Dr Shyama Prasad Mukherjee Nibandh in Sanskrit – Essay in Sanskrit – संस्कृत भाषा निबंध
डॉ श्याम: प्रसाद: मुखर्जी
6 जुलाई 1901 तमे वर्षे कोलकाता-नगरस्य अति-प्रतिष्ठितपरिवारे जात: अयं भारतस्य प्रसिद्ध: शिक्षाविद्, चिन्तक:, तथा च भारतीय-जनसङ्घस्य संस्थापक: आसीत्। प्रारम्भिक-शिक्षां स्वीकृत्य 1923 तमे वर्षे अभिभाषकस्य उपाधिम् अपि प्राप्तवान्। तदा आङ्ग्लदेशं गतवान्, तत्र बैरिस्टर (अधिवक्ताया: उच्च-उपाधि:) भूत्वा भारतम् आगतवान् । यदा स: केवलं 33 वर्षीय: आसीत् तदैव स: कलकत्ता-विश्वविद्यालयस्य कुलपति: अभवत्। अनन्तरं स: राजनीतिक्षेत्रे प्रवेशं कृतवान्। तदा वीर-सावरकरस्य हिन्दुत्व-विचारेभ्य: प्रभावित: भूत्वा हिन्दु-महासभायाम् प्रविष्टवान्। बङ्गालप्रदेशे मुस्लिम-समुदायम् आङ्ग्लसर्वकार: बङ्गालविभाजनस्य कृते प्रोत्साहनं ददाति स्म। मुखर्जी-महोदय: तस्य विरोधं कृतवान्। स: वदति स्म यत् सांस्कृतिकरुपेण: वयं समाना: एव स्म: । अत: धर्मस्य आधारेण विभाजनं न भवेत् । स: बहु-प्रयत्नं कृतवान् तथापि विभाजनं तु अभवत् , किंतु स: अर्धपञ्जाबं तथा च अर्ध-बङ्गालं संरक्षितुं सफल: अभवत् । स्वतन्त्रताया: परं स: भारतस्य प्रथम-मन्त्रीमण्डले सम्मिलित: जात:। स: वाणिज्य-उद्योगमन्त्री आसीत्। किन्तु अन्य-नेतृभि: सह मतभेद: तु आसीत्। अत: 1951 तमे वर्षे स: भारतीय-जनसङ्घस्य स्थापनां कृतवान्। तदा एष: तत्कालिक-सर्वकारस्य पुरत: दृढ़-विपक्ष: आसीत्। तदा 370 धाराया: कारणात् कश्मीरप्रदेशस्य उपरि भारतस्य सर्वं वर्चस्वम् न आसीत्। मुखर्जी एतस्या: धाराया: विरोधं कृतवान्। स: विना-अनुमतिं स्वीकृत्य कश्मीर-प्रदेशं प्रस्थितवान्। तत्र स: कारावासे स्थापित: । 1953 तमे वर्षे रहस्य-कारणात् तस्य मृत्यु: अभवत् । जना: तस्य बलिदानम् अद्यापि स्मरन्ति।
