Uncategorized

फरवरी मासस्य द्वादश-दिनाङ्के १८२४ तमे वर्षे गुजराय-प्रदेशस्य राजकोट-जनपदे टंकारा-ग्रामे जात: अयं भारतस्य महान् चिंतक: , समाजसेवक: तथा च आर्य-समाजस्य संस्थापक: आसीत्। स: वेद-प्रचारक: आसीत्। तस्य पितु: नाम करशनलालकी तिवारी तथा च मातु: नाम यशोदाबाई आसीत्। तस्य पिता न केवलं कर-संग्राहक: अपितु धनिक: , समृद्ध: तथा प्रभावशाली व्यक्ति अपि आसीत्। तस्य मूलनाम ‘मूलशंकर:’ आसीत्। स: बाल्यकालात्…

1906 जुलाई मासस्य त्रयोविंशति: दिनांके मध्यप्रदेशस्य भाबराग्रामे( अधुना चन्द्रशेखर-आजाद-नगरम्) जात: अयं भारतस्य महान् स्वतंत्रता सैनानी आसीत्। तस्य पितु: नाम पंडितसीताराम: तथा च मातु: नाम जगरानीदेवी आसीत्। बाल्यकालात् एव तस्य जीवनं आदिवासिबालकै: सह व्यतीतम्। अत: शारीरिक दृष्ट्या स: उत्तम: आसीत्। 1920 तमे वर्षे यदा महात्मागांधी असहयोग-आन्दोलनस्य आरम्भं कृतवान् तदा स: अपि बाल्यावस्थायां एव तस्य आन्दोलने सहयोगं…

व्यक्तित्व-परिचय: :- राणी अहल्याबाई महाराष्ट्रप्रान्तस्य एकस्य लघुग्रामस्य निर्धनपरिवास्य बालिकाया: उपरि मध्यप्रदेशस्य मालवाप्रान्तस्य होल्करनरेशस्य दृष्टि: गता। सा अति तीव्रबुद्धिशीला, विवेकशीला आसीत्। अत: महाराज: तां स्वपुत्रवधु रुपेण स्वीकृतवान्। तस्या: श्वसूर: दिवंगत:। अनन्तरं एकस्मिन् युद्धे तस्या: पति: अपि दिवंगत:। अनन्तरं सा स्वबुद्धिबलेन स्वयं शासनं कृतवती। तस्या: न्याय: सर्वत्र लोकप्रिय: आसीत्। न्याय निमित्तं सा स्वपुत्राय अपि मृत्युदण्डस्य आज्ञां दत्तवती।…

महर्षि-चरक: भारतस्य प्राचीन- चिकित्सा-पद्धतेः जनकः इत्युक्ते आयुर्वेदस्य जनक: महर्षि: चरक: भारतस्य मूलचिकित्सकेषु एक: अस्ति। स: कुषाणराज्यस्य राजवैद्य: आसीत्। तस्य जन्मदिनाङ्क: निश्चित: नास्ति, किन्तु केचन् वदन्ति तस्य जन्म ईसा-मसीहस्य एक शताब्दीं पूर्वम् अभवत् इति। तेन लिखितः ग्रन्थः “चरक-संहिता” आयुर्वेदस्य प्रसिद्धः ग्रन्थः अस्ति। चरकस्य शिक्षा तक्षशिलायाम् अभवत्। चरकसंहितायां रोगनाशक-रोगनिरोधक-औषधानां वर्णनम् अस्ति। अस्मिन् पुस्तके लौह-ताम्र-स्वर्ण-इत्यादिनां धातुनां वर्णनम् अपि…

माता राजिमा छत्तीसगढ-प्रदेशे जाता एषा भगवत: विष्णोः परमा भक्ता आसीत्। तस्या: नाम्ना एव रायपुर नगरस्य समीपे राजिम-नगरम् अस्ति,यच्च नगरं राजिम-मातुः भक्तेः कथायाः प्रमाणम् अस्ति। अस्मिन् नगरे महानदी- सोन्दुर-पेरी इति तिसृणां नदीनां सङ्गगमः अस्ति। एतदर्थम् एषा अत्यन्तं धार्मिकी नगरी अस्ति। अत्रैव एक: धार्मिकः आसीत् यः तैलिक- वंशीयः आसीत्। तस्य नाम धर्मदास: तथा च तस्य भार्यायाः नाम…

सुभाष-चन्द्र-बोस: 1897 जानेवरी-मासस्य त्रयोविंशति तमे दिनाङ्के उड़ीसा-प्रदेशस्य कटक-नगरे जात: अयं भारतस्य सर्वतम: लोकप्रिय: नेता , राजनीतिज्ञ: तथा च स्वतन्त्रता-सङ्ग्राम-सेनानी आसीत्। तस्य पितु: नाम जानकीनाथ: बोस: तथा च मातु: नाम प्रभावती आसीत्। तस्य पिता कटक-नगरस्य प्रसिद्ध: अभिभाषक: आसीत्। कटक-नगरात् एव स: प्राथमिक-शिक्षां प्राप्तवान्। तस्य पितु: इच्छा आसीत् यत् स: ‘आईसीएस’ इत्यस्य परीक्षां दद्यात्, किन्तु एषा अति-कठिना…

आदिशाङ्कराचार्य: केरलप्रदेशे जात: अयं प्राचीनभारतस्य महान् दार्शनिक: धर्मप्रवर्तक: च आसीत्। यदा षड् वर्षीय: आसीत् तदा एव स: प्रकाण्ड पण्डित: अभवत् तथा च  यदा  अष्टवर्षीय: जातः तदैव स: सन्यासं गृहीतवान्। चतुर्वेदानां ज्ञाता  स: निर्गुणब्रह्म तथा च सगुणब्रह्म द्वयो: व्याख्यां कृतवान्। तस्य ज्ञानम् अति-उच्चस्तरीयम्  आसीत्। एतदर्थं स: स्वल्पसमये एव सर्वत्र प्रसिद्ध: अभवत्। तस्य कीर्ति: सर्वत्र व्याप्ता अभवत्।…