योगिगम्यं
नित्यानन्दाभिधानम् सकलसुखमयं शुद्धभोधस्वरूपं।
केचिद्ब्रह्माभिधानं पद्मिति सुधियो वै ṣ णवं तल्लपन्ति
केचिद्धंसख्यमेतत्किमपि सुकृइत्नो मोक्क्षमात्मप्रबोधं ॥४ ९॥
tasyā madhyātarāle śivapadamamalaṃ śāśvataṃ
yogigamyaṃ nityānandābhidhānam sakalasukhamayaṃ śuddhabhodhasvarūpaṃ |
kecidbrahmābhidhānaṃ padmiti sudhiyo vaiṣṇavaṃ tallapanti
keciddhaṃsakhyametatkimapi sukṛitno mokṣamātma-prabodhaṃ || 49 ||
Within Her is the eternal place, called the abode of Síva (1), which is free from Máyá, and is only available to the Yogis, and is known by the name of Nityánanda. It is replete with every form of bliss (2), and it is pure knowledge itself (3). Some call it the Brahman; others call it the Hamsa. Wise men describe it as the abode of Vishnu, and upright men (4) speak of it as the ineffable place of knowledge of the
Atma, or the place of Liberation (5).
Notes:
1. Sva-padam or state of Siva. Visvanátha says that this is the Unmani state of Sakti where there is no Kala or Kala, time and space. It is the body of Siva (Siva-tanu). Then it is said Unmanyante Para-sivah. The next verse that appears in the Padma-Purána (Uttara-Khánda, ch. 78, verse no. 43), puts the idea in a more popular form. It says:
Saiváh Saurásh ca Gánesáh Vaisnavah Sakti-pújakáh .
Mameva prápnuvantí hi varsámbhah sagaram yathá.
2. “Saivas, Sauras, Gánesas, Vaisnavas and Sáktas, indeed they all come to me like rainwater to the ocean.”
3. Sakala-sukhamayam. Visvanátha reads here Parama-kula-padam, which he interprets as Param Akula-padam, or the abode of the Supreme Siva, who is known as Akula, for Kula is Sakti. It is so called because it is here that the universe finds its rest.
4. Suddha-bodha-svarúpam.
5. Sukritinah.
6. Visvanátha says Samaná.

50.
हूंकारेणैव देवीम् यमनियमसमभ्यासशीलः सुशीलो
ज्ञात्व श्रीणाथवक्त्रात्क्रममिति च महामोक्षवर्त्मप्रकाशं।
ब्रह्मद्वारस्य मद्ये विरचवति स तां शुद्धबुद्धिस्वभावो
भित्वा तल्लिङ्गरूपम् पवनदहनयोराक्रमेणैव गुप्तं ॥५०॥
hūṃkāreṇaiva devīm yamaniyamasamabhyāsaśīlaḥ SUSILO
jñātvā śrīṇāthavaktrāt-kramamiti ca mahāmokṣavartmaprakāśaṃ
brahmadvārasya madye viracavati sa tam śuddhabuddhisvabhāvo
bhitvā talliṅgarūpam pavanadahanayorākrameṇaiva guptaṃ || || 50
One whose nature is purified by the practice of Yama, Niyama and so on, (1) learns from his Guru the process that opens the way to the discovery of the great Liberation. One whose total being is immersed in Brahma, then awakens, to the Deví through the hūṃkāra (2), passes through the center of the Linga (3), whose mouth is closed and therefore invisible, and through Air and Fire (which are within him), places it within the
Brahmadvára (4).
Notes:
1. See Introduction.
2.
3. hūṃkāra
4. That is, within Citriní-Nāḍī.

51.
भित्वा लिन्गत्रयं तत्परमरसशिवे सूक्ष्मधाम्णि प्रदीपे
सा देवी शुद्धसत्त्वा तडिदिव विलसत्तन्तुरूपस्वरूपा।
ब्रह्माख्यायाः सिरायाः सकलसरसिजं प्राप्य देदीप्यते
तन्मोक्षाख्यानन्दरूपम् घटयति सहसा सूक्ष्मतालक्षणेन ॥५१॥
bhitvā lingatrayaṃ tatparamarasaśive sūkṣmadhāmṇi pradīpe
sā devī śuddhasattvā taḍidiva vilasattanturūpasvarūpā |
brahmākhyāyāḥ sirāyāḥ sakalasarasijaṃ prāpya dedīpyate
tanmokṣākhyānandarūpam ghaṭayati sahasā sūkṣmatālakṣaṇena || 51 ||
The Deví who is śuddhasattvā(1) it passes through the three Lingas (2), and after reaching all the lotuses which are known as the Brahma-nāḍī lotuses, there it shines in the fullness of its radiance. Then, in Her subtle state, shimmering like lightning and fine as lotus fiber, She goes to the radiant flame-like Śiva, towards Supreme Bliss, and suddenly produces the bliss of Liberation.
Note:
1. Form of the embodied Caitanya. .
1. In the Mūlādhāra, Anáhata and Ajña-Cakras, respectively.

52
नीत्वा तां कुलकुण्डलीं लयवशाज्जीवेन सार्धं सुधीर्
मोक्षे धामनि शुद्धपद्मसदने शैवे परे स्वामिनि।
ध्यायेदिष्टफलप्रदां भगवतीं चैतन्यरूपां परां
योगीन्द्रो गुरुपादपद्मयुगलालम्बी समाधौ यतः ॥५२॥
nītvā tāṃ kulakuṇḍalīṃ layavaśājjīvena sārdhaṃ sudhīr
mokṣe dhāmani śuddhapadmasadane śaive pare svāmini |
dhyāyediṣṭaphalapradāṃ bhagavatīṃ caitanyarūpāṃ parāṃ
yogīndro gurupādapadmayugalālambī samādhau yataḥ || 52 ||
The wise and excellent Yogi, rapt in ecstasy (1), and consecrated at the lotus feet of his guru , should lead the kuṇḍalī together with jíva to the supreme para-Śivain the abode of Liberation within the pure Lotus, and meditate on Her as Bhagavatí, who grants all wishes in the form of consciousness of all bodies. (2). When the yogi leads the kula-kuṇḍalinī in this way , he must have all things absorbed into it.
Notes:
1. samādhi, the rapture of ecstasy
2. caitanyarūpā , the consciousness of all bodies.

