Bharat Ratna Lata Mangeshkar Nibandh in Sanskrit – Essay in Sanskrit – संस्कृत भाषा निबंध
लता मङ्गेष्करः
१९२९ तमे वर्षे सितम्बर् -मासस्य अष्टविंशे दिनाङ्के मध्यप्रदेशस्य इन्दौर-नगरे जाता एषा भारतस्य एव न अपितु विश्वस्य महती गायिका आसीत्। तस्या: पिता दिनानाथ: मङ्गेष्करः एक: महान् अभिनेता सङ्गीतकार: च आसीत्। यदा सा त्रयोदश-वर्षीया आसीत् तदा तस्या: पिता दिवङ्गत: जात:। सा तदा वीर-सावरकर-महोदयस्य नेतृत्वे चलचित्रेषु अभिनयम् आरब्धवती। किन्तु अभिनय क्षेत्रे तस्या: रुचि: न आसीत्। सा गायनम् आरब्धवती। आरम्भे लता केचन गीतानि गीतवती किन्तु कापि विशिष्ट-सफलता न प्राप्तवती। १९४९ तमे वर्षे ” आयेगा आनेवाला” लताया: एतत् गीतं सर्वत्र प्रसिद्धम् अभवत्। तदा आरभ्य लता कदापि पृष्ठे न दृष्टवती। आशा भोंस्ले , किशोर: कुमार:, मुकेश:, रफी, मन्नाडे, कुमार सानु, उदित: नारायण:,एस पि बालसुब्रमण्यम्, सोनू: निगम:, इतोपि अन्यै: गायकै: सह सा विंशत्यां भाषासू उपत्रिंशत् सहस्राणि गीतानि गीतवती। सा स्वजीवने भारत-रत्न, पद्म-विभूषणम्, दादा-साहेबफाल्के-पुरस्कारम् , षट् फिल्म्फेयर-पुरस्काराणि, त्रीणी राष्ट्रिय-पुरस्काराणि, एतादृशानि बहुनि विशिष्ट-पुरस्काराणि प्राप्तवती। सा कदापि विवाहं न कृतवती। सा सर्वदा पाद-रक्षिकाभ्यां विना एव गीतं गायति स्म। एकदा समारोहे कवि: प्रदीपेन लिखितं गीतं “ए मेरे वतन् के लोगों” इति गीतं गीतवती, तत् श्रूत्वा तत्कालीन: प्रधानमन्त्रि: जवाहरलाल: नेहरु: रोदनम् आरब्धवान्। तस्या: ध्वनि: एतावती मधूरा आसीत् यत् जना: कदापि तस्या: ध्वनिं न विस्मरिष्यन्ति ।२०२२ तमे वर्षस्य जनुवरि मासस्य अष्टमे दिनाङ्के सा कोरोना-रोगेण पीडिता जाता। किन्तु तस्या: स्वास्थ्यं सम्यक् न अभवत्। अस्मिन् वर्षे फरवरी मासस्य षट् दिनाङ्के सा दिवङ्गता । प्रधानमन्त्रि मोदी महोदयः तस्या: कृते द्वि-दिवसात्मकं राष्ट्रिय-शोकं उद्घोषितवान्। सा नेहरुत: मोदी पर्यन्तं सर्वेषां प्रधानमन्त्रिणां प्रिया गायिका आसीत्। सा यदा जीविता आसीत् तदैव तस्या: नाम्ना पुरस्काराणि दीयन्ते स्म। एतावत् विदूषी भूत्वा अपि सा कदापि विवादे संलग्ना न आसीत्। जना: तां “लता दीदी” इति नाम्ना सम्बोधयन्ति स्म। विदेशी जना: मरणोपरान्तं अनुसन्धानस्य कृते तस्या: कण्ठं याचितवन्त:, किन्तु भारतीया: तेषां प्रस्तावम् अस्वीकृतवन्त:। तादृशी गायिका भारत-देशे कदापि न अभवत् तथा च भविष्यति अपि न।