53
लाक्षाभं परमामृतं परशिवात्पीत्वा पुनः कुण्डली
नित्यानन्दमहोदयात् कुलपथान्मूले विशेत्सुन्दरी
तद्दिव्यामृतधारया स्थिरमतिः संतर्पयेद्दैवतं
योगी योगपरंपराविदितया ब्रह्माण्डभाण्डस्थितं ॥५३॥
lākṣābhaṃ paramāmṛtaṃ paraśivātpītvā punaḥ
kuṇḍalī nityānandamahodayāt kulapathānmūle viśetsundarī |
taddivyāmṛtadhārayā sthiramatiḥ saṃtarpayeddaivataṃ
yogī yogaparaṃparāviditayā brahmāṇḍabhāṇḍasthitaṃ || 53 ||
The beautiful kuṇḍalī drinks the excellent red nectar (1) that flows from paraśivā , and leaving the glorious source where eternal bliss (2) and transcendent bliss shines in all its glory along the path of the Kula (3), and returns again to the mūlādhāra. The yogi who gained mental steadiness thanks to the yoga tradition, then makes the offering ( tarpana ) to the divinity that resides in that vessel (4) cosmos.
Notes:
1. Samkara says it is so colorful because it is mixed with the menstrual fluid, which is symbolic, like the rest of her erotic images. Red is the color of the Rajo-Gura.
2. Brahman is eternity and bliss.
3. The Canal on the Citriní-nāḍī.
4. The cosmos is the residence of Kuṇḍalinī.

54
ज्ञात्वैतत्क्रममुत्तमं यतमना योगि यमाद्यैर्युतः
श्रीदीक्षागुरुपादपद्मयुग्लामोदप्र्वाहोदयात्।
सम्शरे न हि जन्यते न हि कदा संक्षीयते संक्षये
नित्यानन्दपरंपराप्रमुदितः शान्तः सतामग्रणीः ॥५४॥
jñātvaitatkramamuttamaṃ yatamanā yogi yamādyair-yutaḥ
śrīdīkṣāgurupādapadmayuglāmodaprvāhodayāt |
samśare na hi janyate na hi kadā saṃkṣīyate
saṃkṣaye nityānandaparaṃparāpramuditaḥ śāntaḥ satāmagraṇīḥ || 54 ||
The yogi who learned to master his spirit after practicing all the disciplines from yama, (1), when he learned this excellent method at the feet of his initiating guru (2), whose feet are like two lotuses that give birth to a torrent of happiness, he is never born again in this changing world (3) and will not be destroyed at the moment of cosmic dissolution (4) Content for the constant realization of that which is the source of Eternal Bliss (5), he achieves peace and will be among those (yogis) who achieve the highest good (6).
Notes:
1. That is, yama, niyama and the others, which are the discipline of Raja-yoga .
2. śrīdīkṣāguru , the guru who started it
3. samśara
4. Samksaya , pralaya.
5 Nityánanda , Brahman.
6.Satan , literally, “of Good.”

55
योस्धीते निशि संध्ययोरथे दिवा योगी स्वभावस्थितो
मोक्षज्ञाननिदानमेतदमलं शुद्धं च गुप्तं परं।
श्रीमच्छ्रीगुरुपादपद्मयुगलालम्बी यतान्तर्मना-
स्तस्यवश्यमभीष्टदैवतपदे चेतो नरीनृत्यते ॥५५॥
Yosdhīte niśi saṃdhyayorathe divā yogī svabhāvasthito
mokṣajñānanidānametadamalaṃ śuddhaṃ ca guptaṃ paraṃ |
Śrīmacchrīgurupādapadmayugalālambī yatāntarmanā-
stasyavaśyamabhīṣṭadaivatapade keto narīnṛtyate || 55 ||
He who for all time devotes himself to the study and practice without defect of this supreme work that engenders the knowledge of liberation, if he behaves like a well-established yogi in his own nature, who takes refuge in the double lotus of the feet. of his revered guru and keeping the thought turned inward, then with certainty that his spirit will dance in the abode of his īṣṭadaivata .

Original Sampurna Shree Bajrang Baan

Original Sampurna Shree Bajrang Ban

original bajrang baan pdf

bajrang baan ke totke

sampurna bajrang baan pdf

रात ११ बजे के बाद लाल आसान के ऊपर बैठकर पूरब की ओर मुख करके १०८ बार इस बजरंग बाण का पाठ ४० दिन तक करेंगे तो ये बाण सिद्ध हो जायेगा.

bajrang baan pdf gita press
sampurna bajrang baan pdf
bajrang baan lyrics in english
bajrang baan benefits
bajrang baan audio mp3 download
nishchay prem pratit te vinay
bajrang baan tantric
bajrang baan ke totke
hanuman aarti webdunia
hanuman ashtak webdunia
hanuman ji ka sampurn path
sone se pehle hanuman chalisa
original bajrang baan pdf
hanuman ashtak paath
bajrang baan full mp3 free download
bajrang baan mp3 song download – mr jatt
bajrang baan superfast mp3 song download
bajrang song download mp3
bajrang baan mp3 song download pagalworld
hanuman ashtak mp3 song download pagalworld